Η Ελλάδα θα χρειασθεί νέα ελάφρυνση του χρέους μακροπρόθεσμα, η μείωση των «κόκκινων» δανείων θα πρέπει να επιταχυνθεί και οι τράπεζες να δημιουργήσουν κεφαλαιακά «μαξιλάρια», ενώ τα συμφωνημένα μέτρα για τις συντάξεις και το αφορολόγητο όριο θα πρέπει οπωσδήποτε να τεθούν σε εφαρμογή.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα από τη δήλωση που έδωσε στη δημοσιότητα το προσωπικό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μετά την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων του άρθρου IV του καταστατικού του με τις ελληνικές αρχές.
Στη δήλωση περιλαμβάνονται τα προκαταρκτικά συμπεράσματα των υπηρεσιών του Ταμείου, ενώ η πλήρης έκθεση του άρθρου IV, που θα περιλαμβάνει και την επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα ως το τέλος Ιουλίου, αφού πρώτα συζητηθεί στο διοικητικό συμβούλιο.
«Η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις», σημειώνεται στην εισαγωγή της δήλωσης του Ταμείου. Οι μακροοικονομικές ανισορροπίες έχουν ουσιαστικά εξαλειφθεί, αρκετές σημαντικές μεταρρυθμίσεις εφαρμόσθηκαν, η ανάπτυξη επέστρεψε, η ανεργία μειώνεται και η πρόσφατη συμφωνία για ελάφρυνση χρέους διασφαλίζει τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους, επισημαίνει το Ταμείο.
Όμως, σημαντικά κατάλοιπα της κρίσης και η ημιτελής ατζέντα μεταρρυθμίσεων θα εξακολουθήσουν να εμποδίζουν την επιτάχυνση της ανάπτυξης, ενώ η συμμετοχή στη νομισματική ένωση και οι υψηλοί στόχοι για τα πλεονάσματα περιορίζουν τις επιλογές στην άσκηση οικονομικής πολιτικής.
Για να ενισχυθεί η ανάπτυξη και το επίπεδο διαβίωσης, θα χρειασθεί, σύμφωνα με το Ταμείο, βελτίωση του μείγματος της δημοσιονομικής πολιτικής, εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών, περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και εργασίας και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της διακυβέρνησης του δημόσιου τομέα.
Στις επιμέρους παρατηρήσεις του Ταμείου, οι σημαντικότερες είναι οι ακόλουθες:
- Για το χρέος, τονίζει ότι η πρόσφατη ελάφρυνση με 10ετή επιμήκυνση λήξεων και άλλα μέτρα, σε συνδυασμό με το μεγάλο μαξιλάρι ρευστών διαθεσίμων θα διασφαλίσουν τη σταθερή μείωση χρέους και χρηματοδοτικών αναγκών μεσοπρόθεσμα και αυτό θα βελτιώσει σημαντικά τις προοπτικές της Ελλάδας για πρόσβαση στην αγορά. Όμως, το προσωπικό του Ταμείου «ανησυχεί» για το γεγονός ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα έχει συνδεθεί με υπερβολικά φιλόδοξους στόχους για την αύξηση του ΑΕΠ και τα πρωτογενή πλεονάσματα, κάτι που υποδηλώνει ότι «θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η πρόσβαση στην αγορά χωρίς περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους». Το Ταμείο σημειώνει τη δέσμευση των Ευρωπαίων να πάρουν και άλλα μέτρα, εάν χρειασθεί, αλλά υπογραμμίζει ότι θα πρέπει η μελλοντική ελάφρυνση του χρέους να συνδεθεί με ρεαλιστικούς στόχους για το ΑΕΠ και το πλεόνασμα (ουσιαστικά, το Ταμείο θεωρεί ανεδαφικό το στόχο για πλεόνασμα 2,2% ως το 2060).
- Για τις τράπεζες, το τονίζεται ότι είναι αναγκαίο να επιταχυνθεί η μείωση των «κόκκινων» δανείων, με πιο φιλόδοξους στόχους και αφήνει υπαινιγμούς για την κεφαλαιακή τους επάρκεια, τονίζοντας ότι θα πρέπει «χτίσουν» προληπτικά κεφαλαιακά μαξιλάρια, χωρίς να διευκρινίζει με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό, αν δηλαδή κρίνονται σκόπιμες νέες αυξήσεις κεφαλαίου.
- Για το μείγμα της δημοσιονομικής πολιτικής, το Ταμείο ξεκαθαρίζει ότι δεν πρέπει να υπάρξει υπαναχώρηση στην εφαρμογή των συμφωνημένων μέτρων για τις περικοπές συντάξεων (2019) και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου (2020). Όπως επισημαίνει, με το δημοσιονομικό χώρο που θα ανοίξει μέσω των μειώσεων στις συντάξεις θα επιτραπεί η ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής υπέρ των ασθενέστερων, ενώ με το δημοσιονομικό χώρο από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί η μείωση των πολύ υψηλών, σήμερα, φορολογικών συντελεστών.
