Διαχρονικό το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων, το οποίο δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, ανέδειξε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) κ. Δημήτρης Πανταζής, στην ομιλία του κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου για το Νοσοκομειακό Φάρμακο, που γίνεται σήμερα από το Health Daily και τη Boussias Communications.
Αναφορικά με τις ελλείψεις ο κ. Πανταζής είπε ότι το 2005, στο Πρόγραμμα Ελλείψεων Φαρμάκων του FDA [Drug Shortage Program (DSP)], αναφέρθηκαν ελλείψεις σε 61 φάρμακα. Το 2011 ο αριθμός των φαρμάκων σε έλλειψη τετραπλασιάστηκε κα ανήλθε στα 251, εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία ήταν στείρα ενέσιμα φάρμακα
Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του IMS (2011), το 63% των φαρμάκων που διαμορφώνουν την λίστα των υπό έλλειψη φαρμάκων ανήκει στις ακόλουθες 5 κατηγορίες: ογκολογικά, φάρμακα κατά των λοιμώξεων, καρδιολογικά, ΚΝΣ και φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου, ενώ πάνω από το 80% αυτών των φαρμάκων είναι ενέσιμα γενόσημα.
Το πρόβλημα της έλλειψης ορισμένων ογκολογικών φαρμάκων δεν είναι πρόβλημα σημερινό, αλλά διαχρονικό, και δεν απασχολεί μόνο την χώρα μας, αλλά την διεθνή ιατρική κοινότητα, επεσήμανε. Σύμφωνα με έρευνα της «European Association of Hospital Pharmacists» (EAHP) το πρόβλημα της έλλειψης βασικών φαρμάκων είναι διαχρονικό και αφορά όλες τις χώρες και όχι κάποιες μεμονωμένες χώρες (Denmark, Iceland, Malta, Romania and the UK). Μόνο το 14%, αυτών που απάντησαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι ποτέ δεν αντιμετώπισαν πρόβλημα στην κάλυψη των αναγκών τους σε φάρμακα, ενώ το 66% ανέφερε ότι το πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων ήταν πρόβλημα που αντιμετώπιζαν σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση.
Επιπλέον, οι ελλείψεις σε αντικαρκινικά φάρμακα καταλαμβάνουν την 2η θέση (55% των ερωτηθέντων), μετά τα αντιβιοτικά (57% των ερωτηθέντων) που καταλαμβάνουν την πρώτη θέση.
«Η κατανόηση του εύρους των προβλημάτων που συναντάμε σε αυτό τον τομέα, και οι συγκεκριμένοι λόγοι, για κάθε ξεχωριστό φάρμακο, που οδηγούν σε αυτές τις ελλείψεις, θα μπορούσαν να αποτελέσουν την βασική προϋπόθεση που θα οδηγούσε στην ανάπτυξη των πλέον κατάλληλων απαντήσεων στο συγκεκριμένο πρόβλημα» τόνισε ο κ. Πανταζής.
Τα αίτια για τις ελλείψεις όπως έχουν καταγραφεί από το Academic Emergency Medicine είναι τα προβλήματα παραγωγής των γενόσημων ενέσιμων προϊόντων, που οφείλονται σε προβλήματα ποιότητας που εντοπίστηκαν στην παραγωγική διαδικασία και που η αντιμετώπιση τους έχει υψηλό κόστος. Επίσης, τα χαμηλά περιθώρια κέρδους για αυτές τις κατηγορίες προϊόντων και η έλλειψη κυρώσεων, ή άλλων παρεμβάσεων των κυβερνήσεων, για τις παρατηρούμενες ελλείψεις.
Στα μέτρα για την απρόσκοπτη πρόσβαση είναι η έγκαιρη και συστηματική αναγνώριση όλων εκείνων των φαρμάκων που παρουσιάζουν ελλείψεις ή κινδυνεύουν να συμπεριληφθούν στην λίστα των υπό έλλειψη φαρμάκων.
Η πρόβλεψη της ζήτησης αυτών των φαρμάκων που θα στηρίζεται σε στοιχεία όπως, τάσεις της αγοράς, νέες θεραπείες, αλλαγές στις θεραπευτικές οδηγίες, νέα θεραπευτικά σχήματα, κλπ.
Όπως είπε, πρέπει να υπάρχει δείκτης αστάθειας και ανίχνευσης των αλλαγών που παρατηρούνται, μήνα με τον μήνα, στην ζήτηση, παραγωγή και προμήθεια συγκεκριμένων φαρμάκων που κρίνονται απαραίτητα.
Ενώ, η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού μοντέλου πρόβλεψης και κάλυψης των ελλείψεων που θα λαμβάνει υπόψη του τα προβλήματα και τις παραμέτρους που ορίζουν το πρόβλημα είναι σημαντική. Ένα Σύστημα Αναφοράς που θα στηρίζεται σε επιστημονικά τεκμηριωμένα, κριτήρια:
– Φάρμακα για τα οποία δεν υπάρχει καμία άλλη θεραπευτική εναλλακτική και των οποίων η έλλειψη θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για την Δημόσια Υγεία.
– Φάρμακα που καλύπτουν αποκλειστικά νοσοκομειακές ανάγκες
– Φάρμακα που διακινούνται αποκλειστικά μέσω των φαρμακείων
Όπως επεσήμανε ο κ. Πανταζής, ο ΙΦΕΤ έχει διαδραματίσει, και θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα ακόμη σημαντικότερο ρόλο, σε στενή συνεργασία με τον ΕΟΦ, τους γιατρούς, τις δομές υγείας και το υπουργείο για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του συγκεκριμένου προβλήματος.
Η αποκατάσταση των προβλημάτων που συνδέονται με την ομαλή ροή των πληρωμών προς το ΙΦΕΤ και η επίλυση άλλων ζητημάτων που χρονίζουν, και έχουν εντοπιστεί, θα μπορούσαν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην δραματική βελτίωση της κατάστασης στην χώρα μας.
