Ενόψει της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 20 και 21 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τους ηγέτες να δώσουν βάση στις διαπραγματεύσεις για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, ώστε έως το φθινόπωρο να έχει επιτευχθεί συμφωνία. Η συμφωνία είναι εφικτή — αλλά πρέπει να καταβληθούν ακόμη πολλές προσπάθειες, ενώ διακυβεύονται πολλά.
Σε ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε σήμερα, η Επιτροπή εξετάζει τι έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής και προσδιορίζει τα κύρια ανοικτά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, ανοίγοντας τον δρόμο για τη γρήγορη επίτευξη συμφωνίας. Ο χρόνος περνά και οι καθυστερήσεις στον μελλοντικό προϋπολογισμό της ΕΕ κοστίζουν. Η μη έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας θα επηρεάσει τους σπουδαστές, τους γεωργούς και τους ερευνητές, καθώς και κάθε πολίτη που επωφελείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ο τρέχων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 εγκρίθηκε με καθυστέρηση έξι μηνών, γεγονός που είχε αρνητικές συνέπειες για πολλούς πολίτες, τόσο στα κράτη μέλη όσο και εκτός αυτών.
Για να να μην επαναληφθεί μια τέτοια κατάσταση, η Επιτροπή καλεί σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καταρτίσει χάρτη πορείας για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ το φθινόπωρο και να καλέσει το Συμβούλιο να προωθήσει το έργο κατά προτεραιότητα.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε σχετικά: «Έχουν ήδη καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για την προώθηση της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με τον μελλοντικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Συγχαίρω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Συμβουλίου για τη σκληρή δουλειά και την προσήλωσή τους. Τώρα ήρθε η ώρα να ανεβάσουμε ταχύτητα. Με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στις ευρωπαϊκές εκλογές εδώ και 20 χρόνια και με μια προεκλογική εκστρατεία που επικεντρώθηκε περισσότερο από ποτέ στα ευρωπαϊκά ζητήματα, το 2019 είναι έτος ανανέωσης για την Ένωσή μας. Η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον μελλοντικό μας προϋπολογισμό δεν είναι μια απλή μαθηματική πράξη, αλλά σημαίνει ότι πρέπει να εφοδιαστούμε με τα κατάλληλα δημοσιονομικά μέσα που να ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες μας και στις προτεραιότητές μας. Το διακύβευμα είναι υψηλό, αλλά με θάρρος και πολιτική βούληση, υπάρχει πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία έως το φθινόπωρο.»
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Προϋπολογισμού και Ανθρωπίνων Πόρων Γκίντερ Έτινγκερ δήλωσε σχετικά: «Χάρη στο θετικό έργο τριών διαδοχικών προεδριών του Συμβουλίου, έχουμε ήδη καταλήξει σε μερική συμφωνία σχετικά με 12 τομεακούς φακέλους, ενώ μπορούν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για άλλους 16. Το σημαντικότερο είναι ότι χρειάζεται συμφωνία για το συνολικό πλαίσιο. Και πρέπει να την επιτύχουμε το συντομότερο δυνατό — στο όνομα των σπουδαστών, των γεωργών και των ερευνητών μας, καθώς και πολλών άλλων πολιτών που βασίζονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ.»
Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2018, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για έναν νέο και σύγχρονο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό, στενά συνδεδεμένο με τις προτεραιότητες της Ένωσης, καθώς και νομοθετικές προτάσεις για τα 37 τομεακά προγράμματα. Πολλές εργασίες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε αυτή τη βάση, τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και στο Συμβούλιο. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά το συνολικό πλαίσιο· πολλές από τις τομεακές προτάσεις έχουν, εν μέρει τουλάχιστον, κλείσει.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, πολλά από τα στοιχεία που πρότεινε αρχικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ήδη τύχει ευρείας υποστήριξης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στα στοιχεία αυτά συγκαταλέγονται τα ακόλουθα:
- μεγαλύτερη έμφαση στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία·
- εξορθολογισμένη και πιο διαφανής δομή του μελλοντικού προϋπολογισμού·
- μείωση του αριθμού των προγραμμάτων και δημιουργία νέων ολοκληρωμένων προγραμμάτων σε τομείς όπως επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, ενιαία αγορά, στρατηγικές επενδύσεις και δικαιώματα και αξίες·
- αυξημένη έμφαση στις συνέργειες μεταξύ των μέσων·
- απλούστευση των κανόνων χρηματοδότησης·
- μεγαλύτερη ευελιξία για τη διασφάλιση ταχείας αντίδρασης σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο.
Σημειώνεται επίσης πρόοδος στις συζητήσεις σχετικά με τις ακόλουθες προτάσεις:
- το δημοσιονομικό μέσο για τη σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα στη ζώνη του ευρώ·
- τον νέο μηχανισμό που εξασφαλίζει ότι γενικευμένες ελλείψεις στον τομέα του κράτους δικαίου δεν θέτουν σε κίνδυνο τον προϋπολογισμό της ΕΕ·
- τις προτάσεις της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό του σκέλους των εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ.
- Ταυτόχρονα, τα βασικά πολιτικά ζητήματα — και ιδίως οι οικονομικές πτυχές — εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης. Τώρα είναι η στιγμή να τα αντιμετωπίσουμε.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου θα πρέπει να δρομολογήσει μια νέα φάση πολιτικών διαπραγματεύσεων περισσότερο εστιασμένων σε δημοσιονομικά και άλλα στρατηγικά ζητήματα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί ότι μπορεί να επιτευχθεί εγκαίρως συμφωνία και ότι τα νέα προγράμματα θα έχουν τεθεί σε εφαρμογή έως την 1η Ιανουαρίου 2021.
Η έγκαιρη υλοποίηση του μελλοντικού προϋπολογισμού συνεπάγεται συγκεκριμένα αποτελέσματα για όλους τους Ευρωπαίους: Θα δημιουργηθούν, ήδη από το 2021, δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στον τομέα της έρευνας και πολύ περισσότερες στην ευρύτερη οικονομία, θα διασφαλιστεί η έγκαιρη έναρξη περισσότερων από 100 000 έργων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, θα δοθεί η δυνατότητα σε 1 000 000 νέους να επωφεληθούν από το πρόγραμμα ανταλλαγών Erasmus και σε 40 000 νέους να συμμετάσχουν το 2021 σε δράσεις αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με τον τρόπο αυτό θα στηριχθούν οι νεοφυείς και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην υλοποίηση των επενδύσεών τους, θα ενισχυθούν σημαντικά οι επενδύσεις και ικανότητες στον τομέα της άμυνας, και θα διευκολυνθεί η προστασία των συνόρων της Ένωσης από την εμπορία ανθρώπων, το λαθρεμπόριο και την απάτη.
Η έγκαιρη ολοκλήρωση των εργασιών για το μελλοντικό πλαίσιο και τα προγράμματα δαπανών, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης εφαρμογή τους από την 1η Ιανουαρίου 2021, θα αποτελέσει πρόκληση, αλλά είναι εφικτή, υπό την προϋπόθεση ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αναλάβει ηγετικό ρόλο.
