Τα διεθνή χρηματιστήρια βρίσκονται σε μια πρωτοφανή ανοδική πορεία, τροφοδοτούμενα από την ραγδαία εξέλιξη και υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ).
Τρία χρόνια μετά την εμφάνιση εφαρμογών ευρείας χρήσης όπως το ChatGPT, οι δείκτες καταγράφουν εκπληκτικά κέρδη, με τον αμερικανικό S&P 500 να έχει σημειώσει άνοδο 88% από τον Οκτώβριο του 2022, ενώ οι ευρωπαϊκές και ασιατικές αγορές ακολουθούν με ανάλογα άλματα.
Η ΑΙ έχει γίνει ο βασικός μοχλός παραγωγικότητας για επιχειρήσεις και εργαζόμενους παγκοσμίως, ενώ οι κυβερνήσεις επενδύουν σε αυτήν για τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών. Το ChatGPT, με περίπου 700 εκατομμύρια χρήστες την εβδομάδα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της ταχύτητας με την οποία η νέα τεχνολογία κατακτά την αγορά.
Κολοσσιαίες επενδύσεις και «κυκλικές» συμφωνίες
Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, με πρωτοπόρους τις αμερικανικές, έχουν ξεκινήσει έναν επενδυτικό οργασμό, διοχετεύοντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε εξελιγμένα chips και μεγάλα data centers. Νέες συμφωνίες μεταξύ εταιρειών λογισμικού ΑΙ (όπως η OpenAI και η Anthropic) και κολοσσών παραγωγής chips, με επικεφαλής τη Nvidia (τη μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο με κεφαλαιοποίηση άνω των 4 τρισ. δολαρίων), ανακοινώνονται συνεχώς, φουσκώνοντας τη χρηματιστηριακή αξία των εμπλεκόμενων μερών.
Η περίπτωση της OpenAI και οι φόβοι για «φούσκα»
Στο επίκεντρο του προβληματισμού βρίσκεται η OpenAI, η οποία έχει δεσμευθεί να πραγματοποιήσει επενδύσεις σχεδόν 1 τρισ. δολαρίων για υποδομές ΑΙ. Το γεγονός ότι η εταιρεία παραμένει ζημιογόνος, χωρίς προβλεπόμενα κέρδη πριν το 2029, εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Αν και ένα μέρος των επενδύσεων καλύπτεται από «κυκλικές» συμφωνίες (π.χ. η Nvidia θα επενδύσει στην OpenAI με αντάλλαγμα την αγορά των chips της), ένα σημαντικό ποσό θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού.
Το 2024, η OpenAI κατέγραψε ζημιές 5 δισ. δολαρίων, ενώ για το 2025 αναμένει έσοδα 12 δισ. δολάρια, παραμένοντας ωστόσο ζημιογόνος. Παρά τις οικονομικές της επιδόσεις, η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας έχει εκτοξευθεί στα 500 δισ. δολάρια, αναδεικνύοντάς την στην ακριβότερη start-up παγκοσμίως.
Αισιοδοξία vs. επιφυλακτικότητα
Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, και οι επενδυτές εκφράζουν την πίστη τους ότι η μελλοντική ζήτηση για εφαρμογές ΑΙ θα είναι τόσο τεράστια που θα δικαιολογήσει τις τωρινές επενδύσεις. Ωστόσο, επιφυλακτικοί αναλυτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο δημιουργίας μιας νέας χρηματιστηριακής «φούσκας», παρόμοιας με αυτή των dot.com στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Σημαντική διαφορά, ωστόσο, αποτελεί το γεγονός ότι οι σημερινές τεχνολογικές εταιρείες (με εξαίρεση την OpenAI) βασίζουν την άνοδό τους σε ισχυρά κέρδη, και ο δείκτης τιμών προς κέρδη είναι πολύ χαμηλότερος από εκείνον της προηγούμενης φούσκας. Η συμβουλευτική εταιρεία Bain & Co. εκτιμά, πάντως, ότι οι εταιρείες ΑΙ θα χρειαστούν συνολικά έσοδα 2 τρισ. δολάρια έως το 2030 για να χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες υποδομές, προβλέποντας όμως ένα έλλειμμα 800 δισ. δολάρια.
Το ράλι της ΑΙ συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, αλλά η αγορά παρακολουθεί με προσοχή, προσπαθώντας να διακρίνει αν η σημερινή εκρηκτική ανάπτυξη αποτελεί μια βιώσιμη επανάσταση ή έναν προάγγελο υπερθέρμανσης.
