Οικονομικές απάτες, ξέπλυμα χρήματος, δωροδοκίες, κατάχρηση αγοράς. Αυτές είναι μερικές μόνο από τις μορφές του Οικονομικού Εγκλήματος με τις οποίες επιχειρήσεις, τράπεζες και οργανισμοί έρχονται αντιμέτωποι. Το Οικονομικό Έγκλημα παραμένει ένας από τους κυριότερους συστημικούς κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, ενώ οι συνέπειες που έχουν παρατηρηθεί στον κλάδο των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών επηρεάζουν σημαντικά τόσο το κόστος, όσο και τη λειτουργία των επιχειρήσεων.
Λύσεις και εργαλεία για την αντιμετώπιση του Οικονομικού Εγκλήματος παρουσίασαν σε στελέχη ελληνικών τραπεζών και εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων εξειδικευμένα στελέχη της ΕΥ από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Πολωνία, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Κύπρο.
«Όλο και περισσότερο, βλέπουμε ότι θεσπίζονται νόμοι, οδηγίες και κανονισμοί, με αυστηροποιήσεις για την καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος», τόνισε ο κ. Γιώργος Παπαδημητρίου, Εταίρος και Επικεφαλής του Χρηματοοικονομικού Τομέα της ΕΥ Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας.
«Παράλληλα, οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί, καλούνται να συμμορφωθούν με το ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ, ταυτόχρονα, να είναι σε θέση να καταπολεμήσουν τυχόν επιθέσεις. Σε αυτήν τη μάχη, έχουν σύμμαχο την τεχνολογία, η οποία προσφέρει πολλές ευκαιρίες και εργαλεία – την ίδια στιγμή, όμως, μπορεί να αναχθεί και η ίδια σε δυνητική αδυναμία για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις.
Στην ΕΥ, έχουμε διαμορφώσει εξειδικευμένες λύσεις και εργαλεία, με βάση την εμπειρία μας και την τεχνογνωσία μας στην καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος, και βρισκόμαστε στο πλευρό των τραπεζών και των επιχειρήσεων στο δύσκολο αυτό εγχείρημά τους».
Τον περασμένο Απρίλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την πέμπτη τροπολογία της Οδηγίας για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, προχωρώντας σε αυστηροποιήσεις γύρω από τη χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων, ενώ, ταυτόχρονα, ενδυναμώνει τη διαφάνεια, προσπαθώντας να περιορίσει την απόκρυψη μεγάλων κεφαλαίων.
Ο κ. Krzysztof Spychala, Associate Partner της ΕΥ Πολωνίας, παρουσίασε τις βασικές αλλαγές της Πέμπτης Οδηγίας, κατά την εκδήλωση της ΕΥ, τονίζοντας πως οι περιοχές και οι τομείς που θα επηρεαστούν περισσότερο αφορούν σε:
- Την πραγματική συγκυριότητα (beneficial ownership)
- Άτομα πολιτικά εκτεθειμένα
- Διαδικασίες δέουσας επιμέλειας για τον πελάτη
- Την ενίσχυση διαδικασιών δέουσας επιμέλειας
- Εικονικά νομίσματα (virtual currencies)
- Παράγοντες που φανερώνουν πιθανό υψηλό ρίσκο
- Προπληρωμένες κάρτες
- Την επέκταση της εμβέλειας της Οδηγίας
- Τον διαμοιρασμό πληροφοριών
- Την επίβλεψη
- Εθνικές και υπερεθνικές αναφορές αξιολόγησης κινδύνου
Στη συνέχεια, ο κ. Matthew Reed, Senior Manager της ΕΥ Ηνωμένου Βασιλείου, αναφέρθηκε στις πρόσφατες αποτυχίες των ευρωπαϊκών τραπεζών, σχετικά με την καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος, αλλά και στη συμμόρφωσή τους με τις σχετικές
Οδηγίες της ΕΕ:
- Συνεπής και συνεκτική εφαρμογή της διαδικασίας δέουσας επιμέλειας των πελατών
- Μη αποδοτική παρακολούθηση συναλλαγών για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος
- Ποιότητα, εκπαίδευση και επίγνωση των πόρων συμμόρφωσης
- Απουσία ή ανακριβής ταξινόμηση/διαχωρισμός του κινδύνου του κάθε πελάτη
- Ανεπαρκής προσοχή και ιεράρχηση του Οικονομικού Εγκλήματος
- Έλλειψη στρατηγικών, βιώσιμων λύσεων
- Αποσπασματικοί και δυσλειτουργικοί εσωτερικοί έλεγχοι
- Κουλτούρα και επίγνωση του Οικονομικού Εγκλήματος
Οι βασικές προκλήσεις του κλάδου και η σημασία της διαδικασίας αξιολόγησης
Με την εφαρμογή των Οδηγιών και των Κανονισμών για το Οικονομικό Έγκλημα, ο κλάδος των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών καλείται να συμμορφωθεί με υψηλές απαιτήσεις, αλλά και να μπορεί να διαχειριστεί σωστά τους κινδύνους. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι κ.κ. Manuel Delgado Colmenero, Associate Partner της ΕΥ Ισπανίας, Krzysztof Spychala και Matthew Reed, αναφέρθηκαν στη σωστή και αποδοτική διαχείριση των κινδύνων και στους τρόπους αντιμετώπισής τους. Πιο συγκεκριμένα, επεσήμαναν ότι, καθώς η αξία για τη διεξαγωγή μιας διαδικασίας αξιολόγησης κινδύνου μιας επιχείρησης αλλάζει, απαιτούνται περισσότερο ποσοτικές και στοιχειοθετημένες προσεγγίσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε πιο εξειδικευμένα αποτελέσματα. Παράλληλα, μια διαδικασία αξιολόγησης πρέπει να γίνεται τακτικά, προκειμένου να ενισχύει τις αλλαγές και να κατανοεί τις επιδράσεις τους, ενώ απαιτούνται και πιο εξειδικευμένες μορφές αξιολόγησης.
Τέλος, έγινε αναφορά στην επικύρωση του μοντέλου για τον κίνδυνο του Οικονομικού Εγκλήματος, τονίζοντας πως η επικύρωση ενός μοντέλου αποτελεί βασικό παράγοντα στη σωστή διαχείρισή του, καθώς έρχεται σε επαφή και επηρεάζει το μοντέλο διακυβέρνησης, την ανάπτυξη, την εφαρμογή, αλλά και τη χρήση του.
Η καινοτομία, εργαλείο στην καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος
Τη σημασία της καινοτομίας για τη λήψη καλύτερων αποφάσεων, αναφορικά με το Οικονομικό Έγκλημα, στάθηκαν οι ομιλητές κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης της ΕΥ, τονίζοντας πως ο κλάδος αναδιαμορφώνει τις μεθόδους του για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις λειτουργικές και κανονιστικές προκλήσεις, χρησιμοποιώντας εξελιγμένες τεχνικές για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος.
Παράλληλα, ανέφεραν τη σημασία της χρήσης του machine learning στην καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος. Καθώς η τεχνολογία και η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) προσφέρουν τεράστιες ευκαιρίες για τον τραπεζικό κλάδο, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αποτελέσουν και νέα εργαλεία στις εγκληματικές οργανώσεις, ώστε να ενισχύσουν τις επιθέσεις τους, κάνοντάς τις πιο περίπλοκες, τόνισε ο κ. Giovanni Paganini, Associate Partner της ΕΥ Ιταλίας. Την ίδια ώρα, οι ρυθμιστικές αρχές εμφανίζονται ανοιχτές στη χρήση νέων τεχνολογιών, με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται κατά την κρίση κάποιου ειδικού. Παράλληλα, ο τεράστιος όγκος δεδομένων, αν αξιοποιηθεί σωστά, αποτελεί ίσως το πλέον κατάλληλο όπλο στην καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος. Οι πηγές δεδομένων θα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά, ενώ θα πρέπει να διενεργείται και μια διαδικασία ενσωμάτωσης νέων δεδομένων, μαζί με τις απαραίτητες τεχνολογικές υποδομές.
Τέλος, ο κ. Paganini παρουσίασε τις λύσεις που προτείνει η ΕΥ, και οι οποίες μπορούν να συνδράμουν τις επιχειρήσεις, τις τράπεζες και τους οργανισμούς για να καταπολεμήσουν, αλλά και να ανασυνταχθούν απέναντι στο Οικονομικό Έγκλημα.
