Η συζήτηση για το αν πρέπει να συνεχίσουμε να αλλάζουμε τα ρολόγια μας δύο φορές τον χρόνο είναι διεθνής και καλά κρατεί. Τώρα, μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ (Stanford), δείχνει ότι η καθιέρωση μόνιμης χειμερινής ώρας (Standard Time) θα μπορούσε να μειώσει αισθητά τα περιστατικά παχυσαρκίας και εγκεφαλικών.
Αντίστοιχα, ακόμα και η επιλογή μόνιμης θερινής ώρας θα είχε θετική επίδραση, αν και μικρότερη.
Τα υπολογιστικά μοντέλα δείχνουν ότι η παχυσαρκία θα μπορούσε να περιοριστεί κατά 0,78% -δηλαδή περίπου 2,6 εκατομμύρια λιγότερα περιστατικά μόνο στις ΗΠΑ- ενώ τα εγκεφαλικά επεισόδια θα μειώνονταν κατά 0,09%, που ισοδυναμεί με 307.000 λιγότερες περιπτώσεις.
Αν και η μελέτη έγινε στις ΗΠΑ, αντίστοιχοι συσχετισμοί είναι πιθανό να ισχύουν και για την Ελλάδα, όπως και για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που διατηρούν ακόμα το σύστημα εναλλαγής μεταξύ θερινής και χειμερινής ώρας.
Το βιολογικό ρολόι και οι επιπτώσεις στην υγεία
Οι ερευνητές, η βιομηχανικός μηχανικός Λάρα Ουίντα και ο ψυχίατρος Τζέιμι Ζάιτζερ, ήθελαν να μελετήσουν όχι μόνο τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της αλλαγής ώρας (όπως η αύξηση εμφραγμάτων μετά την είσοδο της άνοιξης), αλλά και τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην υγεία.
Τα μοντέλα τους έλαβαν υπόψη:
- την έκθεση στο φως σε κάθε κομητεία των ΗΠΑ,
- το γεωγραφικό πλάτος και τη θέση μέσα στη ζώνη ώρας,
- τον χρονότυπο κάθε ατόμου, δηλαδή αν είναι «πρωινός τύπος» ή «νυχτοπούλι».
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τη μεγάλη πλειονότητα (ιδίως όσους έχουν ενδιάμεσο χρονότυπο) η χειμερινή ώρα μειώνει τη λεγόμενη «κιρκάδια επιβάρυνση». Αντίθετα, οι πρωινοί τύποι φαίνεται να έχουν μικρότερο όφελος.
Η μελέτη υπογράμμισε επίσης, ότι άλλες ασθένειες όπως ο διαβήτης και ο καρκίνος δεν συνδέθηκαν σημαντικά με την αλλαγή ώρας, κάτι που ενισχύει την αξιοπιστία των ευρημάτων για την παχυσαρκία και τα εγκεφαλικά.
Τι λένε οι ιατρικές ενώσεις
Ήδη κορυφαίοι ιατρικοί οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου και η Αμερικανική Ιατρική Ένωση, έχουν ταχθεί υπέρ της μόνιμης χειμερινής ώρας. Ο λόγος είναι ότι το πρωινό φως θεωρείται κρίσιμο για τη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, που επηρεάζει τον ύπνο, τον μεταβολισμό και την καρδιαγγειακή υγεία.
Η μελέτη του Στάνφορντ δίνει πλέον και ποσοτικά στοιχεία σε εθνική κλίμακα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν στη διαμόρφωση πολιτικών.
Η δημόσια συζήτηση συνήθως επικεντρώνεται σε πρακτικά ζητήματα -π.χ. αν θέλουμε περισσότερο φως το απόγευμα για δραστηριότητες ή πιο φωτεινά πρωινά για τη μετακίνηση. Όμως η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στα Proceedings of the National Academy of Sciences, δείχνει ότι το θέμα έχει και ξεκάθαρη διάσταση δημόσιας υγείας.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το βιολογικό μας ρολόι επηρεάζει κρίσιμα τη σωματική και ψυχική υγεία, και ότι η επιλογή μόνιμης χειμερινής ώρας θα μπορούσε να προσφέρει μετρήσιμα οφέλη σε εκατομμύρια ανθρώπους.
