Το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις δεξιότητες που διαθέτουν οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι και σε αυτές που απαιτεί πλέον η αγορά εργασίας –ιδίως στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης– βρίσκεται στο επίκεντρο του φθινοπωρινού πακέτου του European Semester 2026.
Για πρώτη φορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντάσσει στο θεσμικό πλαίσιο του Semester στοχευμένες συστάσεις για το ανθρώπινο κεφάλαιο, εστιάζοντας στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και τη σύνδεσή τους με την παραγωγικότητα.
Η ανάγκη παρέμβασης είναι κρίσιμη: η παραγωγικότητα στην ΕΕ παραμένει στάσιμη, την ώρα που στις ΗΠΑ αυξάνεται σταθερά χάρη στην ταχεία ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών. Η υστέρηση αυτή μεταφράζεται σε απώλεια ανταγωνιστικότητας, χαμηλότερη ανάπτυξη και αδύναμη αγορά εργασίας.
7 εκατομμύρια εργαζόμενοι με δεξιότητες AI ως το 2027
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ευρώπη θα χρειαστεί 7 εκατομμύρια εργαζόμενους ικανούς να εφαρμόζουν μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης έως το 2027, απαιτώντας βασική ψηφιακή κατάρτιση και τεχνικές γνώσεις που σήμερα λείπουν από μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού.
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, η Επιτροπή ανακοίνωσε:
-
Παρατηρητήριο Δεξιοτήτων, το οποίο θα καταγράφει ελλείψεις σε επαγγέλματα και ειδικότητες.
-
Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου από επιχειρήσεις και φορείς εκπαίδευσης για άμεση ενημέρωση σχετικά με τις πιο επείγουσες ανάγκες της αγοράς.
Οι 4 συστάσεις προς τα κράτη-μέλη
Τα κράτη-μέλη καλούνται να προχωρήσουν σε τέσσερις κρίσιμες μεταρρυθμίσεις:
-
Αντιστροφή της πτώσης στις βασικές δεξιότητες μαθηματικών, χωρίς τις οποίες δεν μπορεί να υπάρξει εκπαίδευση στην τεχνητή νοημοσύνη.
-
Ενίσχυση των STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
-
Συν-επενδύσεις κράτους και επιχειρήσεων στην επαγγελματική κατάρτιση.
-
Εστίαση σε πραγματικές ανάγκες της αγοράς, αποφεύγοντας εκπαιδευτικές πολιτικές χωρίς αντίκρισμα.
Οι συστάσεις θα συζητηθούν τον Μάρτιο στο Συμβούλιο Εκπαίδευσης και, στη συνέχεια, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με στόχο να ενσωματωθούν στο Εαρινό Πακέτο του Semester.
Καθοριστικός ρόλος για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό
Το Semester 2026 αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς θα αποτελέσει τη βάση για τον σχεδιασμό του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (MFF) της ΕΕ. Οι συστάσεις για το ανθρώπινο κεφάλαιο θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις εθνικές στρατηγικές σε εκπαίδευση, κατάρτιση και αγορά εργασίας για τα επόμενα χρόνια.
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η συζήτηση για τον νέο προϋπολογισμό θα τοποθετήσει την εκπαίδευση και τις δεξιότητες στο κέντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής», δήλωσε η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ροξάνα Μινζάτου.
Ποιοτικές θέσεις εργασίας: ένα ακόμη μέτωπο
Σύμφωνα με την Έκθεση Κοινής Απασχόλησης (Joint Employment Report):
-
1 στους 5 εργαζομένους στην ΕΕ είναι χαμηλά αμειβόμενος, απασχολούμενος σε κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας.
-
Περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν εκτός αγοράς εργασίας – κυρίως γυναίκες, νέοι και μετανάστες.
-
Η ποιότητα εργασίας και η ένταξη στο εργατικό δυναμικό θεωρούνται πλέον κρίσιμοι παράγοντες για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.
Το ζητούμενο
Η Ευρώπη μπαίνει σε μια εποχή όπου οι δεξιότητες είναι το νέο «νόμισμα» της ανάπτυξης. Με τη ζήτηση για επαγγέλματα τεχνητής νοημοσύνης να εκτοξεύεται και την παραγωγικότητα να υστερεί, η Επιτροπή στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα: χωρίς μεταρρύθμιση στα εκπαιδευτικά συστήματα και χωρίς γέφυρα προς την αγορά εργασίας, η ΕΕ κινδυνεύει να μείνει πίσω στη νέα τεχνολογική εποχή.
