Δίχτυα φορτωμένα με ψάρια αλλά και με κάθε λογής πλαστικό, ακόμη και με... τσιμεντόλιθους, ανεβάζουν οι επαγγελματίες αλιείς της μηχανότρατας καταδεικνύοντας το πρόβλημα με την εναπόθεση κάθε λογής απορριμμάτων, στον πυθμένα της θάλασσας τον οποίο σαρώνουν σε βάθη μεγαλύτερα από 50 μέτρα.
Πρόκειται για τα ενδεικτικά αποτελέσματα καταγραφής από τις ψαριές οκτώ αλιέων μηχανότρατας σε Μηχανιώνα και Καβάλα οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα «fishing for litter» του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη και αφορά στην συμμετοχή του αλιευτικού κλάδου στη μείωση των θαλασσίων απορριμμάτων.
Όπως αποκαλύπτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη του προγράμματος Χριστίνα Κονταξή, από τον Οκτώβριο που ξεκίνησε η καταγραφή από τους αλιείς, "ψαρεύτηκαν" 800 κιλά πλαστικά και αρκετοί τσιμεντόλιθοι, βάρος 12 κιλών ο καθένας!
"Στα δίχτυα που μπορεί να σαρώσουν χιλιάδες μέτρα, βρέθηκαν πλαστικά από αλιευτικά κυρίως εργαλεία, όπως δοχεία, μπιτόνια, κουβάδες, βαρέλια, σχοινιά που προέρχονται και από θερμοκήπια αγροτών ακόμη και τσιμεντόλιθοι με σχοινιά που χρησιμοποιούνται από άλλους αλιείς (γρι - γρι) και δεν τα μαζεύουν, οπότε οι τράτες τα ανεβάζουν απάνω" εξηγεί η κ. Κονταξή.
Ακόμη, βρέθηκαν στο βυθό πλαστικά βαρελάκια που χρησιμοποιούνται από αλιείς χταποδιών,(το θαλάμι που λέγανε κάποτε και ήταν κεραμικό αλλά έγινε στην πορεία και αυτό πλαστικό), πολλά από τα οποία τους φεύγουν, καταλήγουν στα βαθιά και τα μαζεύει η τράτα.
"Να σημειωθεί ότι οι τράτες ψαρεύουν σε περισσότερα από 3 μίλια μακριά από την ακτή και βάθος στο Θρακικό πέλαγος, μεγαλύτερο από 50 μέτρα. Συλλέγουν δε απορρίμματα που έχουν καταλήξει στον πυθμένα και δεν πρόκειται ποτέ να παρασυρθούν από θαλάσσια ρεύματα και να βγουν στην ακτή" αναφέρει η κ. Κονταξή.
Ψαρεύοντας για απορρίμματα
Στο πρόγραμμα «fishing for litter» που υλοποιεί από τον Οκτώβριο του 2019 το ΄Ιδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη, με τη συνεργασία της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης iSea, συμμετέχουν 8 επαγγελματίες αλιείς της μηχανότρατας οι οποίοι καλούνται να συλλέξουν απορρίμματα θαλάσσης που συσσωρεύονται στα δίχτυα τους ως μέρος της συνήθους αλιευτικής τους δραστηριότητας και να τα απορρίψουν στη συνέχεια σε κάδους στην ακτή. Οι συγκεκριμένοι αλιείς δραστηριοποιούνται στα λιμάνια της Μηχανιώνας και της Καβάλας, τα οποία συγκεντρώνουν περίπου το 29% των νηολογίων μηχανοτρατών στην Ελλάδα .Οι συγκεκριμένοι αλιείς χρηματοδοτούνται με 200 ευρώ μηνιαίως .
"Οι επαγγελματίες ψαράδες σημειώνουν σε φύλλο καταγραφής που χρησιμοποιείται σε όλη την υπόλοιπη Μεσόγειο, τα απορρίμματα που βγάζουν με τα δίχτυα τους όπως και το βάρος τους καθώς τα ζυγίζουν σε ζυγαριές που τους έχει παραχωρήσει το ΄Ιδρυμα. Το πρόγραμμα τρέχει Οκτώβριο με Δεκέμβριο γιατί οι μηχανότρατες της χώρας έχουν πολλούς περιορισμούς αλιείας κατά τη διάρκεια του έτους και δεν θέλουμε να "ψαρέψουν" σκουπίδια ενώ απαγορεύεται η αλιεία αφού τα απορρίματα είναι παράπλευρο του ψαριού και το δίχτυ είναι για το ψάρεμα" διευκρινίζει η κ.Κονταξή. Προσθέτει δε ότι ο στόχος της πρωτοβουλίας είναι διττός, "πρωτίστως η ευαισθητοποίηση της αλιευτικής βιομηχανίας και η αλλαγή των πρακτικών διαχείρισης των απορριμμάτων της αλιευτικής βιομηχανίας και δευτερευόντως η απομάκρυνση των θαλασσίων απορριμμάτων".
"Αυτό που μας ενδιαφέρει", λέει η κ.Κονταξή, "είναι η γνώση σχετικά με τα απορρίμματα στο θαλάσσιο περιβάλλον σε σύγκριση με τη γνώση για τα θαλάσσια απορρίμματα στις παραλίες". Διευκρινίζει μάλιστα ότι στην Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚαλΠ) περιλαμβάνεται πρόγραμμα που αφορά στην αλίευση απορριμμάτων (fishing for litter) αλλά ακόμη δεν έχει ενεργοποιηθεί το μέτρο.
"Υπάρχουν προσπάθειες εκτός πλαισίου που δεν ξέρω τι θα συνεισφέρουν αν και εφόσον υπάρξει τραπέζι διαλόγου. Προσπάθειες που είτε δεν καταγράφονται τα απορρίμματα σε σχέση με την αλιευτική προσπάθεια είτε τα αλιευτικά ταξίδια γίνονται επί τούτου για την συλλογή απορριμμάτων και άρα δεν ξέρουμε πόσο μπορεί να συμβάλει ο αλιέας ή πόσο ζημιώνεται από τη ρύπανση των θαλασσών" λέει η ίδια.
Πάντως, στη νομοθεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιλαμβάνονται μέτρα για την επίτευξη ή τη διατήρηση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης στα θαλάσσια ύδατα για τον περιορισμό των θαλασσίων απορριμμάτων, στα οποία περιλαμβάνεται και το «fishing for litter» για διευκόλυνση του καθαρισμού του θαλάσσιου πυθμένα από θαλάσσια απορρίμματα, τα οποία συλλέγονται παρεμπιπτόντως ή και παράγονται από τα αλιευτικά σκάφη κατά τις αλιευτικές τους δραστηριότητες, περιλαμβανομένων και εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων. Στη νομοθεσία εμπεριέχονται ακόμη προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μέσω της πληροφόρησης όλων των επαγγελματιών που σχετίζονται με τη θάλασσα και ενίσχυση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία, αναφορικά με το πρόβλημα των θαλασσίων απορριμμάτων ενώ το Κοινωφελές Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη συντονίζει και χρηματοδοτεί δράσεις για τα συγκεκριμένα μέτρα.
