Κορυφαία γεγονότα που εκτυλίχθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών, λίγο πριν την εκπνοή του 2022, συμπυκνώνουν τη δραματική ένταση του παγκόσμιου αγώνα για Δημοκρατία και Ελευθερία. Η ιστορική ομιλία του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι στο αμερικανικό Κογκρέσο και η παραπομπή, επίσης ιστορικού χαρακτήρα, του τέως προέδρου Τραμπ από την Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής στο υπουργείο Δικαιοσύνης σκιαγραφούν τις δύο διαφορετικές πλευρές της ίδιας μάχης για την επικράτηση των ιδεωδών της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.
Του Βασίλη Τζήμα
Στο πρώτο του ταξίδι μακριά από τη δοκιμαζόμενη από τον πόλεμο χώρα του, ο Ζελένσκι απηύθυνε μία ομιλία που πολλοί συνέκριναν με την ιστορική ομιλία του Ουίνστον Τσόρτσιλ στο Κογκρέσο, στις 26 Δεκεμβρίου 1941. Ύστερα από εννέα μήνες σφυροκοπήματος του Ηνωμένου Βασιλείου από την αεροπορία του Χίτλερ, και καθώς οι ΗΠΑ ετοιμάζονταν να μπουν στον πόλεμο μετά την επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ, ο Τσόρτσιλ είχε απευθυνθεί στους Αμερικανούς νομοθέτες, για να καλέσει σε κοινή δράση για την υπεράσπιση της Ελευθερίας.
Οι δυνάμεις του Άξονα, είχε τονίσει ο Τσόρτσιλ, είναι αδίστακτες και θα κληθούν να λογοδοτήσουν με τρομερό τρόπο. «Τώρα, είμαστε οι κύριοι της μοίρας μας», είχε πει ο Βρετανός ηγέτης, απευθυνόμενος σε ένα σώμα νομοθετών που, όπως και σήμερα, περιλάμβανε πολλούς υπέρμαχους του αμερικανικού απομονωτισμού, οι οποίοι πολιτεύονταν με το ίδιο ακριβώς σύνθημα που χρησιμοποιεί σήμερα η άκρα δεξιά του Ντόναλντ Τραμπ: «Πρώτα η Αμερική».
Σε αυτές τις πολιτικές δυνάμεις αντιπαρατέθηκε ο Τσόρτσιλ, ενώ ήδη είχαν καταφέρει, με επικεφαλής τον δημοκρατικό γερουσιαστή Μπέρτον Γουίλερ, να περάσουν σειρά νομοθετικών πράξεων υπέρ της ουδετερότητας και να περιορίσουν την οικονομική και υλική υποστήριξη των ΗΠΑ στις συμμαχικές δυνάμεις.
Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ είχε αποδυναμώσει σημαντικά τη δημοτικότητα αυτού του κινήματος και ο Τσόρτσιλ σημείωσε στην ομιλία του την αποφασιστικότητα των Αμερικανών να νικήσουν τις δυνάμεις του Άξονα. «Εδώ στην Ουάσιγκτον», τόνισε, «έχω βρει ένα Ολύμπιο σθένος, την απόδειξη μιας σίγουρης και καλά θεμελιωμένης εμπιστοσύνης στο τελικό αποτέλεσμα».
Απάντηση στον απομονωτισμό
Πέρασαν 81 χρόνια από αυτή την ιστορική ομιλία, με την οποία επισφραγίσθηκε η είσοδος των Αμερικανών στον Πόλεμο και η ομιλία του Ουκρανού προέδρου, Βολόντιμιρ Ζελένσκι, έδωσε την καλύτερη απάντηση στους σημερινούς υπέρμαχους του απομονωτισμού. Σ΄αυτούς που συμπορευόμενοι με τον Ντόναλντ Τραμπ, θέλουν να δώσουν τέλος στην εξαιρετικά κρίσιμη στήριξη από τις ΗΠΑ στον αγώνα των Ουκρανών και ζητούν έναν ανίερο συμβιβασμό με τον Πούτιν, που θα σηματοδοτούσε μια ιστορική νίκη των πιο σκοτεινών, αυταρχικών δυνάμεων του πλανήτη απέναντι στα ελεύθερα και δημοκρατικά έθνη.
Αμέσως μετά την ομιλία Ζελένσκι, την οποία δεκάδες προσκείμενοι στον Τραμπ νομοθέτες δεν παρακολούθησαν, το Κογκρέσο ενέκρινε το τεράστιο πρόγραμμα στήριξης της Ουκρανίας για το 202,3 με δαπάνη 45 δισ. δολ.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι δήλωσε στο Κογκρέσο ότι η βοήθεια προς την Ουκρανία είναι επένδυση στη δημοκρατία, όχι φιλανθρωπία. Επικαλέστηκε την αμερικανική νίκη επί των Ναζί για να πιέσει για συνέχιση της αμερικανικής βοήθειας, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι παίρνουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων και θα έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν μια πολιτική παρεμπόδισης της παροχής βοήθειας, που είναι απολύτως απαραίτητη για να αντέξει η Ουκρανία μπροστά στην άκαμπτη ρωσική επιθετικότητα.
«Τα χρήματά σας δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι μια επένδυση στην παγκόσμια ασφάλεια και δημοκρατία. Μια επένδυση που χειριζόμαστε με τον πιο υπεύθυνο τρόπο», τόνισε ο Ζελένσκι και υπενθύμισε στους Αμερικανούς νομοθέτες ότι ο κόσμος σήμερα είναι πολύ διασυνδεδεμένος και αυτό δεν επιτρέπει σε οποιαδήποτε χώρα να μείνει στην άκρη και να αισθάνεται ασφαλής.
Ο Ζελένσκι παραλλήλισε εύστοχα τον σημερινό αγώνα κατά της Ρωσίας με τον αγώνα του προέδρου Φ. Ρούζβελτ για την απελευθέρωση της Ευρώπης από τη ναζιστική κατοχή: «Ακριβώς όπως οι γενναίοι Αμερικανοί στρατιώτες, οι οποίοι κράτησαν τις γραμμές τους και πολέμησαν τις δυνάμεις του Χίτλερ κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων του 1944, οι γενναίοι Ουκρανοί στρατιώτες κάνουν το ίδιο απέναντι στις δυνάμεις του Πούτιν αυτά τα Χριστούγεννα», υπογράμμισε.
Ο ομιλία του Ζελένσκι ήταν μια ηχηρή απάντηση στις δυνάμεις του αμερικανικού απομονωτισμού, οι οποίες δεν έχουν ηττηθεί οριστικά, ακόμη και μετά τις ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι απέτυχαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τη Γερουσία, ενώ οι ψηφοφόροι αποδοκίμασαν στην κάλπη τους περισσότερους υποψηφίους που είχαν υποδειχθεί από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η ιστορική έκθεση για την 6η Ιανουαρίου και τον ρόλο του Τραμπ
Από αυτή την άποψη, είναι εξαιρετικά σημαντική, όχι μόνο για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, αλλά και για τη διαφύλαξη της σταθερότητας στη μεγαλύτερη δημοκρατία του πλανήτη, η ολοκλήρωση της έρευνας της ειδικής Εξεταστικής Επιτροπής για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021, όταν, κατά τρόπο πρωτοφανή στην ιστορία των ΗΠΑ, ένας όχλος καθοδηγούμενος από τον εν ενεργεία πρόεδρο επιχείρησε με τη βία να ανατρέψει ένα εκλογικό αποτέλεσμα, δηλαδή τη νίκη που έδωσαν οι ψηφοφόροι στον Τζο Μπάιντεν.
Η ογκώδης έκθεση της Εξεταστικής Επιτροπής, ακόμη και αν δεν οδηγήσει -όπως ζητήθηκε- στην κατάρτιση κατηγορητηρίου από τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς εναντίον του Τραμπ, αποκάλυψε σε όλες τις διαστάσεις της την εμπλοκή του πρώην προέδρου στην προσπάθεια αποσταθεροποίησης της αμερικανικής δημοκρατίας, σε αυτή την ιδιότυπη προσπάθεια πραξικοπήματος από τα πιο ακραία στοιχεία των MAGA (Make America Great Again) Repuplicans.
Η Επιτροπή του Κογκρέσου κατέληξε στο συμπέρασμα, σε μια έκθεση περισσότερων από 800 σελίδες, ότι ο Τραμπ θα πρέπει να αντιμετωπίσει ποινικές κατηγορίες για υποκίνηση των πολύνεκρων ταραχών. Σε μια περίοδο όπου η πτέρυγα του Τραμπ διαστρέφει με κάθε τρόπο την αλήθεια και προσπαθεί να παραπλανήσει τους Αμερικανούς, είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι η Επιτροπή δημοσιοποίησε πλούσιο αποδεικτικό υλικό, το οποίο περιλαμβάνει απομαγνητοφωνήσεις πολλών μαρτυρικών καταθέσεων.
Έτσι, κάθε καλόπιστος ψηφοφόρος, που θα βρεθεί στις επόμενες προεδρικές εκλογές μπροστά στην επιλογή να ψηφίσει ξανά τον Τραμπ, έχει πλέον τη δυνατότητα να αντιληφθεί ακριβώς με ποιο τρόπο έδρασε ένας εκλεγμένος πρόεδρος κατά της ίδιας της δημοκρατίας και των θεσμών της. Σημειωτέον ότι η έκθεση βασίζεται σε σχεδόν 1.200 συνεντεύξεις σε διάστημα 18 μηνών και σε εκατοντάδες χιλιάδες έγγραφα, καθώς και στις αποφάσεις περισσότερων από 60 ομοσπονδιακών και πολιτειακών δικαστηρίων.
Η Επιτροπή ζήτησε από τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς να απαγγείλουν κατηγορίες στον Τραμπ για τέσσερα βαριά αδικήματα, που περιλαμβάνουν τη στάση και εξέγερση. «Αντί να τιμήσει τη συνταγματική του υποχρέωση να “φροντίζει να εκτελούνται πιστά οι νόμοι”, ο πρόεδρος Τραμπ συνωμότησε για να ανατρέψει το εκλογικό αποτέλεσμα», τονίζεται χαρακτηριστικά στην περίληψη της έκθεσης της Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Ο κίνδυνος επανάληψης και εκτροπής
Παρόλα αυτά, ο Τραμπ εμφανίσθηκε προκλητικός και αμετανόητος, σχολιάζοντας ότι πρόκειται για «άκρως κομματική» έκθεση και για «κυνήγι μαγισσών». Επανέλαβε, μάλιστα, τον ισχυρισμό του ότι η Επιτροπή απέτυχε να «εξετάσει τον λόγο της διαμαρτυρίας, δηλαδή την εκλογική νοθεία».
Παραμένει αβέβαιο αν θα ασκηθούν κατηγορίες εναντίον του Τραμπ και αν αυτή η υπόθεση θα τον εμποδίσει τελικά να είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές. Οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις στις ΗΠΑ έχουν πλέον τη βαριά ευθύνη να συνεχίσουν τον αγώνα για την περιφρούρηση της δημοκρατίας και των θεσμών απέναντι στη δράση ενός αδίστακτου πολιτικού ηγέτη, η στάση του οποίου επιβεβαιώνει πλέον ότι θα μπορούσε ακόμη και να επαναλάβει, εάν ηττηθεί και στις επόμενες εκλογές, μια προσπάθεια βίαιης αμφισβήτησης του εκλογικού αποτελέσματος.
Ακόμη χειρότερα, αν παρ’ ελπίδα επικρατούσε στις επόμενες εκλογές και καταλάμβανε πάλι τον Λευκό Οίκο, τον οποίο θεωρεί ιδιοκτησία του, ο Τραμπ θα μπορούσε να επιχειρήσει να εκτρέψει την αμερικανική δημοκρατία σε πρότυπα αυταρχικής διακυβέρνησης, να σταματήσει την υποστήριξη του αγώνα των Ουκρανών και να θέσει σε σκληρή δοκιμασία τον παγκόσμια αγώνα των εθνών για Δημοκρατία και Ελευθερία.
Τραμπ και Πούτιν
Σε αυτό το σημείο, ο αγώνας για την κατοχύρωση της δημοκρατίας και της προάσπισης των θεσμών της στις ΗΠΑ τέμνεται με τον αγώνα του ουκρανικού λαού για επιβίωση και διατήρηση της δημοκρατικής διακυβέρνησης απέναντι στο καθεστώς του Πούτιν. Ο Τραμπ, άλλωστε, όπως έχει πλέον φανεί από πλήθος δημοσιευμένων στοιχείων, ακόμη και αν δεν είναι τυπικά ένας στρατολογημένος πράκτορας του Κρεμλίνου, είχε διαχρονικά αθέμιτες σχέσεις με τη Μόσχα και δεν κρύβει ότι συντάσσεται πολιτικά με τον Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας.
Ο Τραμπ δεν αφήνει πλέον το παραμικρό περιθώριο αμφιβολίας για την πρόθεσή του, εάν βρεθεί στην εξουσία, να σταματήσει την υποστήριξη του ουκρανικού λαού και να υπονομεύσει τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ σε όλες τις διεθνείς συμμαχίες υπέρ της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.
Η ομιλία Ζελένσκι στο Κογκρέσο, η ψήφος υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης της Ουκρανίας από τους Αμερικανούς νομοθέτες και το συγκλονιστικό πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για τον ρόλο του Τραμπ αποτελούν εξαιρετικά σημαντικές νίκες στον αγώνα εντός και εκτός ΗΠΑ για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία.
Όμως, ας μην τρέφουμε αυταπάτες: η νίκη δεν είναι οριστική. Ο αγώνας πρέπει να συνεχισθεί μέχρι την τελική ακύρωση των σχεδίων Πούτιν για κατάκτηση και επιβολή ολοκληρωτικής διακυβέρνησης στην Ουκρανία, αλλά και των σχεδίων Τραμπ για κατάκτηση της εξουσίας και επιβολή αυταρχικού συστήματος διακυβέρνησης στη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου.
