Ακόμη και ποινή φυλάκισης καθιερώνει η κυβέρνηση για όσους διαθέτουν κρυπτοστοιχεία χωρίς άδεια, ενώ οι αρχές θα μπορούν να «φακελώνουν» όσους επενδύουν σε κρυπτοστοιχεία, για να αποτρέπεται το ξέπλυμα χρήματος.
Αυτά προβλέπονται, μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τίθεται άμεσα σε δημόσια διαβούλευση για να κατατεθεί στη Βουλή. Στόχος του υπουργείου είναι να περιορισθούν οι απάτες με κρυπτονομίσματα, που έχουν κάνει αρκετά έντονα την εμφάνισή τους και στον ελληνικό χώρο, αλλά και να μπει φραγμός στη χρήση κρυπτοστοιχείων για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
Ειδικότερα, σε συνέχεια των ρυθμίσεων του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2024/1114 για τις αγορές κρυπτοστοιχείων, που τέθηκε ήδη σε ισχύ στις 30 Δεκεμβρίου 2024, το σχέδιο νόμου:
– Ορίζει ως αρμόδιες κατά περίπτωση εποπτικές αρχές την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή την Τράπεζα της Ελλάδος για τα κρυπτονομίσματα και τα κρυπτοστοιχεία, συμπεριλαμβανομένων και όσων είναι συνδεδεμένα με συνάλλαγμα ή άλλο περιουσιακό στοιχείο.
-Προβλέπει φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους ή χρηματική ποινή ή και τα δύο για παροχή υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων χωρίς την προβλεπόμενη άδεια.
– Προβλέπει τις αρμοδιότητες των εποπτικών αρχών, καθώς και τα διοικητικά μέτρα και κυρώσεις για παραβίαση της νομοθεσίας για τα κρυπτοστοιχεία (χρηματικά πρόστιμα, ανάκληση άδειας κ.α.).
Ειδικότερα οι κυρώσεις είναι:
1. Για φυσικά και νομικά πρόσωπα:
α) δημόσια ανακοίνωση που υποδεικνύει το υπαίτιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο και τη φύση της παράβασης,
β) εντολή προς το υπαίτιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο για παύση της παραβατικής συμπεριφοράς και αποφυγή της επανάληψής της,
γ) χρηματικό πρόστιμο έως το διπλάσιο του ποσού του οφέλους που αποκομίστηκε ή της ζημίας που αποφεύχθηκε λόγω της παράβασης, εφόσον το όφελος ή η ζημία μπορούν να προσδιοριστούν, ακόμη και αν αυτό υπερβαίνει τα ανώτατα ποσά,
δ) σε περίπτωση φυσικού προσώπου χρηματικό πρόστιμο ύψους έως 700.000 ευρώ.
2. Ιδίως για νομικά πρόσωπα προβλέπονται πρόστιμα έως 5 εκατ. ευρώ, ή ποσοστό από 3-12% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών ανάλογα με την ένταση της παράβασης και επιπλέον:
α) αποστέρηση των κερδών που αποκομίστηκαν ή των ζημιών που αποφεύχθηκαν λόγω της παράβασης, στον βαθμό που μπορούν να προσδιοριστούν,
β) ανάκληση ή αναστολή, ολική ή μερική, της άδειας παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων,
γ) προσωρινή απαγόρευση μέχρι 6 μηνών και σε περίπτωση υποτροπής απαγόρευση διάρκειας τουλάχιστον 10 σε βάρος μέλους του διοικητικού οργάνου του παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων ή κάθε άλλου υπαίτιου για την παράβαση φυσικού προσώπου, να ασκεί διοικητικά καθήκοντα στους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων,
δ) προσωρινή απαγόρευση διενέργειας συναλλαγών για ίδιο λογαριασμό επί κρυπτοστοιχείων σε βάρος μέλους του διοικητικού οργάνου παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων ή κάθε άλλου υπαίτιου για την παράβαση φυσικού προσώπου.
– Θεσπίζει διατάξεις για τις διαφημίσεις κρυπτοστοιχείων με στόχο την προστασία του επενδυτικού κοινού. Συγκεκριμένα, οι διαφημίσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν σαφή πληροφόρηση, να μην αποκρύπτουν σημαντικές πληροφορίες για τη λήψη απόφασης, να περιέχουν επαρκή ενημέρωση για το ρίσκο καθώς και σαφή προειδοποίηση για τους κινδύνους όπως και για το ότι οι απώλειες δεν καλύπτονται από ταμεία εγγυήσεων ή συστήματα κάλυψης επενδυτών.
Παροχή στοιχείων από τις πλατφόρμες
Με το ίδιο νομοσχέδιο, εισάγεται υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων (πλατφόρμες) να συλλέγουν πληροφορίες τόσο σχετικά με τον εντολέα όσο και με τον δικαιούχο των κρυπτοστοιχείων, με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Όπως προβλέπει ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισμός, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενός πληρωτή:
- πρέπει να παρέχει και να επαληθεύει πληροφορίες όπως το όνομα και τον αριθμό λογαριασμού του πληρωτή και του δικαιούχου, καθώς και τη διεύθυνση και τα επίσημα στοιχεία ταυτότητας του πρώτου κατά τη μεταφορά χρηματικών ποσών·
- μπορεί να περιορίσει τις πληροφορίες στα στοιχεία λογαριασμού του πληρωτή και του δικαιούχου και, εάν είναι απαραίτητο, στον αποκλειστικό αναγνωριστικό κωδικός συναλλαγής, εάν όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που εμπλέκονται στη μεταφορά είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ,
- οφείλει να παρέχει πρόσθετες πληροφορίες εντός 3 εργάσιμων ημερών, εφόσον του ζητηθεί από τον πάροχο υπηρεσιών του δικαιούχου πληρωμής.
Ο πάροχος υπηρεσιών ενός δικαιούχου πληρωμής:
- πρέπει να ελέγχει αν όλες οι απαιτούμενες πληροφορίες για τον πληρωτή και τον δικαιούχο πληρωμής έχουν εισαχθεί σωστά στο σύστημα αποστολής μηνυμάτων ή πληρωμής και διακανονισμού και να προσδιορίζει αν λείπουν δεδομένα·
- αποφασίζει εάν θα εκτελέσει, θα απορρίψει ή θα αναστείλει μια μεταφορά εάν δεν έχουν παρασχεθεί οι βασικές πληροφορίες για τον πληρωτή και τον δικαιούχο και μπορεί να ζητήσει πρόσθετα στοιχεία·
- προειδοποιεί τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών εάν επανειλημμένα δεν παρέχει τις ζητούμενες πληροφορίες πριν απορρίψει τις μεταφορές από την εν λόγω πηγή και ενημερώσει την αρμόδια αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·
- λαμβάνει υπόψη την έλλειψη στοιχείων κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον μια μεταφορά είναι ύποπτη και πρέπει να αναφερθεί στη μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών.
