Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, εξέφρασε έντονη ανησυχία για τα συνθήματα που ακούστηκαν σε προεκλογική συγκέντρωση του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), λίγες ώρες πριν την 80ή επέτειο από την απελευθέρωση του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ο Τουσκ χαρακτήρισε τα συνθήματα «πολύ οικεία και ανησυχητικά», αναφερόμενος σε δηλώσεις που προέβαλαν έννοιες όπως η «Μεγάλη Γερμανία» και την «ανάγκη να ξεχάσουμε τη γερμανική ενοχή για τα ναζιστικά εγκλήματα».
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, συμφώνησε με τον Τουσκ, καταδικάζοντας τις εν λόγω δηλώσεις. Στη συγκέντρωση της AfD, ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ παρενέβη μέσω βιντεοκλήσης, εκφράζοντας την άποψη ότι οι Γερμανοί θα πρέπει να προχωρήσουν μπροστά, υποστηρίζοντας ότι «τα παιδιά δεν θα έπρεπε να είναι ένοχα για τα αμαρτήματα των παππούδων τους».
Η 27η Ιανουαρίου 2025 σηματοδοτεί την 80ή επέτειο από την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τον σοβιετικό στρατό το 1945. Το στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπίρκεναου υπήρξε το σύμβολο της ναζιστικής γενοκτονίας, όπου εξοντώθηκαν περίπου έξι εκατομμύρια Εβραίοι, καθώς και πάνω από 100.000 μη Εβραίοι.
Στο πλαίσιο της επετείου, το Μουσείο και Μνημείο Άουσβιτς-Μπίρκεναου ανακοίνωσε ότι δεν θα επιτραπούν ομιλίες από πολιτικούς και παγκόσμιους ηγέτες, με σκοπό να δοθεί βήμα στους επιζώντες του στρατοπέδου να μοιραστούν τις μαρτυρίες τους. Η απόφαση αυτή αποσκοπεί στην εστίαση της εκδήλωσης στη μνήμη των θυμάτων και στην αποφυγή πολιτικών αντιπαραθέσεων.
Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς ορισμένοι πολιτικοί ηγέτες, όπως ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, ζήτησαν να διασφαλιστεί η παρουσία του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στην εκδήλωση, παρά το ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί σε βάρος του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Η 80ή επέτειος της απελευθέρωσης του Άουσβιτς αναδεικνύει τη σημασία της διατήρησης της μνήμης και της εκπαίδευσης για τα εγκλήματα του ναζισμού, προκειμένου να αποτραπεί η επανάληψη τέτοιων φρικαλεοτήτων στο μέλλον.
