Ενώ το οικονομικό κλίμα επιδεινώνεται διεθνώς μετά τις νέες αυξήσεις επιτοκίων και στις αγορές επικρατεί αναταραχή λόγω των προβλημάτων που ανακύπτουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο στην Αθήνα εστιάζει στη θετική πλευρά των εξελίξεων, υιοθετώντας ένα αισιόδοξο σενάριο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Το σενάριο περιλαμβάνει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, βελτίωση των δημοσιονομιών επιδόσεων και πρωτογενή πλεονάσματα κατά το τρέχον έτος. Στη συνέχεια όμως "γκριζάρει" με την ενσωμάτωση προβλέψεων για δυσκολίες που θα εμφανιστούν το 2024 και θα κληθεί να τις αντιμετωπίσει η επόμενη κυβέρνηση.
Επί του παρόντος, κόντρα στην αβεβαιότητα που προκαλούν οι εξελίξεις με τις τράπεζες και οι κλυδωνισμοί των αγορών, το υπουργείο Οικονομικών αναθεωρεί επί τα βελτίω τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, εκτιμώντας τώρα ότι θα φθάσει στο 2,3%, αντί του 1,8% που προβλέπεται στον προϋπολογισμό.
Φθηνότερο ρεύμα, λιγότερες επιδοτήσεις, ακριβό χρήμα
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, η ραγδαία αποκλιμάκωση των τιμών στο φυσικό αέριο περιορίζει δραστικά τις επιδοτήσεις για την ενέργεια, ενώ παράλληλα ενισχύσει τη δυναμική της οικονομίας. Η θετική επίδραση στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα είναι 2- 3 δισ. ευρώ κατά το τρέχον έτος.
Ανασταλτικούς παράγοντες μπορεί να αποτελέσουν η μεγάλη αύξηση του κόστους χρήματος και τα προβλήματα στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Στο υπουργείο Οικονομιών εκτιμούν ότι αν δεν υπήρχε η τραπεζική κρίση, αύξηση του ΑΕΠ θα ήταν μεγαλύτερη από 2,3%.
«Η αβεβαιότητα αυτή μας κάνει να είμαστε συντηρητικοί στις προβλέψεις», επισημαίνουν χαρακτηριστικά. Και τούτο, διότι η αναταραχή στον τραπεζικό κλάδο ωθεί τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να περιορίσουν την ανάληψη ρίσκου, τουλάχιστον έως ότου επανέλθει μια σταθερότητα, προκειμένου να προστατεύσουν τους ισολογισμούς τους. Κατά συνέπεια, οι πιστωτικές συνθήκες για την πραγματική οικονομία θα δυσκολέψουν, έστω και προσωρινά, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Πιο δύσκολα το 2024
Θετικές για το τρέχον έτος, σε σχέση με τις έως πρότινος εκτιμήσεις, είναι και οι προβλέψεις για τα πρωτογενή αποτελέσματα. Η πρόβλεψη για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7% του ΑΕΠ, έχει μια «καλή βάση» στο 2022: Το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού πέρυσι, λόγω της ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ (που ενισχύθηκε από την ξέφρενη πορεία του πληθωρισμού), περιορίζεται περίπου σε 1% του ΑΕΠ (ίσως και χαμηλότερα), έναντι αρχικής εκτίμησης για 1,6% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου δεν κρύβουν ότι τα δύσκολα μπορεί να έρθουν από το 2024, με τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, οι οποίες, σε συνδυασμό με τον «κόφτη» στις πρωτογενείς δαπάνες, ελαχιστοποιεί τα περιθώρια για ευέλικτη δημοσιονομική πολιτική. Καθώς, πρωτεύον θα είναι η επαναφορά του προϋπολογισμού σε τροχιά μόνιμων πρωτογενών πλεονασμάτων.
Παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, επισημαίνει ότι οι συζητήσεις με τους θεσμούς για επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων κάτω του 2% του ΑΕΠ (που δεν θα αποτελούν «βρόγχο» στην πραγματική οικονομία) θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο από την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές. Θα έχει προηγηθεί η υποβολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Προγράμματος Σταθερότητας (στις 30 Απριλίου) και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2024- 2027. Και στα δύο θα περιλαμβάνονται οι πρόσφατες εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας και τις επιπτώσεις στα δημοσιονομικά μεγέθη από τις πολιτικές που έχουν ήδη ανακοινωθεί και θεσμοθετηθεί.
Πρόβλημα ο πληθωρισμός
Σημειώνεται ότι, στο οικονομικό επιτελείο δεν παραγνωρίζουν ότι το μεγάλο «αγκάθι» στην οικονομία παραμένει ο πληθωρισμός - ειδικά στα τρόφιμα και γενικότερα στα είδη διατροφής. Είναι χαρακτηριστικές οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, πως ο πληθωρισμός φαίνεται να είναι επίμονος και τον χαρακτήρισε ως το «μεγάλο πρόβλημα για το 2023».
Συμπλήρωσε ότι θα είναι λίγο χαμηλότερος από τις εκτιμήσεις, γύρω στο 4,5%, αλλά επεσήμανε ότι «δεν θα δούμε μείωση των τιμών, ούτε σταθεροποίηση. Θα δούμε να αυξάνονται οι τιμές, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό». Και πρόσθεσε ότι η ακρίβεια φεύγει από την ενέργεια και επικεντρώνεται στα τρόφιμα.
