Μέσα στο κλίμα αβεβαιότητας και έντονης μεταβλητότητας, αρκετοί επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων (venture capitalists - VCs) στη Νοτιοανατολική Ασία εγκαταλείπουν τις πιο ριψοκίνδυνες startups και στρέφονται σε πιο ώριμες και εδραιωμένες εταιρείες.
Όπως ανέφεραν επιχειρηματίες και στελέχη μιλώντας στο CNBC, παρόλο που το ρίσκο ήταν πάντα μέρος της στρατηγικής των VCs, σήμερα πολλοί γίνονται πολύ πιο επιφυλακτικοί.
«Βλέπω μια τεράστια φυγή προς την ασφάλεια», δήλωσε ο Aaron Tan, συνιδρυτής και CEO της διαδικτυακής αγοράς μεταχειρισμένων αυτοκινήτων Carro, μιλώντας στο CNBC.
Σύμφωνα με τον Tan, αρκετοί επενδυτές στην περιοχή αναζητούν πλέον πιο "ασφαλή στοιχήματα", δηλαδή εταιρείες που παρουσιάζουν κερδοφορία, αντί για τις παραδοσιακές τεχνολογικές startups υψηλής ανάπτυξης. «Βλέπω πολλές επενδύσεις –κάτι που με ανησυχεί κάπως– σε επιχειρήσεις που θεωρώ ότι δεν είναι πραγματικά κατάλληλες για VC χρηματοδότηση, επειδή είναι πολύ "offline" στη φύση τους», πρόσθεσε.
Από venture capital σε private equity;
Η στροφή αυτή έχει γίνει ιδιαίτερα εμφανής τα τελευταία δύο χρόνια. «Αυτή τη στιγμή, τα venture funds μετατρέπονται σε private equity funds», παρατήρησε ο Tan της Carro. Αντί να κυνηγούν επιστροφές 100 φορές πάνω από την επένδυσή τους, όπως είναι ο στόχος των παραδοσιακών VC, πλέον αρκετοί αρκούνται σε αποδόσεις της τάξης του 3x ή 4x, που είναι πιο τυπικές στο χώρο του private equity.
Ο Jeremy Tan, συνιδρυτής και εταίρος της Tin Men Capital, δήλωσε επίσης στο CNBC ότι οι παραδοσιακοί VC επενδύουν όλο και περισσότερο σε επιχειρήσεις με φυσική παρουσία, όπως logistics, αλυσίδες εστιατορίων, μίνι μάρκετ ή ακόμα και αγροκτήματα. «Στην καλύτερη περίπτωση είναι επιχειρήσεις που απλώς ενσωματώνουν τεχνολογία», σημείωσε, τονίζοντας ότι πολλά από αυτά τα μοντέλα βασίζονται ακόμα στην ανάπτυξη φυσικών υποδομών και καταστημάτων.
Ωστόσο, αναρωτήθηκε αν αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν το ίδιο επίπεδο αποδόσεων που παραδοσιακά αναζητούν οι VCs.
Κατάρρευση της χρηματοδότησης στη ΝΑ Ασία
Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το CNBC από την πλατφόρμα Tracxn, οι επενδύσεις VC σε τεχνολογικές εταιρείες στη Νοτιοανατολική Ασία κατέρρευσαν κατά περίπου 79% από το 2022 ως το 2024 – από 10,1 δισ. δολάρια σε μόλις 2,2 δισ. δολάρια. Αντίστοιχα, οι επενδύσεις σε μη τεχνολογικούς, παραδοσιακούς κλάδους έπεσαν μεν λιγότερο, αλλά και πάλι κατά 61%, από 1,3 δισ. σε περίπου 527,7 εκατ. δολάρια.
Η startup σκηνή της περιοχής περνά κρίση, με πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις να παραμένουν ζημιογόνες. Παράλληλα, πολλά VC funds έχουν αντλήσει υπερβολικά κεφάλαια χωρίς να καταφέρουν να προσφέρουν ουσιαστικές αποδόσεις στους περιορισμένους εταίρους τους (Limited Partners – LPs).
«Πολλά VCs σήκωσαν περισσότερα χρήματα απ’ όσα μπορούσαν να επενδύσουν αποτελεσματικά», εξήγησε ο Jeremy Tan στο CNBC. «Τώρα προσπαθούν να βρουν τρόπους να αποδώσουν στους LPs».
Ταυτόχρονα, η μακροοικονομία είναι εύθραυστη σε μεγάλες αγορές της περιοχής όπως η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη και η Σιγκαπούρη, ενώ παρατηρείται σοβαρή έλλειψη "διεξόδων" (exits) – δηλαδή τρόπων για τους επενδυτές να ρευστοποιήσουν τις τοποθετήσεις τους.
Οι λίγες εισηγμένες εταιρείες της Νοτιοανατολικής Ασίας έχουν προσφέρει, στην καλύτερη περίπτωση, μέτριες αποδόσεις, σημείωσε ο Aaron Tan.
Το δύσκολο μέλλον των startups
Πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις εξακολουθούν να είναι υπερκοστολογημένες και, όπως υπογραμμίστηκε στο CNBC, δεν έχει συντελεστεί ακόμη ουσιαστική διόρθωση στις αποτιμήσεις.
Ο Jeremy Tan της Tin Men Capital σημείωσε ότι «πολλά funds είχαν βασίσει τις ελπίδες τους σε IPOs», αλλά οι πρόσφατες αναταράξεις των αγορών έκαναν πολλές startups να αναβάλουν ή να ακυρώσουν τα σχέδιά τους για δημόσια εγγραφή.
Επιπλέον, η δημιουργία μεγάλων επιχειρήσεων στη Νοτιοανατολική Ασία είναι ιδιαίτερα δύσκολη, λόγω των διαφορών σε γλώσσα, κουλτούρα, ρυθμιστικά πλαίσια και οικονομικές συνθήκες μεταξύ των χωρών της περιοχής.
«Το αποτέλεσμα; Οι επενδυτές ρωτούν: "Πού είναι τα λεφτά;"», είπε χαρακτηριστικά ο Aaron Tan.
Η νέα στρατηγική: offline και online μαζί
Όπως ειπώθηκε στο CNBC, κάποιοι επενδυτές θεωρούν ότι οι εταιρείες που συνδυάζουν τον φυσικό και τον ψηφιακό κόσμο έχουν τα καλύτερα περιθώρια αντοχής και ανάπτυξης.
«Πιστεύουμε ότι οι επιχειρήσεις που έχουν πραγματικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στη Νοτιοανατολική Ασία είναι οι επιχειρήσεις με φυσική παρουσία», τόνισε ο Yinglan Tan, ιδρυτικός διαχειριστής της Insignia Ventures Partners.
«Αν είσαι καθαρά ψηφιακή εταιρεία, είναι δύσκολο να ανταγωνιστείς γίγαντες όπως η Microsoft ή το Facebook. Αν όμως έχεις logistics, τοπικές άδειες και φυσικές εγκαταστάσεις, είσαι πιο ανθεκτικός στον ανταγωνισμό», εξήγησε.
Η συνταγή για το μέλλον, όπως επισημαίνει, είναι η υιοθέτηση παραδοσιακών επιχειρηματικών μοντέλων με ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) για αύξηση αποδοτικότητας, περιθωρίων κέρδους και ανάπτυξης νέων προϊόντων, προσφέροντας παράλληλα μια συνδυαστική εμπειρία online και offline.
«Η εποχή της παθητικής επένδυσης έχει τελειώσει. Πρέπει να συνδημιουργείς», κατέληξε ο Yinglan Tan
