Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την εξέλιξη της απασχόλησης στην Ελλάδα, η οποία την τελευταία 5ετία αυξάνεται συνεχώς με την ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά βρίσκεται ακόμη πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα προ κρίσης και μνημονίων.
Αρνητικές είναι οι διαπιστώσεις και για την κατανομή της απασχόλησης στους τρεις βασικούς τομείς – πρωτογενή, βιομηχανία/μεταποίηση και υπηρεσίες: Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ δείχνουν ότι η απασχόληση συρρικνώνεται με ταχείς ρυθμούς στη βιομηχανία-μεταποίηση και με πιό αργό ρυθμό στον πρωτογενή/αγροτικό τομέα. Αυξάνεται μόνο στον τομέα υπηρεσιών.
Αυτό σημαίνει ότι οι μεγάλες επενδύσεις που γίνονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα δεν έχουν ουσιαστικό “αντίκρυσμα” στην απασχόληση. Είναι κυρίως έμμεσες επενδύσεις σε εξαγορές επιχειρήσεων και επιχειρηματικών συμμετοχών, που δεν δημιουργούν νέα παραγωγή και θέσεις εργασίας.
Ετσι προχωρά ο “υδροκεφαλισμός” της ελληνικής οικονομίας, που αποκτά έναν συνεχώς διογκούμενο τομέα υπηρεσιών, ενώ η παραγωγική της βάση αποδυναμώνεται και χάνει σε ανταγωνιστικότητα.
Χάθηκαν 305.200 θέσεις εργασίας
Στην πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ όπου παρατίθενται τα στοιχεία για την απασχόληση, τονίζεται ότι αντανακλούν ένα δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας: Την έλλειψη ενός αναπτυξιακού μοντέλου που να βασίζεται σε παραγωγικές επενδύσεις και εξωστρέφεια. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στον μεταποιητικό τομέα και στις νέες τεχνολογίες.
Στη διάρκεια της 15ετίας από το γ΄τρίμηνο του 2009 που ξεκίνησε η κρίση μέχρι το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024, ο συνολικός όγκος απασχόλησης μειώθηκε κατά 305.200 θέσεις εργασίας. Στη δεκαετία μέχρι το 2019 οι χαμένες θέσεις εργασίας ήταν σχεδόν διπλάσιες. Αναπληρώθηκαν εν μέρει με την αύξηση της συνολικής απασχόλησης κατά 312.300 άτομα από το 2019 μέχρι το 2024.
Μειώνεται το... «προλεταριάτο»
Ομως, από αυτές τις 312.300 θέσεις εργασίας που προστέθηκαν την τελευταία 5ετία, οι 205.600 (τα δύο τρίτα) ήταν στον τομέα υπηρεσιών. Ετσι το μερίδιο της βιομηχανίας-μεταποίησης στη συνολική απασχόληση συρρικνώθηκε περαιτέρω:
- Από 21,4% το γ' τρίμηνο του 2009 έπεσε σε 16,7% το γ' τρίμηνο του 2024.
Κατά μία ποσοστιαία μονάδα (από 11,2% σε 10,2%) μειώθηκε και η συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα
- Αντίθετα, το μερίδιο των υπηρεσιών στη συνολική απασχόληση ενισχύθηκε: Από 67,4% που ήταν το γ' τρίμηνο του 2009, έφθασε στο 73,1% το γ' τρίμηνο του 2024.
Ο συνολικός αριθμός των θέσεων απασχόλησης στη βιομηχανία-μεταποίηση είναι τώρα κατά 27,4% μειωμένος σε σχέση με το γ' τρίμηνο του 2009 που ξεκίνησε η κρίση. Η διαφορά αυτή αντιστοιχεί σε 264.300 θέσεις εργασίας, που χάθηκαν στη διάρκεια της κρίσης και δεν αναπληρώθηκαν με την ανάκαμψη της οικονομίας τα τελευταία χρόνια.
Παράλληλα η ελληνική οικονομία καταγράφει ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά το ποσοστό των εργαζομένων που απασχολούνται σε δυναμικούς κλάδους υψηλής τεχνολογίας.
Το ποσοστό αυτό το 2023 διαμορφώθηκε σε 3,4% και σύμφωνα με το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ είναι η δεύτερη χαμηλότερη στο σύνολο των κρατών-μελών της ΕΕ.
