«Μαύρες προβλέψεις» για τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη κάνει η Κομισιόν, εκτιμώντας ότι θα παραμείνουν υψηλές και ασταθείς τουλάχιστον μέχρι το 2023! Η ζοφερή αυτή εικόνα που αποτυπώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προφανώς θα αποτελέσει σημαίνων παράγοντα διατήρησης του πληθωρισμού στη Γηραιά Ηπειρο επί μακρόν, μ’ ό,τι αρνητικό συνεπάγεται για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και της χονδρικής ρεύματος που μετακύλησαν στα ενεργειακά τιμολόγια, επέτεινα το κλίμα ασφυξίας στην αγορά και ενίσχυσαν τις τάσεις αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Κατά καιρούς προκύπτει μια πρόσκαιρη ύφεση στις τιμές τους, όμως, αυτό δεν αλλάζει την… ουσία, ότι δηλαδή παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, που δεν μπαίνουν καν σε σύγκριση με τις τιμές προς της πανδημίας.
Οι εκτιμήσεις τη Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όμως, εντείνουν τον προβληματισμό και την ανησυχία, όχι μόνο για τις ενεργειακές τιμές αλλά και τον πληθωρισμό, ο οποίος είναι άρρηκτα συνυφασμένος μ’ αυτές. Το προσχέδιο ανακοίνωσης της Κομισιόν για τις τιμές ενέργειας, που θα δημοσιευτεί τον επόμενο μήνα και αποκαλύπτει σήμερα το Euractiv, δίνει μια ζοφερή εικόνα των υψηλών και ασταθών τιμών της ενέργειας που θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια.
«Οι τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να προκαλούν μεγάλη ανησυχία σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι υψηλές και ασταθείς τιμές του φυσικού αερίου, που επηρεάζονται έντονα από την υψηλή παγκόσμια ζήτηση και τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οδηγούν σε υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας», σύμφωνα με το προσχέδιο, το οποίο, πάντως θα μπορούσε να τροποποιηθεί πριν δημοσιευτεί στις αρχές Μαρτίου.
Η Κομισιόν προειδοποιεί ότι η ενεργειακή κρίση – που πυροδοτήθηκε από τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και κλιμακώθηκε από την επιδείνωση των σχέσεων με τον κύριο προμηθευτή αερίου της Ευρώπης, τη Ρωσία – έχει χειροτερέψει από το φθινόπωρο και θα διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο, έως το 2023.
«Με τις αποθήκες αερίου της ΕΕ σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και τις ανησυχίες για την ασφάλεια του εφοδιασμού που συνδέονται με τη χαμηλή χρέωση στους αγωγούς φυσικού αερίου από την Ανατολή, γινόμαστε μάρτυρες μιας αυξανόμενης κρίσης φυσικού αερίου σε σύγκριση με την κατάσταση την εποχή της ανακοίνωσης της Επιτροπής από τον περασμένο Οκτώβριο», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο που έφερε στη δημοσιότητα το Euractiv.
400% υψηλότερες οι τιμές του φυσικού αερίου
Οι τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου είναι περίπου 400% υψηλότερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο και οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας ακολούθησαν το ίδιο μοτίβο, αυξάνοντας κατά 260%. Αυτό έχει οδηγήσει σε άνοδο των λιανικών τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες είναι αυξημένες κατά 51% και 30% αντίστοιχα σε σχέση με πέρυσι, αναφέρει το έγγραφο.
Αυτές οι «διατηρούμενες υψηλές τιμές ενέργειας βλάπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας» και αναμένεται «να παραμείνουν βασικός μοχλός του πληθωρισμού το 2022». Οι τιμές έχουν ήδη χτυπήσει βιομηχανίες έντασης ενέργειας με υψηλό κόστος παραγωγής και πιθανότατα θα αυξήσουν τις τιμές για άλλα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων.
Η κρίση «επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τους ευάλωτους καταναλωτές, οι οποίοι ξοδεύουν μεγαλύτερο μερίδιο του συνολικού εισοδήματός τους σε λογαριασμούς ενέργειας και επομένως βαθαίνει τις ανισότητες στην ΕΕ», αναφέρει το έγγραφο που διέρρευσε.
Το μείζον ζήτημα της αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Το προσχέδιο περιέχει 12 ενέργειες που μπορεί να λάβει η ΕΕ για την ανακούφιση της συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ικανότητας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη συνεχή υποστήριξη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται. Οι δράσεις περιλαμβάνουν επίσης μέτρα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Ευρώπης.
Πρώτον, η Κομισιόν προτείνει μια νομική απαίτηση για τις χώρες της ΕΕ να διασφαλίζουν ένα ελάχιστο επίπεδο αποθήκευσης φυσικού αερίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους. Για τη διασφάλιση συνεχών προμηθειών και καλύτερης προετοιμασίας για τον επόμενο χειμώνα, θα υπάρξει ένα «Σχέδιο Αέριο για το χειμώνα» για τη στήριξη της ασφάλειας του εφοδιασμού «με κίνητρα και υποχρεώσεις για στρατηγική αποθήκευση».
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ξεκινήσει ένα πιλοτικό έργο φέτος για να υποστηρίξει τις χώρες και τους φορείς της ΕΕ στην πραγματοποίηση κοινών προμηθειών για την πλήρωση της αποθήκευσης μέχρι το ελάχιστο απαιτούμενο στρατηγικό επίπεδο.
Ωστόσο, ενώ η αποθήκευση φυσικού αερίου συμβάλλει στη μείωση των αυξήσεων των τιμών, δεν θα έχει καμία επίδραση για αυτόν τον χειμώνα, όταν τα επίπεδα αποθήκευσης έχουν φτάσει σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα.
Στροφή στις ανανεώσιμες πηγές
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η καλύτερη λύση για τη μείωση της εξάρτησης από το εισαγόμενο αέριο και τις χαμηλότερες τιμές μακροπρόθεσμα είναι η επιτάχυνση της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης αερίων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και χαμηλών εκπομπών άνθρακα. «Εάν δεν υπάρξει μαζική επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ θα εξαρτηθούν σημαντικά από τις τιμές του φυσικού αερίου τουλάχιστον έως το 2030», αναφέρει το έγγραφο. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν είναι ακόμη στο επίπεδο που απαιτείται για την παραγωγή αρκετής ενέργειας για τις ανάγκες της Ευρώπης.
Έρευνα κατά της Gazprom
Σύμφωνα με το έγγραφο, η Κομισιόν διερευνά επίσης ανησυχίες για «πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου και ιδίως από τη ρωσική εταιρεία παροχής αερίου Gazprom».
Η Gazprom επιδεικνύει «ασυνήθιστη επιχειρηματική συμπεριφορά», με τη μέση πλήρωση της αποθήκευσης της Gazprom στο 16%, σε σύγκριση με το 44% της αποθήκευσης εκτός Gazprom, αναφέρει το προσχέδιο.
