Να επιστρέψουν στα... θρανία καλούνται οι Έλληνες καταναλωτές ρεύματος, καθώς το τοπίο στην αγορά αλλάζει και πάλι και θα πρέπει να ενημερωθούν για να αποφύγουν παγίδες.
Τα δημοφιλή μπλε τιμολόγια 6μηνης διάρκειας καταργούνται από την αρχή του νέου έτους, ενώ ήδη το μάρκετινγκ των παρόχων έχει δημιουργήσει μια νέα γενιά κυμαινόμενων (κίτρινων) τιμολογίων, που φαίνονται ιδιαίτερα ελκυστικά, αλλά μπορεί να κρύβουν και παγίδες.
Αρκετοί πάροχοι έχουν ήδη διαθέσει στην αγορά από τον Δεκέμβριο - και ακόμη περισσότεροι αναμένεται να τα προωθήσουν από τον Ιανουάριο - τιμολόγια κυμαινόμενης χρέωσης, που όμως έχουν και μια σταθερή συνιστώσα. Κατά κανόνα, για μια αρχική κατανάλωση έως 150 κιλοβατώρες, αυτά τα υβριδικά τιμολόγια παρέχουν πολύ χαμηλή χρέωση, κάτω από τα 10 σεντς ανά κιλοβατώρα. Κατ' αυτή την έννοια, οι χρεώσεις είναι «σταθερές».
Όμως, δεν πρόκειται για μπλε τιμολόγια, αφού μετά την αρχική κατανάλωση που χρεώνεται πολύ φθηνά, προβλέπεται χρέωση με βάση τις τιμές της αγοράς, η οποία δεν είναι εκ των προτέρων γνωστή στον καταναλωτή.
Επιλογή με ρίσκο
Πρόκειται, δηλαδή, για ένα «κλασικό» κίτρινο τιμολόγιο, όπου ο καταναλωτής μπορεί να ωφεληθεί σε μια πτωτική αγορά, ή να «καεί» αν ανεβούν οι τιμές της χονδρικής. Οπως συνέβη το τρίτο τρίμηνο του 2024, όταν η μέση τιμή χονδρικής στην Ελλάδα ήταν 60% υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρώπης, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν.
Αν ληφθεί υπόψη ότι οι σταθερές και χαμηλές τιμές στα υβριδικά τιμολόγια παρέχονται για έως 150 κιλοβατώρες κατανάλωσης, ενώ η μέση κατανάλωση των ελληνικών νοικοκυριών (στοιχεία 2023) πλησίαζε τις 400 κιλοβατώρες, γίνεται αντιληπτό ο μέσος καταναλωτής αναλαμβάνει ένα αρκετά σημαντικό ρίσκο με τη διαμόρφωση των τιμών στη χονδρική, αφού η σίγουρη και χαμηλή χρέωση αντιστοιχεί σε λιγότερη από τη μισή μέση κατανάλωση.
Ευνοούνται τα νέα υβριδικά τιμολόγια
Σημειώνεται ότι το νέο εργαλείο υπολογισμού χρεώσεων που έχει ενσωματώσει στην ιστοσελίδα της η Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ), ευνοεί τα νέα υβριδικά τιμολόγια: τα εμφανίζει ως τα φθηνότερα για κάθε επίπεδο κατανάλωσης, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τη χαμηλή χρέωση για την αρχική κατανάλωση.
Στο υπολογιστικό εργαλείο της ΡΑΑΕΥ μπορεί ο καταναλωτής να εισάγει τη μηνιαία του κατανάλωση και την κατανάλωση με νυκτερινή χρέωση και να του δείξει ποια είναι τα φθηνότερα τιμολόγια το δικό του προφίλ κατανάλωσης.
Αν δοκιμάσει κανείς να εισαγάγει κατανάλωση 400 κιλοβατώρων, που είναι περίπου η μέση κατανάλωση στην Ελλάδα, ή 1.000 κιλοβατώρων, που είναι η κατανάλωση ενός νοικοκυριού με μεγαλύτερες ενεργειακές ανάγκες, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: στις πρώτες θέσεις ως φθηνότερα εμφανίζονται υβριδικά τιμολόγια, έχοντας εκτοπίσει τα μπλε τιμολόγια που ήταν τα φθηνότερα έως και τον Νοέμβριο.
Από την πλευρά των παρόχων, το νέο μάρκετινγκ εξηγείται ως μια στρατηγική μείωσης του δικού τους ρίσκου να υποστούν απώλειες, εάν έχουν «κλειδώσει» μια χαμηλή χρέωση με μπλε τιμολόγιο και οι τιμές χονδρικής ανεβούν περισσότερο από τις προβλέψεις τους. Με τα υβριδικά τιμολόγια, αυτό το ρίσκο οριοθετείται σε λιγότερο από το ήμισυ της κατανάλωσης, ενώ πάνω από αυτό το επίπεδο το ρίσκο μεταφέρεται στον καταναλωτή.
Για τους καταναλωτές, όμως, έχει ιδιαίτερη σημασία να ενημερωθούν πριν επιλέξουν ένα υβριδικό, κίτρινο τιμολόγιο και όχι να παρασυρθούν από τη χαμηλή χρέωση της αρχικής κατανάλωσης, παραγνωρίζοντας τον κίνδυνο επιβάρυνσης από το μεταβλητό κομμάτι του τιμολογίου, που ουσιαστικά αποτελεί ένα στοίχημα για τις τιμές χονδρικής.
Τέλος τα μπλε των 6 μηνών: Τι σημαίνει η μετάβαση στα 12μηνα
Από τις 17 Ιανουαρίου, εξάλλου, η ελληνική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος θα... αποχαιρετήσει τα μπλε τιμολόγια 6μηνης διάρκειας, που έδιναν ως τώρα πολύ ανταγωνιστικές χρεώσεις, αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορούν να ορίζονται ως μπλε (σταθερά), καθώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες απαιτούν τα τιμολόγια αυτής της κατηγορίας να έχουν τουλάχιστον 12μηνη διάρκεια.
Σχετική ενημερωτική επιστολή έχει ήδη σταλεί στους παρόχους από τη ΡΑΑΕΥ. Η μετάβαση στα νέα μπλε τιμολόγια, τουλάχιστον ετήσιας διάρκειας, ήταν αναμενόμενη με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες, που προσωρινά το υπουργείο Ενέργειας είχε δεχθεί να παραβιασθούν. Οι πάροχοι προσαρμόζονται στις νέες απαιτήσεις για τα μπλε τιμολόγια, που θα έχουν πλέον μεγαλύτερο ρίσκο για τους ίδιους, αφού η περίοδος δέσμευσης για τις τιμές δεν θα μπορεί να περιορισθεί στους έξι μήνες.
Έτσι, αναμένεται από τον Ιανουάριο να προσφέρονται πιο υψηλές χρεώσεις για τα μπλε τιμολόγια, ενώ παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε, το μάρκετινγκ των εταιρειών θα ωθεί τους καταναλωτές στα νέα, υβριδικά, κίτρινα τιμολόγια. Όσοι κλείσουν ένα από τα μπλε τιμολόγια ετήσιας διάρκειας με χαμηλές χρεώσεις μέσα στον Δεκέμβριο, πιθανότατα θα βγουν κερδισμένοι, αφού από τον Ιανουάριο οι χρεώσεις στα σταθερά τιμολόγια θα κινηθούν ανοδικά.
Το διζωνικό σύστημα
Ένα νέο στοιχείο στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος θα είναι από τον Φεβρουάριο το διζωνικό σύστημα μειωμένης τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας, που μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να φέρει εξοικονόμηση 5% - 10% στους λογαριασμούς. Στο διζωνικό σύστημα θα εντάσσονται καταναλωτές με κυμαινόμενα τιμολόγια (πράσινα ή κίτρινα), υπό την προϋπόθεση ότι έχουν κατάλληλο μετρητή (με δυνατότητα καταγραφής σε δύο ζώνες ή νέο έξυπνο μετρητή) και ενεργό διζωνικό (νυκτερινό) τιμολόγιο.
Από την 1η Φεβρουαρίου θα παρέχονται μειωμένες χρεώσεις από τις 12 μ.μ. έως τις 3 μ.μ και από τις 2 π.μ. έως τις 5 π.μ. Τους θερινούς μήνες το ωράριο θα μεταβάλλεται ως εξής: Μεσημβρινή ζώνη 11 π.μ. – 3 μ.μ. και νυχτερινή ζώνη 2 π.μ. – 4 π.μ.
Η εξοικονόμηση που θα εξασφαλίζει ο καταναλωτής θα εξαρτάται από τη δική του συμπεριφορά, δηλαδή αν μπορεί να μεταφέρει στις ζώνες χαμηλής χρέωσης κάποιες από τις «βαριές» καταναλώσεις ρεύματος ενός νοικοκυριού, όπως η λειτουργία πλυντηρίου, ηλεκτρικού φούρνου κ.ο.κ.
