Νέα μεγάλη μάχη αρχίζει στην αγορά φυσικού αερίου, όπου αναμένονται ανατροπές και νέες επιχειρηματικές συμμαχίες προς αναδιανομή της «πίτας» των λιανικών πωλήσεων: Κατ’ εφαρμογή μνημονιακών δεσμεύσεων η ΔΕΠΑ υποχρεώνεται να αποχωρήσει από τις δύο εταιρείες παροχής-λιανικής εμπορίας φυσικού αερίου (ΕΠΑ) και να αναζητήσει στρατηγικούς επενδυτές που θα αναλάβουν τα πλειοψηφικά πακέτα μετοχών, ενώ το μάνατζμεντ βρίσκεται βάσει συμωνιών στα χέρια των μειοψηφούντων μετόχων - της αγγλοολλανδικής Shell και της ιταλικής ΕΝΙ.
Παράλληλα, η κατάργηση του μονοπωλίου στο πλαίσιο των κανόνων απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας που έχει επιβάλει η Κομισιόν, δίνει τη δυνατότητα στους δύο μειοψηφούντες μετόχους να διεκδικήσουν μεγάλες αποζημιώσεις από το ελληνικό Δημόσιο.
Το ζήτημα έχει ανακύψει καθώς η Κομισιόν επέβαλε να καταργηθεί η αποκλειστικότητα των ΕΠΑ στη πώληση αερίου μέσω των δικτύων πόλης, και παράλληλα έθεσε θέμα ασυμβίβαστου της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΠΑ, με το επιχείρημα ότι ένας κεντρικός - σχεδόν μονοπωλιακός - προμηθευτής αερίου δεν μπορεί να συμμετέχει ιδιοκτησιακά στις εταιρείες - πελάτες του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Shell και η ENI έχουν στείλει ήδη επιστολές στον αρμόδιο υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, ζητώντας του να ενεργήσει για να τηρηθούν οι υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ – να αποχωρήσει δηλαδή η ΔΕΠΑ από τις εταιρείες παροχής αερίου (ΕΠΑ) Αττικής και Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας, όπου είναι πλειοψηφούσα μέτοχος με 51%. Παράλληλα γνωστοποιούν στον υπουργό ότι προτίθενται να εγείρουν θέμα αποζημίωσης τους για την κατάργηση του μονοπωλίου των δύο ΕΠΑ, βάσει του οποίου είχαν αποφασίσει να επενδύσουν σ’ αυτές.
Επισημαίνεται ότι στη δεκαετία του 1990, όταν οι δύο πολυεθνικές απέκτησαν μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών το 49%, οι δύο ΕΠΑ που ανέλαβαν την ανάπτυξη-λειτουργία των δικτύων πόλης σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία, είχαν συνάψει συμβάσεις με το ελληνικό δημόσιο, που τους εξασφάλιζαν το μονοπώλιο στις τοπικές αγορές για περίπου 30 χρόνια.
Με την κατ’ επιταγήν της ΕΕ απελευθέρωση της αγοράς η αποκλειστικότητα αυτή καταργήθηκε, ενώ ανέκυψε και θέμα ασυμβίβαστου της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΠΑ.
Η Shell και η ΕΝΙ αποφάσισαν να κινηθούν όταν η ΔΕΠΑ- που είναι εταίρος τους στις δύο ΕΠΑ και αποκλειστικός προμηθευτής – εξέφρασε την πρόθεση να δραστηριοποιηθεί ανταγωνιστικά στη λιανική πώληση φυσικού αερίου.
Κατά πληροφορίες, οι δύο πολυεθνικές υποστηρίζουν ότι με την άρση του μονοπωλίου χάνουν περίπου 50 εκατ. ευρώ η κάθε μία – ποσό το οποίο θα διεκδικήσουν ως αποζημίωση από το Δημόσιο.
Στελέχη του υπουργείου Ενέργειας αμφισβητούν τους ισχυρισμούς αυτούς περί απώλειας εσόδων, επισημαίνοντας ότι οι ΕΠΑ στις οποίες μετέχουν η Shell και η ΕΝΙ έχουν λάβει μεγάλες επιδοτήσεις για την ανάπτυξη των δικτύων πόλης, ενώ είχαν εισπράξει και επιστροφή κεφαλαίου. Τονίζουν επίσης ότι οι επιδοτήσεις αυτές δόθηκαν για δημιουργία δικτύων πόλης τα οποία δεν κατασκευάσθηκαν ποτέ – και οι ΕΠΑ απαλλάχθηκαν από τη σχετική υποχρέωση με παλαιότερες υπουργικές αποφάσεις.
Το παζλ αντιθέσεων και συμφερόντων γίνεται δυσεπίλυτο και το θέμα δεν πρόκειται να διευθετηθεί χωρίς παρεμβάσεις των Βρυξελλών, οι οποίες πιθανότατα θα είναι υπέρ των δύο πολυεθνικών και σε βάρος των συμφερόντων του ελληνικού Δημοσίου και της ΔΕΠΑ.
