Από την αρχή της συζήτησης γύρω από το ESG, το «E» –το περιβάλλον (environmental)– βρέθηκε στο επίκεντρο και όχι μόνο επειδή είναι το πρώτο γράμμα του αρκτικόλεξου. Η ανάγκη περιορισμού των εκπομπών, η ενεργειακή αποδοτικότητα και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αποτελούν προτεραιότητες με σαφείς δείκτες και νομοθετικά πλαίσια.
Είναι, με άλλα λόγια, πιο «μετρήσιμα». Για τις επιχειρήσεις, η συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς στόχους είναι συχνά θέμα επιβίωσης: πρόσβαση σε χρηματοδότηση, αποδοχή από επενδυτές, εταιρική φήμη.
Όμως, το ESG είναι κάτι ευρύτερο. Οι δύο άλλοι πυλώνες –η κοινωνία και η διακυβέρνηση– συχνά παραμένουν στο περιθώριο, παρότι καθορίζουν τη βιωσιμότητα ενός οργανισμού σε βάθος χρόνου. Πολύς κόσμος, μάλιστα, δεν γνωρίζει επί της ουσίας τι ακριβώς περιλαμβάνουν.
Κοινωνικός αντίκτυπος και ανθρώπινο κεφάλαιο
Το «S» του ESG αφορά τις σχέσεις της εταιρείας με όλους τους ανθρώπους που επηρεάζει: εργαζόμενους, συνεργάτες, πελάτες, τοπικές κοινότητες. Περιλαμβάνει ζητήματα όπως οι συνθήκες εργασίας, η ασφάλεια, η ισότητα ευκαιριών, η συμπερίληψη, αλλά και η ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Οι εταιρείες που επενδύουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς, δίκαιου και υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος βλέπουν ήδη τα οφέλη: υψηλότερη παραγωγικότητα, μειωμένη κινητικότητα προσωπικού και, κυρίως, ενισχυμένη φήμη σε μια αγορά όπου οι εργαζόμενοι επιλέγουν εργοδότες με αξίες.
Από την άλλη, η ψυχική υγεία αναδεικνύεται σε κρίσιμο δείκτη βιωσιμότητας, ειδικά μετά την πανδημία, που έκανε το well-being βασικό παράγοντα επιχειρησιακής ανθεκτικότητας.
Πέρα από το εσωτερικό περιβάλλον της εταιρείας, το «S» επεκτείνεται στην ευρύτερη κοινωνία. Εταιρείες καλούνται να επιδεικνύουν υπεύθυνη στάση απέναντι στις τοπικές κοινότητες, να ελέγχουν τις αλυσίδες προμηθευτών τους για παραβιάσεις δικαιωμάτων και να συμβάλλουν με μετρήσιμο τρόπο στην κοινωνική συνοχή. Το «S» απαιτεί συνεχή λογοδοσία και ουσιαστική συνεισφορά στην κοινωνική πρόοδο.
Διακυβέρνηση, διαφάνεια και ακεραιότητα
Η διακυβέρνηση –το «G», governance– αφορά τον τρόπο με τον οποίο μια εταιρεία λαμβάνει αποφάσεις, κατανέμει ευθύνες και διασφαλίζει ότι οι διαδικασίες της λειτουργούν με διαφάνεια. Στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, η «καλή διακυβέρνηση» μεταφράζεται σε ψηφιακά εργαλεία που ενισχύουν τη διαφάνεια, την ιχνηλασιμότητα και την υπευθυνότητα στη λήψη αποφάσεων.
Η ψηφιακή διακυβέρνηση δεν είναι απλώς θέμα τεχνολογίας, αλλά κουλτούρας: αφορά τον τρόπο που η εταιρεία διαχειρίζεται τα δεδομένα, αντιμετωπίζει τους κινδύνους διαφθοράς και θέτει σαφή πλαίσια δεοντολογίας για όλα τα επίπεδα της διοίκησης.
Η ύπαρξη σαφών πολιτικών δεοντολογίας, μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, ισορροπίας συμφερόντων στο Διοικητικό Συμβούλιο και ψηφιακών εργαλείων λογοδοσίας είναι σήμερα προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταναλωτών.
Η έννοια της «επιχειρηματικής ακεραιότητας» (corporate integrity) αποκτά όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς οι αγορές δεν απαιτούν μόνο καλές επιδόσεις, αλλά και υπευθυνότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η ψηφιακή διακυβέρνηση, με τεχνολογίες που ενισχύουν την ιχνηλασιμότητα και τη διαχείριση δεδομένων, καθίσταται κρίσιμος παράγοντας αξιοπιστίας.
Δίχως διαφάνεια, λογοδοσία και ακεραιότητα, ούτε οι περιβαλλοντικοί, ούτε οι κοινωνικοί στόχοι έχουν πραγματικό αντίκρισμα.
Η ισορροπία των τριών πυλώνων
Η βιωσιμότητα δε μπορεί να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά. Το περιβάλλον, η κοινωνία και η διακυβέρνηση είναι αλληλένδετα: χωρίς κοινωνική υπευθυνότητα και αποτελεσματική διοίκηση, οι περιβαλλοντικές επιδόσεις χάνουν την αξία τους.
Καθώς το ESG ωριμάζει, οι δείκτες και τα πρότυπα γίνονται πιο απαιτητικά. Ωστόσο, η ουσία παραμένει ίδια: μια βιώσιμη επιχείρηση δεν είναι μόνο αυτή που μειώνει τις εκπομπές της, αλλά και εκείνη που σέβεται τον άνθρωπο και λειτουργεί με εντιμότητα.
Η εστίαση στο S και το G δεν έρχεται να υποκαταστήσει το E, αλλά να το συμπληρώσει, αποτυπώνοντας μια πιο ολοκληρωμένη και ρεαλιστική εικόνα του τι σημαίνει «υπεύθυνη» επιχείρηση σήμερα.
Τags: ESG, ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ
