Τα νοικοκυριά στην Ιαπωνία μείωσαν τις αποταμιεύσεις τους σε μετρητά με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στο αυξανόμενο κόστος ζωής, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ιαπωνίας (BOJ).
Συγκεκριμένα, οι διαθέσιμες αποταμιεύσεις σε μετρητά μειώθηκαν στα 105,3 τρισεκατομμύρια γιεν (707 δισεκατομμύρια δολάρια) το τελευταίο τρίμηνο του 2023, σημειώνοντας πτώση 3,4% σε ετήσια βάση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση που έχει καταγραφεί από το 1998, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση ροής κεφαλαίων που δημοσίευσε η κεντρική τράπεζα.
Οι παράγοντες της πτώσης των μετρητών
Σύμφωνα με την BOJ, η πτώση αυτή οφείλεται κυρίως:
- Στην ευρύτερη υιοθέτηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, καθώς οι Ιάπωνες στρέφονται σταδιακά σε ένα πιο cashless οικονομικό μοντέλο.
- Στην αύξηση των ονομαστικών καταναλωτικών δαπανών λόγω πληθωρισμού, που οδηγεί σε μείωση της συσσώρευσης μετρητών.
- Στην ανατροπή της τάσης αποταμίευσης που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, όταν τα νοικοκυριά αύξησαν τα μετρητά τους ως μέτρο ασφάλειας.
Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι οικονομολόγοι παρακολουθούν στενά αν οι Ιάπωνες θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους σχετικά με τη λεγόμενη “αποταμίευση κάτω από το στρώμα” (mattress money) – δηλαδή τα κεφάλαια που διατηρούνται εκτός τραπεζικού συστήματος.
Με την οικονομία της Ιαπωνίας να φαίνεται πως εξέρχεται από τη χρόνια αποπληθωριστική περίοδο, τα χρήματα που διατηρούνται χωρίς επενδύσεις ή εκτός τραπεζικών λογαριασμών κινδυνεύουν να χάσουν την αξία τους σε πραγματικούς όρους.
Ρεκόρ επενδύσεων σε αμοιβαία κεφάλαια και ομόλογα
Τα στοιχεία της BOJ δείχνουν ότι:
📈 Τα περιουσιακά στοιχεία των νοικοκυριών σε επενδυτικά κεφάλαια (mutual funds) αυξήθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, καθώς περισσότεροι Ιάπωνες επενδυτές αναζητούν αποδόσεις.
📈 Οι τοποθετήσεις σε ιαπωνικά κρατικά ομόλογα αυξήθηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2007, δείχνοντας μια στροφή προς πιο ασφαλείς επενδύσεις.
Ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο
Την ίδια ημέρα, τα στοιχεία της κυβέρνησης έδειξαν ότι ο πληθωρισμός στην Ιαπωνία αυξήθηκε ταχύτερα από τις εκτιμήσεις, παραμένοντας άνω του στόχου του 2% που έχει θέσει η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Επιπλέον, οι καταναλωτικές δαπάνες (χωρίς προσαρμογή στον πληθωρισμό) έφτασαν σε ιστορικό υψηλό, αγγίζοντας τα 332,9 τρισ. γεν το τελευταίο τρίμηνο του 2023.
Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τη συζήτηση γύρω από την πιθανή μεταβολή της νομισματικής πολιτικής της BOJ, καθώς η Ιαπωνία δείχνει σημάδια οικονομικής ανάκαμψης από δεκαετίες χαμηλού πληθωρισμού.
