Σαφείς ενδείξεις ότι οι Τούρκοι τραπεζίτες απομακρύνονται από τις ισλαμικές δοξαξίες Ερντογάν κατά της αύξησης επιτοκίων παρέχουν οι δηλώσεις που έκανε σήμερα ο κορυφαίος εμπορικός τραπεζίτης της χώρας, ζητώντας την άμεση αύξηση επιτοκίων για να σταματήσει η κατάρρευση της λίρας.
Ο επικεφαλής της Isbank, κορυφαίας σε ενεργητικό τράπεζας της Τουρκίας, Αντνάν Μπαλί (στην φωτογραφία), δεν μάσησε τα λόγια του, μιλώντας σήμερα στην τηλεόραση του “Bloomberg”: «Τώρα είναι η ώρα για δράση, όχι για λόγια. Η αγορά τιμωρεί το κράτος μας για την έλλειψη επαρκούς δράσης».
Αναφερόμενος στα επιτόκια, για τα οποία μίλησε το Σαββατοκύριακο και ο Ταγίπ Ερντογάν, επαναλαμβάνοντας την αντίθεσή του σε αυξήσεις, ο Μπαλί υπογράμμισε: «Ό,τι απαιτεί η επιστήμη των οικονομικών είναι αναγκαίο να γίνει. Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά όταν θέλεις να ξεφορτωθείς ανεπιθύμητους όγκους χρειάζεται να κάνεις χημειοθεραπεία, έστω και αν αυτή θέτει σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος. Έτσι είναι και τα επιτόκια».
Η αναφορά του Μπαλί στην επιστήμη των οικονομικών είναι μια σαφής αιχμή κατά του Τούρκου προέδρου, ο οποίος έχει βασίσει την οικονομική του πολιτική σε ανορθόδοξες θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες ο πληθωρισμός αντιμετωπίζεται με χαμηλότερα επιτόκια (!).
Ο κορυφαίος τραπεζίτης είχε, κατά τα άλλα, μόνο θετικά σχόλια για την κεντρική τράπεζα και τα μέτρα που ανακοίνωσε σήμερα για την υποστήριξη της ρευστότητας των τραπεζών. Η κεντρική τράπεζα δεσμεύθηκε να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την υποστήριξη της νομισματικής σταθερότητας, χωρίς όμως οποιαδήποτε νύξη για ενδεχόμενη αύξηση επιτοκίων.
Έχει σημασία ότι οι δηλώσεις του Μπαλί έγιναν μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων από τις τουρκικές αρχές (περιορισμοί συναλλαγών στην αγορά συναλλάγματος, παροχή νέας ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα), μέτρα που προφανώς ο Μπαλί και οι άλλοι εμπορικοί τραπεζίτες θεωρούν ανεπαρκή για να υποστηριχθεί η λίρα, αν δεν αυξηθούν τα επιτόκια.
Οι αναλυτές τονίζουν ότι η αύξηση επιτοκίων είναι σημαντική και για την ευρύτερη βελτίωση της εμπιστοσύνης, καθώς θα αποτελέσει μια ένδειξη ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να ασκήσει νομισματική πολιτική χωρίς τη συνεχή «επιτήρηση» από τον Ερντογάν.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και τα σημερινά μέτρα δεν είχαν μεγάλη επίδραση στις κινήσεις της λίρας, η οποία αρχικά κέρδισε έδαφος, αλλά γρήγορα επανήλθε σε πτωτική τροχιά προς τις 7 ανά δολάριο, τη στιγμή που η Goldman Sachs έχει υπολογίσει ότι πάνω από το όριο του 7,1 «καίγονται» τα μαξιλάρια κεφαλαίων των τουρκικών τραπεζών και θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την αναπόφευκτη αύξηση των «κόκκινων» δανείων με οριακούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.
Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που οι τραπεζίτες αρχίζουν να δείχνουν και δημόσια ότι είναι αναγκαία η άμεση αλλαγή της ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής που ασκείται σήμερα, υπό την πίεση Ερντογάν. Άλλωστε, το άνοιγμα των τουρκικών τραπεζών σε συνάλλαγμα πλησιάζει τα 100 δισ. δολ. και θα είναι αδύνατο να το αναχρηματοδοτήσουν, όσο η αγορά παραμένει κλειστή λόγω της κατάρρευσης της λίρας.
Η αύξηση επιτοκίων που θα χρειασθεί για να σταθεροποιηθεί η λίρα, να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών υπολογίζεται ότι θα είναι τόσο μεγάλο, που η οικονομία της Τουρκίας θα φρενάρει απότομα και θα τελειώσουν οι εποχές του αναπτυξιακού «θαύματος» Ερντογάν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αναλυτών, ίσως να είναι απαραίτητη ακόμη και μια αύξηση κατά 10% στο βασικό επιτόκιο της λίρας για να σταματήσει ο πανικός.
Στο γράφημα που παρατίθεται συμπυκνώνεται το οικονομικό δράμα της Τουρκίας, με τις αποδόσεις των ομολόγων να έχουν φθάσει στην οροφή και την ισοτιμία της λίρας στον... πάτο:
