Ο κλασικός φιλελευθερισμός αναδύθηκε ως αποτέλεσμα της διάρρηξης του φεουδαλικού παρελθόντος της Δυτικής Ευρώπης και δεν μπορεί να ιδωθεί ξέχωρα από την ανάδυση της κοινωνίας της αγοράς και τη Βιομηχανική Επανάσταση. Έτσι, κάθε του φάση συνδέθηκε και συνεχίζει να συνδέεται με τις μεταλλαγές του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Ο νεοφιλελευθερισμός, το ανώτατο -φαινομενικά- στάδιο της φιλελεύθερης αντίληψης, παρότι δεν συνιστά σύστημα οικονομικής σκέψης, αντιπροσωπεύει με περισσή ενάργεια την άρρηκτη αυτή σύνδεση.
Την παραπάνω προβληματική ανέπτυξε ο Μανώλης Μανιούδης, διδάκτορας Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο σεμινάριο που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ με τίτλο «Από τη γένεση της οικονομίας της αγοράς στο νεοφιλελευθερισμό».
«Η μετάβαση από το φιλελευθερισμό στο νεοφιλελευθερισμό ταυτίστηκε με το διαχωρισμό της ελευθερίας από την κοινωνική της διάσταση και την αφομοίωση της ατομικής διάστασης από τη νεοφιλελεύθερη και συντηρητική παράταξη», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο Μ. Μανιούδης, επισημαίνοντας ότι «σε ένα πιο αφηρημένο επίπεδο, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε περισσότερες ομοιότητες του νεοφιλελευθερισμού με το μερκαντιλισμό παρά με το φιλελευθερισμό».
Όπως εξήγησε ο κ. Μανιούδης, «η απελευθέρωση του εμπορίου και των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών συνδέθηκε με την αύξηση της ισχύος των ελίτ και όχι με τη διάχυση των θετικών αποτελεσμάτων της ελεύθερης αγοράς», ενώ «ο νεοφιλελευθερισμός ταυτίζεται με τη μετανεωτερικότητα και την επίθεση στη δημοκρατία».
Σε ανοιχτή αντίθεση, «ο φιλελευθερισμός μπορεί», όπως επισήμανε, «να αποτελέσει το παράγωγο μιας διεκδίκησης για περισσότερη δημοκρατία».
Δείτε την εισήγηση του Μανώλη Μανιούδη στο σεμινάριο του ΕΝΑ:
