Η Κολομβία ζήτησε χθες Πέμπτη από τη γειτονική Βενεζουέλα να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τους αντάρτες που κατηγορούνται για το κύμα βίας με τουλάχιστον 80 νεκρούς το οποίο προκάλεσε επίσης τον εξαναγκαστικό εκτοπισμό περίπου 36.000 κατοίκων παραμεθόριων περιοχών.
«Ήρθα σε επαφή με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας», γνωστοποίησε ο κολομβιανός πρόεδρος Γουστάβο Πέτρο μέσω X, κάνοντας λόγο περί κατάρτισης «κοινού σχεδίου για την εξάλειψη ένοπλων ομάδων στα σύνορα».
Οι αρχές της Κολομβίας προσπαθούν να περιορίσουν το κύμα βίας στην ορεινή περιφέρεια Κατατούμπο, στο βόρειο τμήμα της χώρας, καθώς στοιχεία της οργάνωσης ανταρτών ELN, που μετρά κάπου 5.800 μαχητές, έχουν βάλει στο στόχαστρο αντίπαλες οργανώσεις διαφωνούντων των πρώην FARC.
Ο Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN) επιδιώκει να ελέγξει τμήμα της παραμεθόριας περιοχής από όπου διέρχονται οδοί διακίνησης ναρκωτικών και όπου βρίσκονται φυτείες κόκας, του φυτού τα φύλλα του οποίου είναι η βάση για την παραγωγή κοκαΐνης. Η Κολομβία κατατάσσεται πρώτη στην παραγωγή της ουσίας αυτής σε παγκόσμια κλίμακα.
Η οργάνωση ανταρτών της άκρας αριστεράς, που ιδρύθηκε το 1964, κατηγορείται πως έχει απομακρυνθεί από την επαναστατική ιδεολογία της κι επιδίδεται σε εγκληματικές δραστηριότητες και διακίνηση ναρκωτικών σε προπύργιά της στην επαρχία, ειδικά στα σύνορα Κολομβίας-Βενεζουέλας.
Στην Κατατούμπο «βρίσκεται σημαντική οδός διακίνησης ναρκωτικών προς τη γειτονική Βενεζουέλα, χώρα που για καιρό ήταν ασφαλές καταφύγιο για κολομβιανούς αντάρτες», κατά το κέντρο μελετών Insight Crime.
Η επίθεση του ELN εναντίον των αντιπάλων του στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 80 ανθρώπους, χωρίς να λογαριάζονται δεκάδες απαγωγές, ενώ δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις της κολομβιανής κυβέρνησης και του ΟΗΕ.
Το Ίδρυμα για την Ειρήνη και τη Συμφιλίωση (PARES) κατήγγειλε ότι «πολλοί νεκροί δεν έχει καταστεί δυνατό να περισυλλεχθούν κατά διαταγή του ELN».
Ανάμεσα στα πτώματα που βρέθηκαν στην περιοχή ήταν αυτά νηπίου και δυο εφήβων, δήλωσε χθες ο διευθυντής της ιατροδικαστικής υπηρεσίας της Κολομβίας Χόρχε Αρτούρο Χιμένες.
Η κλιμάκωση της βίας βύθισε την Κολομβία σε μια από τις χειρότερες κρίσεις ασφαλείας εδώ και χρόνια, ενώ μοιάζει να διέγραψε τις ελπίδες της κυβέρνησης πως θα κατάφερνε μέσω της ειρηνευτικής διαδικασίας που ξανάρχισε το 2022 ο ELN να καταθέσει τα όπλα και να διαλυθεί.
Την Τετάρτη, η δικαιοσύνη της Κολομβίας ενεργοποίησε εκ νέου εντάλματα σύλληψης σε βάρος 31 ηγετών της οργάνωσης, που είχαν ανασταλεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Ο Ροδρίγο Λοντόνιο, ή «Τιμοσένκο», ο τελευταίος επικεφαλής των FARC (Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας), που υπέγραψαν συμφωνία ειρήνης με προηγούμενη κυβέρνηση το 2016, επέκρινε το «παράλογο πείσμα» του ELN.
«Η εμπειρία μας έμαθε ότι σφαγές όπως αυτές που διαπράττονται σήμερα από τον ELN στην Κατατούμπο δεν οδηγούν ποτέ σε καμιά επανάσταση», σχολίασε ο νυν ηγέτης του κόμματος Comunes, στο οποίο μετενσαρκώθηκαν οι FARC μετά τη συμφωνία ειρήνης.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο έχει μετατραπεί σε παρία για μεγάλο μέρος των χωρών της Λατινικής Αμερικής -με εξαιρέσεις τις κυβερνήσεις της Κούβας και της Νικαράγουας-, καθώς δεν αναγνωρίζουν τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές της 28ης Ιουλίου.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Κολομβίας διατείνονται για χρόνια ότι ο ELN υποστηρίζεται και προστατεύεται από τη Βενεζουέλα, σημειώνοντας πως ορισμένοι από τους ηγέτες του ζουν στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Η Βενεζουέλα από την άλλη έχει κατηγορήσει την Κολομβία πως παρέχει «καταφύγιο» σε ηγέτες της Tren de Aragua, μιας από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες συμμορίες στη χώρα αυτού με περίπου 5.000 μέλη που πλέον δρα σε όλη τη Λατινική Αμερική.
Τη Δευτέρα, η κυβέρνηση Πέτρο κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κι ανέπτυξε περίπου 5.000 στρατιωτικούς στην Κατατούμπο.
Παρότι ο πρόεδρος Πέτρο διεμήνυσε πως θα ξαναρχίσει «πόλεμο» με τον ELN, ο κολομβιανός στρατός μέχρι τώρα δεν έχει αναπτυχθεί παρά μόνο σε κάποιες από τις περιοχές που ελέγχουν οι ένοπλες οργανώσεις, εγκαθιστώντας παρατηρητήρια και φυλάκια και κάνοντας περιπολίες.
Οι ένοπλες δυνάμεις λένε πως επικεντρώνονται στην βοήθεια στον πληθυσμό που εκτοπίστηκε και φθάνει καθημερινά σε κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας που άνοιξαν δήμοι.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Πέτρο, 1.580 Κολομβιανοί «πρόσφυγες» κατέφυγαν στη Βενεζουέλα.
Η Σιλένια Πάνα, αυτόχθονη 48 ετών, έφυγε με τα παιδιά της, 8 και 13 ετών, και βρήκε καταφύγιο στη μικρή πόλη Οκάνια. Ένοπλοι «μας είπαν πως έπρεπε να φύγουμε», κάτι που αποφάσισε να κάνει «για την προστασία των παιδιών», εξήγησε.
Προχθές Τετάρτη, ο στρατός ανέφερε πως έχει αρχίσει να διεξάγει «επιθετικές επιχειρήσεις». Δεν έχει δοθεί κανένας απολογισμό μέχρι στιγμής.
Χθες, ομάδα δημοσιογράφων του AFP διαπίστωσε πως οπλισμένα μέλη του ELN με μοτοσικλέτες επάνδρωναν σημείο ελέγχου σε δρόμο στην περιοχή.
Συνολικά, στις βίαιες συγκρούσεις την τελευταία εβδομάδα έχουν χάσει τη ζωή τους πάνω από εκατό άνθρωποι.
Μοτοσικλέτα παγιδευμένη με εκρηκτικά ανατινάχτηκε καθώς περνούσε στρατιωτική περίπολος στην Αρχέλια, στον νομό Κάουκα (νοτιοδυτικά), με αποτέλεσμα να τραυματιστούν τουλάχιστον πέντε άνθρωποι, ανάμεσά τους τρεις άμαχοι, ανακοίνωσαν οι ένοπλες δυνάμεις χθες.
