Σε δραματική αναθεώρηση των προβλέψεών του για την εξέλιξη της κρίσης του κορονοϊού προχώρησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκτιμώντας τώρα ότι η παγκόσμια ύφεση θα είναι πολύ βαθύτερη φέτος ενώ στην ευρωζώνη το ποσοστό της συρρίκνωσης θα είναι διψήφιο. Για την Ελλάδα, όπου ήδη προβλεπόταν η μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη, δεν δημοσιεύθηκαν νέες προβλέψεις από το Ταμείο, ανησυχητικό είναι όμως ότι υπογραμμίζεται πως θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες οι οικονομίες με μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό και τις μεταφορές.
Για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ποσοστό συρρίκνωσης του ΑΕΠ θα φθάσει το -4,9%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης, τον Απρίλιο, για κάμψη κατά -3%. Τον Ιανουάριο, το Ταμείο ανέμενε φέτος ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας με ρυθμό 3,3%. Όπως τόνισε η επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου, Γκίτα Γκόπινατ, η πανδημία θα εξαφαλίσει εισόδημα 12 τρισ. δολ. από την παγκόσμια οικονομία.
Για την ευρωζώνη, οι προβλέψεις του Ταμείου είναι πολύ δυσμενέστερες, ενώ ανησυχητικό είναι το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στην Γερμανία και στις χώρες του Νότου (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία). Το ποσοστό της συρρίκνωσης θα είναι -10,2% φέτος, ενώ στη Γερμανία προβλέπεται -7,8% και για την Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία το ΔΝΤ προβλέπει ύφεση μεγαλύτερη του -12%. Οι προβλέψεις αυτές υπογραμμίζουν το δημιουργία ακόμη μεγαλύτερων ανισορροπιών στην ευρωζώνη λόγω της κρίσης, ανάμεσα στο Βορρά και το Νότο, οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπισθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Προβλέψεις για την Ελλάδα δεν δημοσιεύει σε αυτή την έκδοση του World Economic Outlook το Ταμείο, αλλά ήδη στις προηγούμενες προβλέψεις, τον Απρίλιο, εκτιμούσε ότι η χώρα θα έχει τη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, με συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά -10%. Οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό ενδέχεται να επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό και για παρατεταμένη περίοδο από αυτή την κρίση, τονίζει το Ταμείο, σε μια διαπίστωση που φαίνεται να προδιαγράφει σοβαρή επιδείνωση των προβλέψεων για την Ελλάδα.
Για το 2021, το Ταμείο εκτιμά ότι η επαναφορά της παγκόσμιας οικονομίας στην ανάπτυξη θα είναι αδύναμη. Το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 5,4%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 5,8%.Η πρόβλεψη για την ευρωζώνη αναθεωρείται θετικά κατά 1,3% και προβλέπεται ότι θα ανακάμψει με ρυθμό 6%. Όμως, το ΑΕΠ της ευρωζώνης, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ταμείου, θα είναι περίπου 6% χαμηλότερα στο τέλος του 2021 σε σχέση με το επίπεδο του τέλους 2019.
Μεταξύ άλλων, το Ταμείο υπογραμμίζει ότι:
- Η πανδημία ώθησε τις οικονομίες σε ένα μεγάλο κλείδωμα (lockdown), το οποίο βοήθησε να περιοριστεί ο ιός και να σωθούν ζωές, αλλά προκάλεσε επίσης τη χειρότερη ύφεση από τη Μεγάλη Ύφεση. Αρκετές χώρες έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν, ωστόσο ελλείψει ιατρικής λύσης, η ισχύς της ανάκαμψης είναι εξαιρετικά αβέβαιη και ο αντίκτυπός της σε τομείς και χώρες είναι ανομοιόμορφος. Σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Απριλίου, προβλέπεται τώρα μια βαθύτερη ύφεση το 2020 και μια πιο αργή ανάκαμψη το 2021. Η υποβάθμιση από τον Απρίλιο αντανακλά χειρότερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, μια προσδοκία για πιο επίμονη κοινωνική αποστασιοποίηση στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, και ζημιές στην εφοδιαστική αλυσίδα.
- Ένας υψηλός βαθμός αβεβαιότητας περιβάλλει αυτήν την πρόβλεψη, με ανοδικούς και καθοδικούς κινδύνους για τις προοπτικές. Οι καλύτερες ειδήσεις για τα εμβόλια και τις θεραπείες, καθώς και τα πρόσθετα μέτρα στήριξης μπορούν να οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Από την άλλη πλευρά, περαιτέρω κύματα λοιμώξεων μπορούν να αντιστρέψουν την αυξημένη κινητικότητα και την αύξηση των δαπανών και να προκαλέσουν πιο σφικτές οικονομικές συνθήκες και δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του χρέους. Οι γεωπολιτικές και εμπορικές εντάσεις θα μπορούσαν να βλάψουν τις εύθραυστες παγκόσμιες σχέσεις σε μια εποχή που το εμπόριο προβλέπεται να καταρρεύσει κατά περίπου 12%.
- Η αγορά εργασίας έχει πληγεί σοβαρά και με ταχύτητα ρεκόρ, ιδιαίτερα για τους εργαζόμενους με χαμηλότερο εισόδημα και χαμηλή εξειδίκευση που δεν έχουν τη δυνατότητα τηλεργασίας. Με τη δραστηριότητα σε τομείς έντασης εργασίας όπως ο τουρισμός και η φιλοξενία να αναμένεται να παραμείνει υποτονική, η πλήρης ανάκαμψη στην αγορά εργασίας μπορεί να καθυστερήσει, επιδεινώνοντας την εισοδηματική ανισότητα και αυξάνοντας τη φτώχεια.
- Τα έκτακτα μέτρα στήριξης από τις κυβερνήσεις ξεπέρασαν ήδη τα 10 τρισ. δολ., ενώ η νομισματική πολιτική έχει χαλαρώσει δραματικά. Έτσι, αποτρέπεται ο μόνιμος τραυματισμός των οικονομικών και διευκολύνεται η ανάκαμψη. Όμως, η τεράστια ρευστότητα που έχει κινηθεί στις αγορές από κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις οδηγεί σε αποσύνθεση των αγορών από την οικονομικότητα πραγματικότητα και εγείρει ανησυχίες για υπερβολική ανάληψη κινδύνων, που αποτελεί σημαντική ευπάθεια στο σύστημα των διεθνών αγορών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση για να προσαρμόζουν την πολιτική όσο θα εξελίσσεται η κατάσταση. Η ουσιαστική κοινή στήριξη από τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική πρέπει να συνεχιστεί προς το παρόν, ιδίως σε χώρες όπου ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει υποτονικός. Ταυτόχρονα, οι χώρες πρέπει να διασφαλίσουν την κατάλληλη δημοσιονομική λογιστική και διαφάνεια, καθώς και ότι δεν διακυβεύεται η ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής.
