Σε διάβημα προς την UNESCO προέβη στο Παρίσι ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον οργανισμό Γιώργος Κουμουτσάκος, μετά την απόφαση των τουρκικών Αρχών για μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε μουσουλμανικό τέμενος.
Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Κουμουτσάκος συναντήθηκε χθες με τον Ερνέστο Οττόνε Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της UNESCO, αρμόδιο για θέματα Πολιτισμού καθώς και με στελέχη του Κέντρου Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Tο διάβημα έγινε σήμερα, πρώτη ημέρα λειτουργίας της UNESCO μετά τις αργίες των τελευταίων ημερών στη Γαλλία.
O Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον οργανισμό έθεσε το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τέμενος εκφράζοντας τις έντονες ανησυχίες της Ελλάδας για τις επιπτώσεις της απόφασης αυτής όσον αφορά στη φθορά και στην αλλοίωση του ίδιου του μνημείου, καθώς και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Υπογράμμισε επίσης ότι απόφαση αυτή έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τους διεθνείς κανόνες προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Από την πλευρά του, σύμφωνα με πληροφορίες, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της UNESCO δεσμεύτηκε να εξετάσει το ζήτημα.
Η Μονή της Χώρας που μετατράπηκε σε τζαμί έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Φιλοξενεί τα πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζονται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, η οποία επίσης λειτουργεί ως τζαμί.
Το τζαμί λειτουργεί στο πρότυπο της Αγίας Σοφίας. Tα ψηφιδωτά στους τοίχους στον χώρο της προσευχής καλύφθηκαν, ενώ καθορίστηκε περιοχή που θα την επισκέπτονται οι τουρίστες με ξεναγό.
Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων.
Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την 'Αλωση της Πόλης, και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας το 1945 έγινε μουσείο. Μετά την απόφαση αυτή ειδικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτέλεσαν ένα τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας τους σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1948 και ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα το 1958. Το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει και πάλι ως τζαμί.
