Ενώ οι τράπεζες πιέζουν για απελευθέρωση των πλειστηριασμών και ο εποπτεύων SSM τις υποχρεώνει να αυξήσουν από την 1η Ιανουαρίου τις προβλέψεις για επισφάλειες, το νυστέρι της εισαγγελικής έρευνας μπαίνει βαθιά στο «σάπιο» κομμάτι του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που αφορά τις παλιές χορηγήσεις μεγάλων επιχειρηματικών δανείων.
Οι οικονομικοί εισαγγελείς θα κάνουν «φύλλο και φτερό» συμβάσεις δανείων περίπου 8 δισ. ευρώ, που έχουν χορηγηθεί από τις συστημικές τράπεζες σε εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους. Ένα στα τρία από αυτά τα δάνεια δεν εξυπηρετείται και τα «κοκκινισμένα» υπόλοιπα προσεγγίζουν τα 2,7 δισ. ευρώ.
Οι εισαγγελικοί λειτουργοί θα διερευνήσουν τώρα αν τηρήθηκαν οι τραπεζικοί κανόνες κατά την έγκριση-εκταμίευση και αν τελικά τα χορηγηθέντα ποσά διετέθησαν για τους σκοπούς για τους οποίους δόθηκαν – ή ένα μέρος τους κατέληξε μέσω δαιδαλωδών διαδρομών σε φορολογικούς παραδείσους, πλουτίζοντας λογαριασμούς των Panama και Paradise Papers, της λίστας Λαγκάρντ κλπ.
Θα είναι μία έρευνα-σκούπα για κόκκινα και εξυπηρετούμενα δάνεια, που θα επεκταθεί σε βάθος χρόνου και μπορεί να αποκαλύψει σχέσεις διαπλοκής και προνομιακής μεταχείρισης κατεστημένων επιχειρηματικών συμφερόντων.
Ποιοί είναι στο στόχαστρο
Επισημαίνεται ότι σε εξέλιξη βρίσκονται ήδη άλλες δικαστικές και εισαγγελικές έρευνες για επιμέρους υποθέσεις σκανδαλωδών χορηγήσεων θαλασσοδανείων, ή κατάφωρης παραβίασης πιστοδοτικών κανόνων.
Στις 4 συστημικές τράπεζες διαβιβάστηκε τη Δευτέρα εισαγγελική παραγγελία, με την οποία ζητείται να διερευνηθεί τυχόν τέλεση αξιόποινων πράξεων κατά την έγκριση δανείων συνολικού ποσού 7,8 δισ. ευρώ, που δόθηκαν σε 6 βιομηχανικούς ομίλους και σε 3 επιχειρήσεις του τομέα υπηρεσιών. Στοιχεία ζητούνται επίσης για δάνεια 650 εκατ. σε άλλες 8 μεγαλομεσαίες επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη λίστα περιλαμβάνονται τρεις μεγάλοι όμιλοι των κλάδων υπηρεσιών υγείας, μεταλλουργίας και τροφίμων.
Η εισαγγελική παραγγελία δόθηκε στο πλαίσιο διενεργούμενης προανάκρισης, η οποία θα προχωρήσει σε βάθος προς διερεύνηση τυχόν αξιόποινων πράξεων που διώκονται αυτεπαγγέλτως.
Δυσφορούν οι τραπεζίτες
Οι τραπεζίτες εκφράζουν έντονη δυσφορία, επισημαίνοντας ότι ολόκληρα κλιμάκια τραπεζικών στελεχών πρέπει να πλέον να ασχολούνται με νομικές και γραφειοκρατικές διατυπώσεις για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εισαγγελικής έρευνας, την ώρα που οι τράπεζες έχουν να «τρέξουν» το θέμα των κόκκινων δανείων.
Επισημαίνεται ότι με την εισαγγελική παραγγελία οι τράπεζες καλούνται μεταξύ πολλών άλλων να συγκεντρώσουν και να επεξεργασθούν στοιχεία για δάνεια που καλύπτουν μεγάλο μέρος των χαρτοφυλακίων τους, διερευνώντας πάράλληλα:
• Εάν δόθηκαν όλες οι προβλεπόμενες εγκρίσεις από τα αρμόδια όργανα των τραπεζών για τα επίμαχα δάνεια
• Εάν τηρήθηκε το ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο κατά τη χορήγηση και την παρακολούθηση των δανείων
• Εάν οι τράπεζες ζήτησαν και πήραν τις προβλεπόμενες κατά περίπτωση εξασφαλίσεις.
Απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα δεν πρόκειται βέβαια να δοθούν γρήγορα, λαμβανομένου υπόψη του πλήθους των δανειακών συμβάσεων και των επιμέρους υποθέσεων που πρέπει να εξετασθούν.
Ανάληψη ευθυνών
Τραπεζικοί παράγοντες υποστηρίζουν ότι το άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία κλίματος ανησυχίας σε τράπεζες και επιχειρήσεις και η απροθυμία τραπεζικών στελεχών να προτείνουν και να εγκρίνουν νέες χρηματοδοτήσεις ή συμφωνίες αναχρηματοδότησης παλιών δανείων.
Υπάρχει όμως και ο αντίλογος μέσα από τις τράπεζες: Οι κανόνες θα γίνουν αυστηρότεροι, τα ανώτερα στελέχη θα πάψουν να αγνοούν εισηγήσεις και να παίρνουν την ευθύνη εγκρίσεων δανείων, όλοι θα λαμβάνουν υπόψη τον πραγματικό πιστωτικό κίνδυνο και θα περιορισθούν οι «εξυπηρετήσεις» σε διαπλεκόμενους με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
