Καταλύτης εξελίξεων για το Σκοπιανό αποτελεί η επίσκεψη Κοτζιά, την Πέμπτη, στην ΠΓΔΜ. Η Αθήνα έχει θέσει ως διαπραγματευτικό «υπόβαθρο», το Σύμφωνο, τις προτάσεις της-οι οποίες δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα- που αφορούν το ονοματολογικό αλλά και την αναθεώρηση του συντάγματος της γειτονικής χώρας, προκειμένου να εξαλειφθούν πλήρως αλυτρωτικά στοιχεία και αναφορές. Οι αντιδράσεις της σκοπιανής ηγεσίας, απέναντι στο σχέδιο Κοτζιά, προϊδεάζουν πως η συμφωνία αποτελεί-προς το παρόν- όνειρο θερινής νυκτός. Αυτή η δυσμενής πρόβλεψη συνεπικουρείται και από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ζάεφ αδυνατεί να ελέγξει τις εθνικιστικές τάσεις που έχουν ισχυρή παρουσία στο Σκόπια και λειτουργούν ως ανασταλτικός παράγοντας σε οποιαδήποτε προσέγγιση με την ελληνική πλευρά ή σκέψη για συμφωνία.
Η έκρυθμη κατάσταση στο εσωτερικό των Σκοπίων, δεν επιτρέπει περιθώρια αισιοδοξίας για συναίνεση επί των ελληνικών προτάσεων. Κυρίως, στο κομμάτι που σχετίζεται με την αλλαγή του συντάγματος της χώρας (μακεδονική γλώσσα, ταυτότητα πολιτών), όπου η σκοπιανή ηγεσία δεν δείχνει διατεθειμένη να κάνει βήματα προς τα πίσω. Ιδιαίτερα καυστικός απέναντι στις ελληνικές προτάσεις, ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Νικόλα Ντιμίτροφ, έκανε λόγο για παράλογες απαιτήσεις εκ μέρους της Αθήνας.
Ο πιο μετριοπαθής και περισσότερο συναινετικός Νίκολα Ζάεφ, έκανε ιδιαίτερη μνεία στο ζήτημα της ταυτότητας, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «πιστεύω ότι είναι δυνατόν να βρεθεί λύση και είμαι αισιόδοξος αν σε αυτό λάβουμε υπόψη ότι η λύση θα είναι αξιοπρεπής και θα σέβεται θέματα που άπτονται της ταυτότητας».
Οι προτάσεις Κοτζιά για το ονοματολογικό
Αναφορικά με το ονοματολογικό, όπως προκύπτει από το Σύμφωνο Κοτζιά που έχει επιδοθεί στους Σκοπιανούς, η Αθήνα παραμένει πιστή στο «δόγμα» περί σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό ή τοπικό προσδιορισμό, που θα ισχύει έναντι όλων και θα είναι αμετάφραστη (σλαβική γλώσσα). Προκρίνει ως βασική επιλογή το όνομα Republika Gorna Makedonija (Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας), ενώ παράλληλα προτείνει τα εξής ονόματα:
• Republika Nova Makedonija (Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας)
• Republika Severna Makedonija (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας)
• Republika Vardarska Makedonija (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη)
• Republika Makedonija (Skopje) [Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)]
