Μέτρα λαμβάνονται συνεχώς για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος και τη στήριξη των οικονονομικά ασθενέστερων και των ευάλωτων νοικοκυριών. Ομως τα αποτελέσματα είναι μέχρι στιγμής πενιχρά. Η Ελλάδα συνεχίζει να καταγράφει αρνητικές πρωτιές στην ΕΕ σ' αυτούς τους τομείς και αντί να συγκλίνει με τους μέσους ευρωπαϊκούς όρους, η ψαλίδα ανοίγει περισσότερο.
Το επιβεβαιώνουν οι διαπιστώσεις του Μηχανισμού Επαγρύπνησης (EME) που δημιούργησε η Κομισιόν και καταγράφει τις επιδόσεις των χωρών-μελών της ΕΕ στον τομέα κοινωνικής πολιτικής. Στην τελευταία του έκθεση που δημοσιοποιήθηκε προχθές, ο Μηχανισμός κατατάσσει την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση στη χώρα μας επιδεινώνεται.
Οι διαπιστώσεις αυτές “γκριζάρουν” το κυβερνητικό αφήγημα περί αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής και σταδιακής σύγκλισης της χώρας μας με τους μέσους ευρωπαϊκούς όρους όσον αφορά τους δείκτες φτώχειας
Οι δαπάνες στέγασης "τρώνε" τα εισοδήματα
Στην έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης η Ελλάδα εμφανίζεται να καταγράφει το 2023
το υψηλότερο κόστος στέγασης σε σχέση με τα οικογενειακά εισοδήματα. Εικότερα, οι δαπάνες στέγασης (ενοίκιο ή δόσεις στεγαστικού δανείου, λογαριασμοί ρεύματος, ύδρευσης κλπ) αντιστοιχούσαν στο 28,5% του συνολικού εισοδήματος, ενώ ο ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν μόλις 8,8%.
Ακόμη κι αυτός ο πολύ υψηλός δείκτης είναι πλασματικός, καθώς υπολογίζεται επί του μέσου συνολικού εισοδήματος. Για τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα κάτω των 18.000 ευρώ ετησίως, υπερβαίνει το 30%. Στην έκθεση επισημαίνεται μάλιστα ότι τα νοικοκυριά που διαβιούν στο κατώφλι της φτώχειας, ξοδεύουν τουλάχιστον το 38,2% του συνολικού τους εισοδήματος για να καλύψουν τις δαπάνες στέγασης, χωρίς να εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Οταν το εισόδημα δεν επαρκεί
Μία άλλη θλιβερή πρωτιά της χώρας μας αφορά το ποσοστό του πληθυσμού που ζεί στα όρια της φτώχειας λόγω της οικονομικής επιβάρυνσης από το υψηλό κόστος στέγασης.
Οπως διαπιστώνει ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Επαγρύπνησης, για το 86,3% των νοικοκυριών (περίπου 9 στα 10%) που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας, η βασική αιτία είναι η υψηλή δαπάνη στέγασης.. Συγκριτικά αναφέρεται ότι το αντίστοιχο ποσοστό στην Κύπρο είναι μόλις 8,9%.
Κοινωνική πολιτική και επιδόματα
Ανάλογες είναι οι διαπιστώσεις του Μηχανισμού Επαγρύπνησης για τις επιδόσεις της χώρας μας στον τομέα κοινωνικής πολιτικής, όπου η Ελλάδα απομακρύνεται από τους μέσους ευρωπαϊκούς όρους, αντί να συγκλίνει.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας, ένας στις 4 Ελληνες κινδυνεύει από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Το ποσοστό ήταν 26,1% πέρυσι - πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (21,3%).
Ουδείς αμφισβητεί ότι η κυβέρνηση προσπάθησε την τελευταία διετία να στηρίξει τα ασθενέστερα και τα ευάλωτα νοικοκυριά με πολιτικές παροχών και επιδομάτων. Τα μέτρα βοήθησαν βέβαια, αλλά σε μικρό βαθμό και τα προβλήματα παραμένουν. Οπως διαπιστώνεται στην Εκθεση, οι “κοινωνικές μεταβιβάσεις” (επιδόματα κλπ) μείωσαν το ποσοστό φτώχειας από 20,3% σε 18,2%. Δηλαδή μόλις κατά 2,1%, όταν ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 35%.
Η κατάσταση μάλλον θα χειροτερέψει τα επόμενα χρόνια, καθώς η κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει “σφιχτότερη” δημοσιονομική πολιτική, με μειωμένες κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ.
