'Ανοιξε σήμερα 1η Απριλίου 2025 η διαδικτυακή εφαρμογή του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας www.akatharista.gov.gr στην οποία οι ιδιοκτήτες αστικών οικοπέδων της χώρας υποχρεούνται εντός του μηνός Απριλίου 2025 να δηλώσουν ότι έχουν προβεί σε καθαρισμό των οικοπέδων τους. Η ΠΟΜΙΔΑ καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες να καθαρίσουν τα οικόπεδά τους και τους ενημερώνει συνοπτικά για τις υποχρεώσεις, την προθεσμία και τις προβλεπόμενες κυρώσεις, κάνοντας όμως ταυτόχρονα τις εξής τρεις γενικότερες επισημάνσεις:
- Η προθεσμία καθαρισμού και υποβολής δηλώσεων έως 30 Απριλίου 2025 είναι εκ των πραγμάτων μη ρεαλιστική, δεδομένου μεσολαβούν οι αργίες του Πάσχα και το μηνιαίο διάστημα είναι εξ αντικειμένου συντομότατο και ασφυκτικό, ιδιαίτερα για τους πολίτες με περιουσιακά στοιχεία εκτός και μακράν του τόπου κατοικίας τους. Στις συνθήκες μεγάλης ζήτησης που δημιουργούνται από την ασφυκτική μηνιαία προθεσμία, το αποτέλεσμα είναι οι ιδιοκτήτες αφενός μεν να μην βρίσκουν συνεργείο για να καθαρίσουν εμπρόθεσμα το οικόπεδά τους ή για να βρουν συνεργείο να υποχρεώνονται να πληρώνουν εξωπραγματικά ποσά για τον καθαρισμό τους. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι, κατόπιν παράτασης που ζητήθηκε από την ΠΟΜΙΔΑ και δόθηκε από τον Υπουργό κ. Βασίλη Κικίλια, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης ορίστηκε τελικά η 15η Ιουλίου 2024.
- Σε ό,τι αφορά την ευθύνη της παραλαβής και διαχείρισης της βιομάζας από τους καθαρισμούς οικοπέδων πρέπει να ξεκαθαριστεί εγκαίρως ότι την αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη έχουν οι Δήμοι, που είναι και οι μόνοι που μπορούν να την υλοποιήσουν. Είναι απαράδεκτο να ζητείται από τους πολίτες το αδύνατον, εκτός από τον καθαρισμό του οικοπέδου τους, να επιφορτιστούν και με την επιπλέον ευθύνη και τα έξοδα που συνεπάγεται η υποχρέωση να συμβληθούν με εταιρείες και με συστήματα άγνωστα σ΄αυτούς, για την αποκομιδή και διάθεση της βιομάζας.
- Σε ό,τι αφορά τον Κανονισμό Πυροπροστασίας Κτιρίων εντός/πλησίον δασικών εκτάσεων, παρότι είχε δηλωθεί αρμοδίως ότι σχεδιάζεται ριζική αναθεώρηση του Κανονισμού αυτού, ώστε να γίνει ρεαλιστικός και οικονομικά αποδεκτός και εφαρμόσιμος από τους ιδιοκτήτες, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί οτιδήποτε σχετικό, και για το λόγο αυτό η ΠΟΜΙΔΑ έχει αιτηθεί συνάντηση με τη νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και για το θέμα αυτό. Σημειώνεται ότι πέρυσι, λόγω της πλήρους αδυναμίας των πολιτών να ανταποκριθούν στα παράλογα μέτρα του σε ισχύ Κανονισμού εν τέλει ούτε η πλατφόρμα άνοιξε, ούτε υπήρξε έλεγχος εφαρμογής των προβλεπομένων πλην πλήρως ανεφάρμοστων μέτρων του Κανονισμού αυτού. Επί του θέματος αυτού η ΠΟΜΙΔΑ έχει προτείνει τρεις απόλυτα αναγκαίες αλλαγές στη σχετική νομοθεσία:
Α. Πλήρης εκλογίκευση των απαιτήσεων για κτιριακές παρεμβάσεις στον τομέα των δασικών ακινήτων, μέσα από δημόσιο διάλογο, και αντικατάστασή τους με γνώμονα το τι είναι εφικτό, και όχι τι θα ήταν ιδεατό, αλλά πλήρως ανέφικτο για τους πολίτες, είτε λόγω απαγορευτικού κατασκευαστικού κόστους, είτε λόγω της απύθμενης γραφειοκρατίας που συνεπάγεται η προσπάθεια υλοποίησής τους.
Β.Δραστική απλοποίηση της διαδικασίας δήλωσης εφαρμογής των μέτρων πυροπροστασίας στα δασικά ακίνητα με κατάργηση της ανάγκης παρέμβασης «ειδικών επιστημόνων» για τη σύνταξη του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας και της υποχρεωτικής μελέτης πυροπροστασίας, και αντικατάστασή τους από τυποποιημένα μέτρα ανάλογα με το είδος του ακινήτου και την περιοχή στην οποία βρίσκεται αυτό.
Γ.Υποβολή και αυτών των δηλώσεων στην υπάρχουσα πλατφόρμα των οικοπέδων, από τους ίδιους τους πολίτες, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις δηλώσεις καθαρισμού των οικοπέδων.
ΟΙ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ
1. Υπόχρεοι δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο: Ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων:
Σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
Σε περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
Σε εκτάσεις εντός ακτίνας εκατό μέτρων από τα όρια των περ. 1 και 2 κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας και εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, σχετικά με την εκπλήρωση του καθαρισμού των παραπάνω εκτάσεων από την 1η έως την 30η Απριλίου εκάστου έτους και τη συντήρηση αυτού καθ' όλη της διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1 Μαΐου - 31 Οκτωβρίου), για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασης αυτής.
Εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι - συντηρημένοι κήποι και οι φυτεμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών κ.ά. των παραπάνω περιοχών και εκτάσεων.
2. Προθεσμία υποβολής δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο: H υπεύθυνη δήλωση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο - πλατφόρμα «Ακαθάριστα Οικόπεδα» (akatharista.apps.gov.gr), πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 30 Απριλίου κάθε έτους. Η ημερομηνία αυτή μπορεί να παρατείνεται με απόφαση του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
3. Τεκμήριο συναίνεσης καθαρισμού: Εφόσον παρέλθει άπρακτη η προθεσμία δήλωσης του καθαρισμού στο Ηλεκτρονικό Μητρώο, τεκμαίρεται ότι παρέχεται η συναίνεση του υπόχρεου στην διενέργεια καθαρισμού της ιδιοκτησίας του από τον οικείο δήμο. Σε κάθε περίπτωση καθαρισμού από τον δήμο λόγω μη συμμόρφωσης στην υποχρέωση καθαρισμού εκ μέρους του ιδιοκτήτη, καταλογίζεται εξ ολοκλήρου στους υπόχρεους, από τον οικείο δήμο, η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών. Η δαπάνη αποτελεί έσοδο του οικείου δήμου και εισπράττεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
4. Έλεγχοι - Φόρμα καταγγελιών: Τα στοιχεία του Ηλεκτρονικού Μητρώου διαβιβάζονται αρμοδίως μετά την παρέλευση προθεσμίας υποβολής της δήλωσης για τη διενέργεια υποχρεωτικών καθαρισμών σε όλες τις ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν προκύπτει ρητά η εκπλήρωση της σχετικής υποχρέωσης.
Έλεγχοι διενεργούνται και στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Μητρώο, ενώ για την αποτελεσματική διενέργειά τους δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών από κάθε ενδιαφερόμενο εναντίον των ιδιοκτητών ακαθάριστων οικποπέδων.
Οι έλεγχοι διενεργούνται από το Πυροσβεστικό Σώμα και τον οικείο δήμο, από κοινού ή μεμονωμένα, καθ' όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1 Μαΐου - 31 Οκτωβρίου) και με χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής ή απεικόνισης της τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας.
5. Κυρώσεις: Η μη υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο επισύρει πρόστιμο χιλίων ευρώ (1.000 ευρώ) ο τρόπος επιβολής του οποίου, η διαδικασία είσπραξής του κάθε άλλο σχετικό με αυτό θέμα καθορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομιών και Εσωτερικών.
Η υποβολή ψευδούς υπεύθυνης δήλωσης στο Μητρώο ως προς την τήρηση της υποχρέωσης του καθαρισμού και της συντήρησης αυτού επισύρει ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δυο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες με ελάχιστο ύψος ημερήσιας μονάδας τα εβδομήντα ευρώ (70 ευρώ) και μέγιστο ύψος τα εκατόν πενήντα ευρώ (150 ευρώ). Σημειώνουμε όμως ότι με το αρ. 8 του Ν. 5090/2024, με έναρξη ισχύος από 01.05.2024, αφενός καταργήθηκε ο υπολογισμός της χρηματικής ποινής του αρ. 57 του Ν. 4619/2019 σε ημερήσιες μονάδες και αφετέρου ορίστηκε ότι για τα πλημμελήματα η χρηματική ποινή δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τριακόσια ευρώ (300 ευρώ) και μεγαλύτερη από σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000 ευρώ).
