Η νέα κούρσα εξοπλισμών στην Ευρώπη έχει σχήμα και ήχο drone. Από τη Δανία έως τη Ρουμανία, ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας αναλαμβάνουν ρόλο αιχμής στα προγράμματα ανίχνευσης και εξουδετέρωσης μη επανδρωμένων συστημάτων, καθώς το ΝΑΤΟ ενισχύει την άμυνά του απέναντι στη ρωσική απειλή.
Σε μια αποθήκη στη βόρεια Δανία, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το Κίεβο, τεχνικοί συναρμολογούν αντι-drone συσκευές, που θα σταλούν τόσο στην Ουκρανία, όσο και σε ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ.
Οι συσκευές αυτές, φορητά "jammers" που διακόπτουν την επικοινωνία ενός drone με τον χειριστή του, προορίζονται για την προστασία κρίσιμων υποδομών, αεροδρομίων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Η MyDefence και η Weibel Scientific, δύο δανέζικες εταιρείες που μέχρι πρόσφατα δραστηριοποιούνταν κυρίως σε αμυντικά συμβόλαια, βλέπουν πλέον εκρηκτική αύξηση της ζήτησης. Η δεύτερη μάλιστα είχε αναπτύξει τα ραντάρ της στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης πριν από σύνοδο της Ε.Ε., μετά από αλλεπάλληλα περιστατικά πτήσεων αγνώστων drones, που οδήγησαν σε προσωρινό κλείσιμο του εναέριου χώρου.
Η απειλή από αέρος και το "τείχος drones" της Ευρώπης
Η μαζική χρήση drones από τη Ρωσία και την Ουκρανία από το 2022 έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που η Ευρώπη αντιλαμβάνεται την ασφάλειά της.
Η Μόσχα βομβαρδίζει ουκρανικές πόλεις και ενεργειακές εγκαταστάσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ το Κίεβο απαντά με επιθέσεις drones βαθιά στη ρωσική επικράτεια.
Όμως το φαινόμενο πλέον ξεπερνά τα σύνορα της Ουκρανίας: τον Σεπτέμβριο σημειώθηκαν δεκάδες πτήσεις drones εντός εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ, από τη Βαλτική ως τη Βόρεια Θάλασσα.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τις θεώρησαν πιθανές δοκιμές αντίδρασης από τη Μόσχα και αποφάσισαν τη δημιουργία μιας "ευρωπαϊκής γραμμής προστασίας", ενός "τείχους drones" κατά μήκος των συνόρων της Συμμαχίας.
Τον Νοέμβριο, το ΝΑΤΟ ανέπτυξε στη Ρουμανία και την Πολωνία το αμερικανικό σύστημα Merops, ένα μικρό, ευέλικτο αντι-drone όπλο με τεχνητή νοημοσύνη, που λειτουργεί ακόμη και όταν μπλοκάρονται τα σήματα GPS και επικοινωνίας.
Ο στόχος, όπως αναφέρουν στρατιωτικές πηγές, είναι «να καταστήσει την ανατολική πτέρυγα τόσο καλά εξοπλισμένη, ώστε η Ρωσία να μην τολμήσει καν να δοκιμάσει την αντίδραση».
Η Δανία στο επίκεντρο της τεχνολογίας άμυνας
Η Weibel Scientific, με εμπειρία δεκαετιών στη ραντάρ τεχνολογία Doppler, βλέπει τα προϊόντα της να μετατρέπονται σε πυλώνα της ευρωπαϊκής αντι-drone άμυνας.
Όπως εξήγησε ο CEO της εταιρείας, Peter Røpke, τα νέα ραντάρ μπορούν να ανιχνεύουν την ταχύτητα και κατεύθυνση ενός drone μέσα από την αλλαγή μήκους κύματος ενός σήματος, ακόμη κι αν το drone πετά σε χαμηλό ύψος ή έχει μεταλλική υπογραφή μικρή όσο ενός πουλιού.
Το 2025 η Weibel υπέγραψε τη μεγαλύτερη συμφωνία στην ιστορία της, ύψους 76 εκατ. δολαρίων, ενώ η MyDefence διπλασίασε τα έσοδά της στα 18,7 εκατ. δολάρια, αποστέλλοντας πάνω από 2.000 συσκευές "Wingman" στην Ουκρανία.
«Αυτός ο πόλεμος ήταν το σημείο καμπής», δήλωσε ο CEO Dan Hermansen, σύμφωνα με το Associated Press. «Η Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι η υβριδική απειλή δεν είναι κάτι μακρινό, βρίσκεται ήδη πάνω από τα κεφάλια μας».
Η τεχνολογία "jamming" και τα όριά της
Η χρήση συσκευών παρεμβολής (jamming) στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυστηρά περιορισμένη, ωστόσο στον πόλεμο της Ουκρανίας η τεχνική αυτή έχει γίνει καθημερινή πρακτική.
Η Ρωσία και η Ουκρανία αναπτύσσουν πλέον drones με οπτική ίνα που δεν εξαρτώνται από σήματα ραδιοσυχνοτήτων, καθώς και επιθετικά drones με πρόσθετες κεραίες για να παρακάμπτουν τις παρεμβολές.
Στην Ευρώπη, οι περιορισμοί αυτοί εγείρουν το ερώτημα πώς μπορεί να προστατευθεί η ήπειρος χωρίς να καταπατηθούν οι κανόνες για το φάσμα συχνοτήτων και τα πολιτικά δικαιώματα.
Ο Andreas Graae, καθηγητής στο Royal Danish Defense College, τονίζει: «Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ψάχνουν πυρετωδώς λύσεις. Δεν έχουμε ακόμα τα συστήματα που χρειάζονται για έγκαιρη προειδοποίηση και άμεση αντιμετώπιση».
Από την καινοτομία στην άμυνα: Μια νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα
Η ιδιωτική τεχνολογία drone, που πριν λίγα χρόνια συνδεόταν με startups και εμπορικές εφαρμογές, μετατρέπεται ραγδαία σε στρατηγικό όπλο.
Η Ευρώπη βλέπει πλέον το τεχνολογικό της οικοσύστημα ως μέρος της άμυνάς της, με τις μικρές εταιρείες της Δανίας, της Πολωνίας και της Βαλτικής να εξελίσσονται σε κομβικούς προμηθευτές για το ΝΑΤΟ.
Ο Røpke εκτιμά ότι η τεχνολογία της Weibel θα αποτελέσει «βασικό στοιχείο» στην υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκή "ασπίδα drones", καθώς η ήπειρος ετοιμάζεται για μια μακρά εποχή τεχνολογικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία.
Η παραδοσιακή ισορροπία στρατιωτικής ισχύος μετατοπίζεται πλέον στην τεχνολογία ανίχνευσης και εξουδετέρωσης drones.
Η Ευρώπη, μέσα από τη σύμπραξη κρατικών προγραμμάτων και ιδιωτικής καινοτομίας, οικοδομεί σταδιακά τη δική της αμυντική "τεχνολογική γραμμή Μαζινό", αυτή τη φορά όχι από ατσάλι, αλλά από αλγόριθμους και ραντάρ.
Α.Ν, με πληροφορίες από το Associated Press
