Στις αρχές του 2024 αναμένεται να προκηρυχθεί ο διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή του τεχνικού συμβούλου ο οποίος θα αναλάβει την υλοποίηση του business plan για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου προς την "πράσινη" μετάβαση.
Σημειώνεται ότι για το σκοπό αυτό από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει ήδη δεσμευτεί ένα εκατ. ευρώ, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ θα είναι αυτό που υπό την καθοδήγηση του υπουργείου Ναυτιλίας θα αναλάβει να προχωρήσει τη σχετική διαδικασία. Ήδη η πρωτοβουλία έχει πάρει την έγκριση από το συμβούλιο στρατηγικών συμβάσεων ενώ για πρώτη φορά το ελληνικό κράτος θα μπορεί να μελετήσει τη δημιουργία ενός ειδικού χρηματοδοτικού σχήματος ίσως σε συνεργασία με την ελληνική αναπτυξιακή τράπεζα με στόχο την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης μετά από την επιστροφή από το Ντουμπάι όπου συμμετέχει στις εργασίες της 28ης διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, αναμένεται να προχωρήσει και στην υλοποίηση σχετικής ομάδας εργασίας όπου θα παρακολουθεί και θα τρέχει τη σχετική διαδικασία.
Όροι διαγωνισμού
Η εταιρεία (τεχνικός σύμβουλος) που θα αναλάβει μέσα από τον διεθνή διαγωνισμό να τρέξει τη σχετική μελέτη θα πρέπει να προσδιορίσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου, συνοδευόμενη από τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα που αφορούν την προτεινόμενη τεχνολογία αλλά και τα χαρακτηριστικά του υφιστάμενου στόλου. Θα πρέπει να συμπεριλάβει μελέτη κόστους - οφέλους με προσδιορισμό του χρηματοδοτικού κενού, ενώ θα πρέπει να παραδώσει και επιχειρησιακό σχέδιο προκειμένου να δημιουργηθεί το εργαλείο χρηματοδότησης και με στόχους χρηματοοικονομικής πρόβλεψης. Επίσης θα πρέπει να παρουσιάσει στο υπουργείο Ναυτιλίας υπό ποιές προϋποθέσεις μπορεί να γίνει η ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου και με ποια χαρακτηριστικά μπορεί να υλοποιηθεί ο μηχανισμός για να μπορεί να λειτουργήσει το ταμείο χρηματοδότησης σε συνεργασία πιθανότατα μαζί με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Η χρηματοδότηση θα μπορεί να προέρχεται είτε από το ταμείο που θα δημιουργηθεί είτε από άλλα ταμεία που θα επιθυμούν να επενδύσουν στη Ελληνική ακτοπλοΐα είτε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Υπό Προϋποθέσεις η χρηματοδότηση των ναυτιλιακών εταιρειών
Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού είναι ότι όποιος πλοιοκτήτης λάβει χρηματοδότηση από το συγκεκριμένο ταμείο θα είναι υποχρεωμένος να δρομολογήσει το πλοίο του για όλα τα χρόνια στον Ελλαδικό χώρο και να μη μπορεί να το μισθώσει η να του πουλήσει σε άλλη χώρα.
Ο Υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης σε πρόσφατη συνάντησή του με τους ακτοπλόους εξέφρασε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για την προσέλκυση κεφαλαίων για την αναγκαία ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου με πλοία νεότερα και φιλικότερα προς το περιβάλλον ενώ αναφέρθηκε και στις σχετικές συζητήσεις που διεξάγονται με τους αρμόδιους φορείς της Ε.Ε.
Μία από τις βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος της ακτοπλοΐας είναι η γήρανση του στόλου. Ο μέσος όρος ηλικίας του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου είναι τα 28 έτη, που είναι όμως μικρότερος από τον μέσο όρο ηλικίας του ευρωπαϊκού ακτοπλοϊκού στόλου που είναι τα 35 έτη. Όμως το ποσοστό του ελληνικού στόλου που είναι άνω των 20 ετών είναι 86%, κατά πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, γεγονός που επιβεβαιώνει πως οι ανάγκες ανανέωσης του στόλου είναι περισσότερο επιτακτικές.
Κινητικότητα στον κλάδο της ακτοπλοϊας για την "πράσινη μετάβαση"
Σύμφωνα με πληροφορίες στελέχη της Attica Group μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης με απορρόφηση της ΑΝΕΚ βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις με την ONEX Elefsis Shipyards προκειμένου να υπάρξει συνεργασία σε θέματα συντηρήσεων των πλοίων αλλά και αλλαγών σε επίπεδο εξοπλισμού για την "πράσινη" μετάβαση.
Υπενθυμίζεται ότι τα Blue Star Μύκονος και Blue Star Χίος είχαν κτιστεί στα ναυπηγεία Ελευσίνας.
Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα με αφορμή τo σχετικό σχέδιο συγχώνευσης των δύο εταιρειών, σε δύο πλοία της ΑΝΕΚ θα υπάρξει εγκατάσταση συστημάτων καθαρισμού καυσαερίων (scrubbers), συνολικού κόστους περίπου 20 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 11,3 εκατ. ευρώ θα δοθούν σε συντήρηση των πλοίων της κρητικής εταιρείας, που εκτιμάται ότι λόγω της οικονομικής δυσχέρειας ήταν σε χαμηλά επίπεδα επί σειρά ετών.
Τα οφέλη που θα προκύψουν από την επένδυση σε scrubbers θα προέλθουν από τη χρήση οικονομικότερου τύπου καυσίμου «3,5% HSFO» σε σχέση με το ακριβότερο καύσιμο «0,5% VLSFO», που χρησιμοποιείται σήμερα, και θα είναι περίπου 9,5 εκατ. ευρώ με τις σημερινές τιμές καυσίμων, ενώ θα καταστήσουν τα πλοία της ΑΝΕΚ ανταγωνιστικά στις γραμμές όπου δραστηριοποιούνται. Από την πλευρά της, η Attica Group έχει ήδη εγκαταστήσει σύστημα πλυντηρίδων καυσαερίων (scrubbers) στα πλοία Blue Star Patmos, Blue Star Delos, Blue Star Mykonos και Superfast XI.
Έρευνα ΙΟΒΕ για επιβατηγό ναυτιλία: 2η μετά την Ιταλία η Ελλάδα με όρους επιβατικής κίνησης
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ παρά τη σημαντική πτώση, η Ελλάδα παραμένει στις ηγετικές θέσεις της ευρωπαϊκής επιβατηγού ναυτιλίας σε όρους κίνησης.
Ειδικότερα, το 2021 βρέθηκε στη 2 η θέση στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία (57,9 εκατ.), στην οποία όμως επικρατούν οι πορθμειακές συνδέσεις της Σικελίας με την ηπειρωτική χώρα.
Επομένως, παρότι δεν υπάρχουν σχετικά διαθέσιμα στοιχεία για τις θαλάσσιες μεταφορές σε όρους επιβατοχιλιομέτρων, εκτιμάται ότι η Ελλάδα πρωταγωνιστεί ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες καθώς, εκτός από τον υψηλό αριθμό επιβατών, η μεταφορά τους πραγματοποιείται σε σχετικά μεγαλύτερες αποστάσεις (κατά μέσο όρο) και επομένως το συνολικό μεταφορικό έργο εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερο.
Επιπρόσθετα, η ελληνική ακτοπλοΐα προσφέρει σημαντική στήριξη σε άλλες δραστηριότητες στα νησιά, όπως ο τουρισμός, η γεωργία και η μεταποίηση. Επιπλέον, οι ναυτιλιακές γραμμές Αδριατικής αποτελούν σημαντική δίοδο για τις ελληνικές εξαγωγές. Ειδικότερα, η αξία των εμπορευμάτων που διοχετευτήκαν στο εξωτερικό από τα λιμάνια Πατρών και Ηγουμενίτσας ξεπερνούσε το Euro1,7 δισεκ. το 2019 προ πανδημίας επίπεδα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις υποστηρικτικές λειτουργίες, υπολογίζεται ότι η επιβατηγός ναυτιλία το ίδιο χρονικό διάστημα συνεισέφερε συνολικά περίπου Euro13,6 δισεκ. στο ΑΕΠ της χώρας (7,4% του συνόλου). Το μεγαλύτερο μέρος οφείλεται στη δραστηριότητα που δημιουργείται για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των επισκεπτών στα νησιά που έρχονται με πλοία των ακτοπλοϊκών γραμμών (Euro10,1 δισεκ.).
