Τη νέα λύση για «κούρεμα» στεγαστικών δανείων, την οποία φιλοδοξεί να εφαρμόσει σε δάνεια ύψους 1,88 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2020, αποκαλύπτει η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας στο επιχειρησιακό σχέδιο, που παρουσιάσθηκε χθες σε επενδυτές στο Λονδίνο.
Το νέο μοντέλο αναδιάρθρωσης στεγαστικών δανείων «split & settle» («διάσπαση και ρύθμιση») προβάλλεται από την Εθνική ως «η πιο γενναιόδωρη λύση της αγοράς», καθώς «παρέχει μεγαλύτερη άφεση χρέους, σε σχέση με προηγούμενα προϊόντα». Το ποσοστό «κουρέματος» της οφειλής αυξάνεται όσο περισσότερο το υπόλοιπο του δανείου ξεπερνά την αξία της κατοικίας και φθάνει στο 37%, σε ένα παράδειγμα που αναλύει η Εθνική στην παρουσίαση του επιχειρησιακού της σχεδίου.
Η τράπεζα προσφέρει αυτό το «κούρεμα», όπως εξηγείται, χάρη στο υψηλό ποσοστό κάλυψης του αποθέματος στεγαστικών δανείων με προβλέψεις.
Τα πλεονεκτήματα του «split & settle», το οποίο σημειωτέον υιοθετείται και για τους πελάτες που μπορούν να υπαχθούν στο νέο νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, ώστε να λάβουν κρατική επιδότηση της μηνιαίας δόσης, είναι ότι οδηγεί σε πιο προσιτή μηνιαία δόση και σε μεγαλύτερο «κούρεμα» του υπολοίπου του δανείου σε σχέση με την αξία της κατοικίας (Loan to Value Ratio - LTV), ώστε αυτή να υποχωρεί σε ποσοστό χαμηλότερο του 100%.
Είναι μια λύση, κατά την Εθνική, που μπορεί πιο εύκολα να κατανοήσει ο δανειολήπτης και να προωθηθεί από το δίκτυο της τράπεζας.
Το παράδειγμα
Για την κατανόηση του «split & settle», η Εθνική παρουσιάζει ένα παράδειγμα, το οποίο οδηγεί σε «κούρεμα» του υπολοίπου και της μηνιαίας δόσης κατά 37%. Η γενική αρχή είναι ότι η τράπεζα ζητάει από τον πελάτη να πληρώσει μόνο το 20% του ποσού του δανείου που ξεπερνά την αξία του ενεχύρου και το 80% του ποσού που καλύπτεται από το ενέχυρο.
Έτσι:
- Για ένα στεγαστικό με υπόλοιπο 140.000 ευρώ και με αξία κατοικίας 100 χιλιάδων ευρώ, με εξόφληση σε 25 χρόνια, ο δανειολήπτης πληρώνει δόση 637 ευρώ το μήνα.
- Με αυτά τα δεδομένα το LTV είναι στο 140%, δηλαδή το υπόλοιπο του δανείου είναι 40% μεγαλύτερο από την αξία της κατοικίας.
- Η τράπεζα «κουρεύει» το υπόλοιπο ως εξής: για το τμήμα του δανείου που ξεπερνά την αξία του ενεχύρου (40.000 ευρώ) ζητάει από τον πελάτη μόνο το 20%, δηλαδή 8.000 ευρώ. Για το τμήμα που καλύπτεται από την αξία του ενεχύρου (100.000 ευρώ) ζητάει το 80%, δηλαδή 80.000 ευρώ. Έτσι, το νέο υπόλοιπο δανείου που θα εξυπηρετήσει ο δανειολήπτης μειώνεται στα 88.000 ευρώ, δηλαδή «κουρεύονται» 52.000 ευρώ από την οφειλή, ποσό που αντιστοιχεί στο 37% του αρχικού υπολοίπου.
- Αντίστοιχη είναι και η μείωση της μηνιαίας δόσης, που μειώνεται στο παράδειγμα αυτό κατά 37%, από 637 σε περίπου 400 ευρώ. Σε αυτό το ποσό δεν υπολογίζεται πιθανή επιδότηση με βάση το νέο νόμο για την πρώτη κατοικία.
Είναι σαφές ότι στόχος της Εθνικής είναι να «ελαφρύνει» περισσότερο όσους δανειολήπτες έχουν και το μικρότερο κίνητρο να πληρώσουν τα στεγαστικά τους δάνεια, δηλαδή εκείνους που οφείλουν δυσανάλογα μεγάλο ποσό σε σχέση με την αξία της κατοικίας τους.
Από το κείμενο της παρουσίασης δεν είναι σαφές αν η Εθνική προσφέρει μείωση κεφαλαίου και στις περιπτώσεις όπου το υπόλοιπο της οφειλής καλύπτεται πλήρως από την αξία του ενεχύρου. Αν, δηλαδή, από ένα δανειολήπτη που χρωστάει 90.000, ενώ η αξία της κατοικίας είναι 100.000 ευρώ, η τράπεζα θα ζητήσει να εξυπηρετήσει το 80% της οφειλής του, δηλαδή 72.000 ευρώ.
«Φιλικό πλαίσιο για τις τράπεζες»
Η Εθνική, σχολιάζοντας την τελευταία τροποποίηση του νόμου Κατσέλη με το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας τονίζει ότι πρόκειται για μια ρύθμιση «φιλική προς τις τράπεζες» (“creditor friendly legal framework”). Όπως εξηγείται, μεταξύ άλλων, τα κριτήρια υπαγωγής στη ρύθμιση είναι πιο περιοριστικά και μειώνουν το ύψος των δανείων της Εθνικής, που μπορούν να υπαχθούν στο νόμο, στο ποσό των 2,2 δισ. ευρώ.
Επίσης, τονίζεται ότι το νέο πλαίσιο υποστηρίζεται από πιθανές κρατικές επιδοτήσεις, ενώ προσφέρει αρκετά σημαντικά πλεονεκτήματα στους πιστωτές, όπως η δυνατότητα να βγάλουν γρήγορα σε πλειστηριασμό τις κατοικίες όσων αθετούν ρυθμίσεις, πιο γενναιόδωρα κίνητρα για απόσυρση προηγούμενων αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη, επιτάχυνση πλειστηριασμών για όσους δεν εντάσσονται στο νέο πλαίσιο και πιο γρήγορες δικαστικές διαδικασίες.
Η Εθνική σημειώνει ότι για μια οικογένεια με δύο παιδιά η επιδότηση δόσης είναι 40-50%, για όσους έχουν εισόδημα χαμηλότερο από 15.550 ευρώ και 20-30% για όσους έχουν εισόδημα 15.550 – 31.000 ευρώ.
