Αν ήταν... δρόμος, θα παρέμενε κλειστός επί χρόνια, με πινακίδες... “εκτελούνται έργα”. Στο ασφαλιστικό τα “έργα” - οι αλλαγές, διορθώσεις και τροποποιήσεις - δεν έχουν τέλος. Και κανένας ασφαλισμένος δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι τον περιμένει όσον αφορά τα συνταξιοδοτικά του.
Φέτος θα γίνουν πάλι μεγάλες αλλαγές, με... κοπτορραπτική σε πληθώρα διατάξεων. Η σημαντικότερη θα είναι η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών – και τελικά των συντάξεων . Η τροποποίηση έχει ήδη ανακοινωθεί και θα συνδυαστεί με τουλάχιστον άλλες 5 σημαντικές, που αφορούν
- τις συντάξεις χηρείας
- την αναγνώριση πλασματικών ετών
- τις επικουρικές συντάξεις
- τις παροχές των Ταμείων σε χρήμα
- το εργόσημο
Σ' αυτές ενδέχεται να προστεθεί και μία ακόμη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Πώς θα υπολογίζονται οι συντάξεις
Το νέο μινι-ασφαλιστικό θα ξεδιπλωθεί σε δύο φάσεις, με την κατάρτιση και κατάθεση στη Βουλή δύο σχετικών νομοσχεδίων. Σύμφωνα μ τον σχεδιασμό που έχει γίνει σε κυβερνητικό επίπεδο, το πρώτο θα είναι έτοιμο τον Μάρτιο. Το δεύτερο θα κατατεθεί τον Ιούνιο και θα συμπεριλάβει συμπληρωματικές διατάξεις που θα κριθούν αναγκαίες.
Μία νέα ρύθμιση που θα επηρεάσει το ύψος των νέων συντάξεων είναι η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους, βάσει των συντάξιμων αποδοχών. Αυτές δεν θα αναπροσαρμόζονται πλέον ανάλογα με τον πληθωρισμό, αλλά με βάση τον δείκτη µισθών όλων των εργαζοµένων.
Θα εξαρτώνται δηλαδή από την εξέλιξη των πραγματικών αμοιβών εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Ο νέος τρόπος υπολογισµού αναµένεται να δώσει υψηλότερες συντάξεις, καθώς οι μισθοί αυξάνονται κατά κανόνα περισσότερο από τον πληθωρισµό.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αν ο ετήσιος πληθωρισμός ήταν 2,8% το 2024 και ο δείκτης µισθών ανέβηκε κατά 3,5%, όποιοι συνταξιοδοτηθούν φέτος θα πάρουν τουλάχιστον 0,7% περισσότερη σύνταξη απ' ό,τι με το μέχρι τώρα ισχύον σύστημα υπολογισμού.
Ποιές συντάξεις χηρείας θα περικοπούν
Ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα προς ρύθμιση αποτελούν οι συντάξεις χηρείας στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες θα υποστούν περικοπές. Η περικοπή γίνεται για λόγους ισονομίας, καθώς ο σχετικός νόμος εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ από το 2020.
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 60.000 δικαιούχοι συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα που συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2016, θα υποστούν “ψαλίδισμα”. Σ' αυτούς δεν έχει εφαρμοστεί η διάταξη που προβλέπει ότι η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% της αρχικής στο 35% αν μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της η χήρα ή ο χήρος εργάζονται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη.
Για την άμβλυνση των επιπτώσεων το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο λύσεις:
- Ο δικαιούχος να επιλέγει την σύνταξη (τη δική του ή του αποθανόντος συζύγου) που θα περικοπεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας. Έτσι θα μπορεί να επιλέξει την μείωση της μικρότερης σύνταξης.
- Η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι την αναλογική.
Οι παροχές των “ευγενών Ταμείων”
Απώλειες θα υποστούν και οι ασφαλισμένοι των αποκαλούμενων στο παρελθόν “ευγενών Ταμείων”, που είχαν πολύ καλύτερες παροχές ιδιαίτερα στον τομέα υγείας-περίθαλψης.
Με το νέο ασφαλιστικό σχεδιάζεται η καθιέρωση ενιαίων κανονισμών στις παροχές σε χρήμα για όλα τα ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ.
Με τον ενιαίο κανονισμό οι γενναιόδωρες παροχές που εξακολουθούν να καταβάλλονται παρά την ενοποίηση των ταμείων, θα περιοριστούν δραστικά, φθάνοντας σταδιακά κοντά στις παροχές του ΙΚΑ.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην ταμείων να χάσουν μεγάλο μέρος των προνομίων που απολαμβάνουν.
Παρεμβάσεις για το εργόσημο των περιστασιακά εργαζόμενων
Αλλαγές θα γίνουν και στις διατάξεις για το εργόσημο, οι οποίες αφορούν περιστασιακά εργαζόμενους. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι οι καταβαλλόμενες εισφορές ανταποκρίνονται στις δηλωµένες αµοιβές και ότι οι εργαζόµενοι θα λαµβάνουν τις προβλεπόµενες παροχές.
Ο ΕΦΚΑ έχει εντοπίσει σοβαρά προβλήµατα στο σύστηµα ασφάλισης των περιστασιακά εργαζοµένων, το γνωστό ως “εργόσηµο”. Σχεδιάζεται τώρα η θέσπιση ανώτερου πλαφόν και πληρωµές online µέσω πλατφόρµας και τραπεζών, προκειµένου να αντιµετωπιστούν φαινόµενα φοροδιαφυγής και ξεπλύµατος «µαύρου» χρήµατος.
