Η έννοια του «Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου», το οποίο αναμένεται να παρουσιασθεί αύριο από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη εξάπτει τη φαντασία, παραπέμποντας ίσως και και στα sovereign wealth funds κρατών με μεγάλο πετρελαϊκό πλούτο (Νορβηγία, Σαουδική Αραβία). Όμως το νέο Ταμείο που δημιουργείται στην Ελλάδα θα είναι αρκετά «φτωχό», με περιορισμένη επενδυτική δύναμη πυρός, ενώ θα βρίσκεται υπό τη γενική επιτήρηση των Ευρωπαίων δανειστών.
Η δημιουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου εξαρχής δεν ήταν μια αναπτυξιακή πρωτοβουλία της κυβέρνησης, αλλά το αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού με τους δανειστές. Ως γνωστόν, με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η κυβέρνηση υποχρεώνεται να πάρει υπό τον έλεγχό της τις δύο μεγάλες εταιρείες ύδρευσης, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Η πλειοψηφία των μετοχών τους φεύγει από το Υπερταμείο και η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καλύψει πλήρως την αξία που χάνεται. Σε αυτό το πλαίσιο, συμφωνήθηκε ότι ένα μέρος των κεφαλαίων που θα λάβει το Υπερταμείο από το Δημόσιο θα αξιοποιηθεί για τη δημιουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου.
Τα κεφαλαίου που θα μείνουν υπό τη διαχείριση του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου θα είναι μικρά και πάντως όχι αρκετά για να κάνουν τη διαφορά στην ελληνική οικονομία:
- Το ποσό που θα λάβει το Υπερταμείο για την πλειοψηφία των μετοχών των δύο εταιρειών ύδρευσης θα προσδιορισθεί με βάση την αποτίμηση που θα γίνει από οίκο. Σημειώνεται, όμως, ότι η τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία της ΕΥΔΑΠ είναι περίπου 600 εκατ. και της ΕΥΑΘ περίπου 112 εκατ. ευρώ. Έτσι, το Υπερταμείο θα λάβει από το Δημόσιο ένα ποσό που υπολογίζεται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ.
- Από αυτό το ποσό, τα μισά θα πρέπει να δεσμευθούν σε αποθεματικό για τη μείωση του δημοσίου χρέους. Άρα, το νέο Επενδυτικό Ταμείο υπολογίζεται ότι θα έχει μια «δύναμη πυρός» της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ.
Το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο δεν θα είναι εντελώς... εθνικό, υπό την έννοια ότι η επενδυτική του πολιτική θα εποπτεύεται, τελικά, από τους Ευρωπαίους δανειστές. Στο Υπερταμείο έχει συμφωνηθεί με τους Ευρωπαίους ότι κομβικό ρόλο έχει το Εποπτικό Συμβούλιο, που εποπτεύει τη διοίκησή του και στο οποίο δύο από τα πέντε μέλη -ανάμεσά τους ο πρόεδρος- επιλέγονται από τις Βρυξέλλες. Σήμερα αυτή τη θέση έχει ο Γάλλος Ζακ Λε Παπ. Με το νομοσχέδιο που θα παρουσιάσει αύριο ο Κ. Χατζηδάκης θα εξειδικευθούν τα θέματα διακυβέρνησης του νέου Ταμείου, όμως είναι σίγουρο ότι οι Ευρωπαίοι δανειστές θα έχουν μια μορφή επιτήρησης των δραστηριοτήτων του.
Η επενδυτική στρατηγική του νέου Ταμείου θα έχει, πάντως, αρκετή ευελιξία. Θα επενδύει σε δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις, σε κλάδους αιχμής με στρατηγική προτεραιότητα, όπως η πράσινη μετάβαση, η κυκλική οικονομία, η μπλε οικονομία, ο ψηφιακός/τεχνολογικός μετασχηματισμός, και σε ορισμένες υποδομές. Το Ταμείο θα έχει την ευελιξία να συμμετέχει σε αυξήσεις κεφαλαίου εταιρειών και σε ομολογιακά δάνεια, μόνο του ή σε συνεργασία με άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, εγχώριες και διεθνείς.
