Το νέο εποπτικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμφωνήθηκε από τη ρουμανική προεδρία της Ε.Ε. και το Ευρωκοινοβούλιο και μεταξύ άλλων, προβλέπει ενίσχυση των εξουσιών για την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, αλλά και την ESMA.
Απομένει πλέον η έγκριση των κρατών-μελών, με τον υπουργό Οικονομικών της Ρουμανίας να τονίζει ότι έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του τρόπου με τον οποίον τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εποπτεύονται στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα έχει στο εξής πραγματική εξουσία ως προς την παρακολούθηση θεμάτων σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, εκτιμάται ότι θα καταστήσει δυνατή μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών και την ανάληψη αποφασιστικής δράσης εκ μέρους της Ε.Ε.
Το ευρωπαϊκό σύστημα χρηματοπιστωτικής εποπτείας θεσπίστηκε το 2011 και αποτελείται από:
- τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (ΕΕΑ): την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) και την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA). Παρέχουν εποπτεία και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με κανονιστικά ζητήματα σε επιμέρους τομείς και ιδρύματα.
- το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ), το οποίο εποπτεύει το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο σύνολό του και συντονίζει τις πολιτικές της ΕΕ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η προεδρία και το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξαν στην πρώτη ριζική επανεξέταση των καθηκόντων, των εξουσιών, της διακυβέρνησης και της χρηματοδότησης τόσο των αρχών όσο και του Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου.
Ενισχύονται ΕΒΑ και ESMA
Παράλληλα, σημειώνεται πως η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει διατάξεις που ενισχύουν τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) όσον αφορά τους κινδύνους που συνεπάγεται για τον χρηματοπιστωτικό τομέα η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Κλείνοντας, η μεταρρύθμιση ενισχύει τον ρόλο και τις εξουσίες της EBA όσον αφορά την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Συγκεκριμένα, στην ΕΒΑ ανατίθενται τα καθήκοντα της συλλογής πληροφορίων από τις εθνικές αρμόδιες αρχές, της βελτίωσης της ποιότητας της εποπτείας με την ανάπτυξη κοινών προτύπων, της διενέργειας αξιολογήσεων κινδύνου και της διευκόλυνσης της συνεργασίας με τρίτες χώρες σε διασυνοριακές υποθέσεις. Ως ύστατη λύση, αν οι εθνικές αρχές δεν αναλαμβάνουν δράση, η ΕΒΑ θα μπορεί να απευθύνει αποφάσεις απευθείας στις εκάστοτε τράπεζες.
Η Προεδρία και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν ακόμη να δοθούν στην ESMA άμεσες εποπτικές εξουσίες επί των δεικτών αναφοράς κρίσιμης σημασίας, καθώς και επί υπηρεσιών που παρέχουν ενοποιημένα δεδομένα συναλλαγών, τα οποία καλύπτουν συναλλαγές σε μετοχικά και σε μη μετοχικά χρηματοπιστωτικά μέσα στην ΕΕ, των αποκαλούμενων«παρόχων ενοποιημένου δελτίου συναλλαγών». Επιπλέον, το κείμενο αναθέτει στην ESMA ρόλο ως προς την εποπτεία τόπων διαπραγμάτευσης τρίτων χωρών και την κατάχρηση αγοράς.
Όσον αφορά το σύστημα χρηματοδότησης των Αρχών, το τελικό κείμενο διατηρεί γενικά το υφιστάμενο σύστημα των συνεισφορών που προέρχονται εν μέρει από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και εν μέρει από τις εθνικές αρμόδιες αρχές, προσθέτοντας τη δυνατότητα για τυχόν εθελοντική συνεισφορά κρατών μελών ή παρατηρητών.
H προσωρινή συμφωνία θα υποβληθεί προς έγκριση στους πρέσβεις στην ΕΕ. Κατόπιν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα κληθούν να εγκρίνουν την πρόταση κανονισμού σε πρώτη ανάγνωση.
