Η Εφορία έχει (σχεδόν) πάντα δίκιο!

Ελάχιστοι φορολογούμενοι δικαιώνονται από την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, που λειτουργεί στην ΑΑΔΕ από το 2013, όπως προκύπτει από τα απολογιστικά στοιχεία. Αποτέλεσμα είναι οι περισσότερες υποθέσεις να καταλήγουν στα φορολογικά δικαστήρια όπου και λιμνάζουν κατά χιλιάδες.

Η ΔΕΔ, λειτουργεί ως μια επιτροπή διαιτησίας ανάμεσα στον φορολογούμενο και στον φοροελεγκτικό μηχανισμό, με στόχο να προστατεύεται ο φορολογούμενος από τυχόν λάθη ή αυθαιρεσίες των ελεγκτών. Στην πράξη, όμως εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι ελάχιστοι είναι όσοι δικαιώνονται, αφού συνήθως η Εφορία έχει… πάντα δίκιο.

Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη.

Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών δεν απαιτείται παράβολο. Σύμφωνα με τη νομοθεσία ο φορολογούμενος μπορεί εντός της ανατρεπτικής ημερομηνίας των 30 ημερών, που αρχίζει από την κοινοποίηση της πράξης της φορολογικής αρχής, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή συνυποβάλλοντας και τα αποδεικτικά στοιχεία με τα οποία τεκμηριώνει τους ισχυρισμούς του. Η ΔΕΔ αποφασίζει επί της ενδικοφανούς προσφυγής εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της. Αν στο ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενημερωθεί ο προσφυγών, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί (σιωπηρή απόρριψη).

Λίγοι οι τυχεροί

Από το 2013 που ξεκίνησε τη λειτουργία της η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017, έχουν υποβληθεί συνολικά 48.377 προσφυγές για διάφορους λόγους.

Από αυτές, οι 40.334 αφορούσαν σε Ενδικοφανείς προσφυγές δηλαδή αμφισβήτηση φορολογικών προστίμων, οι 7.652 αφορούσαν αιτήσεις αναστολής της πληρωμής του 50% του φόρου και των προστίμων που καταλογίστηκαν και οι 391 αφορούσαν σε αμφισβήτηση του ΕΝΦΙΑ που έχει καταλογιστεί.

Από τις 37.317 ενδικοφανείς προσφυγές της περιόδου 2013 – 2017, που εκδικάστηκαν, από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Ο αριθμός των αποφάσεων που κάνουν δεκτή την προσφυγή (εν μέρει ή εν όλω) ήταν μόλις 5.449 ή το 14,6%.

2. Ο αριθμός των αποφάσεων που απορρίπτουν την προσφυγή ήταν 20.464 ή το 54,8% του συνόλου.

3. Ο αριθμός των προσφυγών για τις οποίες εξέπνευσε η προβλεπόμενη από το νόμο προθεσμία εξέτασης και σιωπηρώς απορρίφθηκαν ήταν 10.732 ή το 28,8% 

4. Ο αριθμός των προσφυγών για τις οποίες δηλώθηκε παραίτηση και μπήκαν στο αρχείο ήταν 251 ή το 0,7% του συνόλου.

Δηλαδή, αθροιστικά το 85% των υποθέσεων που εκδικάζονται από την ΔΕΔ απορρίπτονται και γίνονται δεκτές μόλις το 14,6%.

Το 2013 οι υποθέσεις που εκδικάστηκαν ήταν μόλις 261 και δικαιώθηκαν μόλις οι  27 ή το 10,3%.

Το 2014 εκδικάστηκαν 7.832 υποθέσεις και δικαιώθηκαν οι 1.346 ή το 17,2%.

Το 2015 οι προσφυγές που εκδικάστηκαν ήταν 10.222 εκ των οποίων δικαιώθηκαν μόνο οι 490 ή το 4,8%.

Το 2016 εκδικάστηκαν 8.711 προσφυγές και δικαιώθηκαν οι 1.381 ή το 15,9%.

Το 2017 εκδικάστηκαν 10.291 υποθέσεις  εκ των οποίων δικαιώθηκαν οι 2.205 ή το 21,4%.

Πως λειτουργεί η ΔΕΔ

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών είναι ειδική αποκεντρωμένη υπηρεσία, υπαγόμενη απευθείας στον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), που αρχικά συστήθηκε ως Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης το 1994, για να αποκτήσει τη σημερινή της μορφή από το 2013.

Με την σύσταση της Υπηρεσίας αυτής επιδιώχθηκε αρχικά η κατά το δυνατόν αποφόρτιση των διοικητικών Δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης και μάλιστα στη σύντομη προθεσμία των εκατό είκοσι (120) ημερών από την κατάθεση της ενδικοφανούς προσφυγής. Δηλαδή, σκοπός είναι με την υποχρεωτική υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής πριν από τη δικαστική:

• αφενός να επιλύονται όσες υποθέσεις επιδέχονται άμεσης επίλυσης με αποτέλεσμα και την ταχύτερη είσπραξη των δημοσίων εσόδων και

• αφετέρου να λειτουργεί η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης ως στάδιο προελέγχου για τις υποθέσεις εκείνες που πρόκειται να εισαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης, έτσι ώστε να έχουν ήδη αναδειχθεί τα βασικά νομικά ζητήματα και να έχουν τεθεί υπό επεξεργασία τα πραγματικά περιστατικά που χρήζουν τεχνικών αναλύσεων και παρατηρήσεων, με αποτέλεσμα και την επιτάχυνση της διοικητικής δίκης.

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, η οποία έχει έδρα τον Νομό Αττικής, διαρθρώνεται σε τρεις (3) Υποδιευθύνσεις, δεκατρία (13) Τμήματα και ένα (1) Αυτοτελές Γραφείο, εκ των οποίων η μία (1) Υποδιεύθυνση, τα τρία (3) Τμήματα αυτής και το Αυτοτελές Γραφείο της, εδρεύουν εκτός της έδρας της Διεύθυνσης, στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ασκεί, εκτός της κύριας αρμοδιότητάς της, που είναι η επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας, κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής, υποχρεωτικά προ της άσκησης δικαστικής προσφυγής, τις κατωτέρω αρμοδιότητες:

• Την εξέταση αιτημάτων αναστολής της καταβολής του 50% του αμφισβητούμενου ποσού της προσβαλλόμενης με την ενδικοφανή προσφυγή πράξης.

• Την επανεξέταση, στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής των πράξεων διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου που έχουν κοινοποιηθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 46 του Κ.Φ.Δ.

• Την επανεξέταση υποθέσεων, σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 66 του Κ.Φ.Δ., που αναπέμπονται στη Φορολογική Διοίκηση με απόφαση διοικητικού δικαστηρίου για να τηρηθεί η διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς.

Οι ενδικοφανείς προσφυγές που υποβάλλονται, κατά πράξεων, ρητών ή σιωπηρών, που εκδίδονται (ή συντελούνται) από την 1.4.2015 και εφεξής από τις Δ.Ο.Υ. των Περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, όπως αυτές ορίζονται στο Παράρτημα 2 του Π.Δ. 111/2014 (ΦΕΚ 178 Α΄/29-8-2014) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών», εξετάζονται από τα Τμήματα Α7΄ και Α8΄ Επανεξέτασης της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης και Νομικής Υποστήριξης, με έδρα την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.