Η Νορβηγία αποτελεί ίσως το πιο επιτυχημένο παγκόσμιο παράδειγμα στη μετάβαση από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης στα ηλεκτρικά οχήματα. Παρότι πρόκειται για μια χώρα πλούσια σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η Νορβηγία έχει καταφέρει να μετατραπεί σε «παράδεισο» των EVs.
Σύμφωνα με την Νορβηγική Ένωση Ηλεκτρικών Οχημάτων (NEVA), το 30% των επιβατικών Ι.Χ. στις μεγάλες πόλεις της χώρας είναι πλέον αμιγώς ηλεκτρικά, ενώ στην πρωτεύουσα Όσλο το ποσοστό αγγίζει το 40%.
Από 1% το 2010, σε 93% το 2025
Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: Από λιγότερο από 1% το 2010, τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσωπεύουν πλέον το 93% των νέων πωλήσεων αυτοκινήτων στη Νορβηγία, σύμφωνα με την Υπηρεσία Οδικών Μεταφορών της χώρας.
Συγκριτικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέγραψε μερίδιο αγοράς EVs μόλις 15,4% το 2025, ενώ στις ΗΠΑ το ποσοστό έφτασε στο 10% το 2023.
Πώς το κατάφεραν;
Η απάντηση, σύμφωνα με την υφυπουργό Μεταφορών της Νορβηγίας Cecilie Knibe Kroglund, είναι ξεκάθαρη: μακροχρόνια και σταθερή πολιτική στήριξης.
Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τα EVs
- Έκπτωση σε τέλη κυκλοφορίας και στάθμευσης
- Πρόσβαση στις λεωφορειολωρίδες
- Εκτεταμένο δίκτυο φόρτισης, με πάνω από 10.000 ταχυφορτιστές
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η απουσία ισχυρού λόμπι αυτοκινητοβιομηχανιών, κάτι που απελευθέρωσε το πολιτικό σύστημα να θεσπίσει φιλόδοξα μέτρα.
«Ο αέρας είναι καθαρότερος, οι δρόμοι πιο ήσυχοι, και οι πολίτες αγαπούν τα EVs. Η αλλαγή συνέβη γρήγορα και δεν κόστισε ιδιαίτερα στους καταναλωτές», σημείωσε η Christina Bu, γενική γραμματέας της NEVA (Norway’s EV Association).
«Τα ρυπογόνα αυτοκίνητα ουσιαστικά έχουν φορολογηθεί (τόσο ψηλά που να μένουν) εκτός αγοράς», ανέφερε η Bu, σημειώνοντας ότι τα τελευταία τρία χρόνια ο φόρος αγοράς συμβατικών οχημάτων έχει υπερδιπλασιαστεί.
Προκλήσεις και επικρίσεις
Παρ' όλα αυτά, η πολιτική της Νορβηγίας δεν έμεινε χωρίς αντιδράσεις. Κάποιοι επικριτές θεωρούν ότι τα κίνητρα ευνοούν κυρίως τα υψηλά εισοδήματα, ενώ αποσπούν πόρους από πιο βιώσιμες λύσεις, όπως η ποδηλασία και οι δημόσιες συγκοινωνίες.
Παράλληλα, η εξάρτηση της Νορβηγίας από τα έσοδα από το πετρέλαιο δημιουργεί ένα παράδοξο: η χώρα που ηγείται στην ηλεκτροκίνηση, παραμένει εξαγωγέας ορυκτών καυσίμων.
Το επόμενο βήμα
Η νορβηγική κυβέρνηση στοχεύει μέχρι το τέλος του 2025 να αντικαταστήσει πλήρως τα αστικά λεωφορεία με ηλεκτρικά και ν α καταστήσει τα βαρέα οχήματα 75% ανανεώσιμα μέχρι το 2030.
«Το 30% της ρύπανσης προέρχεται από τις μεταφορές. Έπρεπε να δράσουμε», δήλωσε η Kroglund. «Το επόμενο μεγάλο στοίχημα είναι τα βαρέα οχήματα».
