Να αποφύγει οποιαδήποτε παρέκκλιση από τα συμφωνηθέντα με τους δανειστές για τις συντάξεις και το αφορολόγητο και να μην προχωρήσει σε αλλαγές στα εργασιακά συνιστά στην κυβέρνηση το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ενώ εμφανίζεται καθησυχαστικό για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και εξηγεί γιατί διαφωνεί με τους Ευρωπαίους για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η έκθεση του άρθρου IV, που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα από το Ταμείο, είναι αρκετά αιχμηρή και μάλλον απαισιόδοξη, καθώς αμφισβητεί τη δυνατότητα της Ελλάδας να πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν αποδείξει ότι όταν είναι αναγκαίο επιτυγχάνουν μεγάλα πλεονάσματα, αλλά τα καταφέρνουν μόνο με επιβολή μέτρων που δεν είναι φιλικά προς την ανάπτυξη (υψηλή φορολογία, περικοπές επενδυτικών δαπανών κ.α.).
Η βιωσιμότητα του χρέους
Επιμένοντας στην παλαιότερη εκτίμησή του ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί μακροπρόθεσμα να υποστηρίξει πλεονάσματα πάνω από 1,5% του ΑΕΠ (έναντι 2,2%, που είναι ο μακροπρόθεσμος, συμφωνημένος στόχος με τους Ευρωπαίους), το Ταμείο περιλαμβάνει στην έκθεσή του μια δυσοίωνη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, τονίζοντας ότι από το 2038 ο λόγος χρέους/ΑΕΠ θα αρχίσει πάλι να αυξάνεται και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες θα ξεπεράσουν το όριο του 20%, την ίδια χρονιά.
Το Ταμείο εκτιμά ότι θα είναι απαραίτητη στο μέλλον μια νέα ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους, καλωσορίζει τη δέσμευση που ανέλαβαν να λάβουν και άλλα μέτρα, αλλά αμφισβητεί ότι αυτή δέσμευση είναι αρκετή για να διασφαλισθεί η μακροπόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.
Οι συστάσεις
Οι συστάσεις που διατυπώνει το ΔΝΤ προς τις ελληνικές αρχές είναι εξαιρετικά αυστηρές και είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσουν πολιτικά προβλήματα στο άμεσο μέλλον:
Το Ταμείο ξεκαθαρίζει ότι το δημοσιονομικό σκέλος του προγράμματος έχει εφαρμοσθεί και δεν θα χρειασθούν άλλα δημοσιονομικά μέτρα μετά τη λήξη του, αλλά τονίζει ότι δεν θα πρέπει να υπάρξουν παρεκκλίσεις στη μείωση των συντάξεων (2019) και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου (2020), καθώς πρόκειται για μέτρα απολύτως αναγκαία για να γίνει πιο φιλικό στην ανάπτυξη το μείγμα της οικονομικής πολιτικής (με τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από συντάξεις και αφορολόγητο θα ανοίξει δημοσιονομικός χώρος για να μειωθούν οι φόροι και να αυξηθούν οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας, καθώς και οι λειτουργικές και επενδυτικές δαπάνες του Δημοσίου).
Για τα εργασιακά, και ειδικότερα για το σχέδιο της κυβέρνησης να επαναφέρει την επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων αμέσως μετά τη λήξη του προγράμματος, το ΔΝΤ λέει, επίσης, ένα μεγάλο «όχι», υπογραμμίζοντας ότι αυτό το μέτρο πλήξει σοβαρά την ανταγωνιστικότητα, εξαλείφοντας ένα μεγάλο μέρος από όσα έχουν κερδηθεί σε αυτό το πεδίο, μετά την εργασιακή μεταρρύθμιση του 2011.
Ασφαλείς οι τράπεζες
Για τις τράπεζες, το ΔΝΤ είναι αρκετά «γενναιόδωρο». Τονίζει ότι είναι ανάγκη να μειωθούν με ταχύτερους ρυθμούς τα προβληματικά δάνεια και να δημιουργηθούν «μαξιλάρια» κεφαλαίων και ρευστότητας, αλλά διατυπώνει μάλλον αισιόδοξη εκτίμηση για τις πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες, τις οποίες θα προσδιορίσουν οι ευρωπαϊκές αρχές στα τέλη 2018, αρχές 2019.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, η Alpha δεν θα έχει πρόσθετες ανάγκες, ενώ οι άλλες τρεις συστημικές τράπεζες θα έχουν ανάγκες μεταξύ 1,3 και 1,9 δισ. ευρώ, ποσό που είναι μάλλον διαχειρίσιμο από τις τράπεζες και δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους επενδυτές.
