Την τελευταία 20ετία το χρηματιστηριακό ταμπλό συνεχώς “φτωχαίνει”. Πολλές εταιρείες έχουν διαγραφεί – οικειοθελώς ή λόγω πτώχευσης, κακής οικονομικής κατάστασης κλπ. Οι νέες εισαγωγές είναι ελάχιστες και όλες έχουν γίνει την τελευταία διετία.
Πώς θα αναστραφεί αυτή η τάση, ώστε η χρηματιστηριακή αγορά να εμπλουτισθεί, οι επιχειρήσεις να μπορούν να αντλούν μη δανειακό χρήμα και οι επενδυτές νε έχουν περισσότερες επιλογές;
Απαντήσεις σ' αυτά τα θέματα επιχειρεί να δώσει ο Θανάσης Κουλορίδας πρόεδρος της ΕΝΕΙΣΕΤ Ενωσης Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝΕΙΣΕΤ).
Μιλώντας στο sofokleousin.gr επισημαίνει η “απογύμνωση” του ΧΑ επιταχύνθηκε λόγω «της δημοσιονομικής κρίσης, των χαμηλών αποτιμήσεων και του μειωμένου επενδυτικού ενδιαφέροντος». Επισημαίνει επίσης ότι η ελληνική αγορά έχει πολλές και μικρές εταιρίες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές- χρειάζεται λοιπόν κάποια αναδιάρθρωση.
Για να ενισχυθεί η προσέλκυση νέων εταιρειών, προτείνει μέτρα όπως η θέσπιση υπερέκπτωσης για τις δαπάνες συμμόρφωσης, κίνητρα για αλλοδαπές εταιρίες που εισάγονται στο ΧΑ και δημιουργία ατομικού αποταμιευτικού επενδυτικού λογαριασμού.
Συνέντευξη στον ΤΑΣΟ ΤΣΟΜΠΑΝΙΔΗ
- Την τελευταία εικοσαετία ο αριθμός των εισηγμένων εταιρειών συρρικνώθηκε κατά 50%. Που αποδίδεται αυτή την μείωση και τι ενέργειες χρειάζεται να γίνουν για να έχουμε περισσότερες νέες εισαγωγές;
- Πολλές από τις διαγραφές οφείλονται σε αποτυχίες, συγχωνεύσεις και άλλες εύλογες αιτίες του κύκλου δραστηριότητας των εταιριών. Το φαινόμενο αυτό επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο λόγω της δημοσιονομικής κρίσης, των χαμηλών αποτιμήσεων και του χαμηλού επενδυτικού ενδιαφέροντος. Η άνοδος των αποτιμήσεων φαίνεται να αμβλύνει το φαινόμενο αυτό το τελευταίο διάστημα.
Πρέπει ακόμη να επισημάνουμε ότι ο αριθμός των εισηγμένων εταιριών στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι σημαντικά μεγαλύτερος από άλλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Έχουμε περισσότερες και μικρότερες εταιρίες. Μια πιο βιώσιμη αγορά απαιτεί λιγότερες και μεγαλύτερες εταιρίες.
Το ζήτημα της προσέλκυσης νέων εταιριών θα πρέπει να μας απασχολήσει. Πολλοί επιχειρηματίες βλέπουν την εισαγωγή επιφυλακτικά, λόγω των υποχρεώσεων που αυτή συνεπάγεται.
Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτές τις επιφυλάξεις με μια ατζέντα βασικών κινήτρων όπως:
1. Θέσπιση συντελεστή υπερέκπτωσης 150% ή 200% δαπανών που συνεπάγεται η εισαγωγή και παραμονή μιας εταιρίας στο XA. Ετσι τα έξοδα αυτά θα υπεραποδίδουν. Eισάγεται έτσι ένας δίκαιος μηχανισμός για την κατανομή του οφέλους μεταξύ κράτους και εταιρίας και λειτουργεί ως κίνητρο εισαγωγής και παραμονής στο XA.
2. Θέσπιση κινήτρων για αλλοδαπές εταιρίες που εγκαθίστανται στην Eλλάδα με σκοπό την εισαγωγή τους στο XA. Τα κίνητρα μπορεί να συναρτώνται με τον αριθμό εργαζομένων που θα απασχολεί η εταιρεία στην Eλλάδα.
3. Κίνητρα για επενδύσεις σε μετοχές του ΧΑ. Ενα πρώτο βήμα είναι η επέκταση των φοροαπαλλαγών για επενδύσεις “επιχειρηματικών αγγέλων” στην Εναλλακτική Αγορά, που περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο για την Κεφαλαιαγορά.
4. Να θεσμοθετηθεί ένας ατομικός αποταμιευτικός επενδυτικός λογαριασμός κατά το πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Η περίπτωση της Σουηδίας πρέπει να μελετηθεί ως ένα κλασσικό και επιτυχημένο παράδειγμα.
Κόστος και ανταποδοτικότητα
- Βλέποντας τα συγκριτικά στοιχεία θεωρείτε ότι το ελληνικό χρηματιστήριο προσφέρει ανταγωνιστικά κόστη στην εισαγωγή και μετέπειτα διαπραγμάτευση των μετοχών μιας νεοεισηγμένης εταιρείας;
-Το ελληνικό χρηματιστήριο είχε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό τιμολόγιο κυρίως για τις μικρομεσαίες εταιρίες με κεφαλαιοποίηση κάτω των 100 εκ ευρώ. Η μακρά δημοσιονομική κρίση δεν επέτρεψε αυξήσεις, μάλιστα οδήγησε στο παρελθόν σε μειώσεις χρεώσεων.
Μετά τις πρόσφατες αυξήσεις των χρεώσεών του, (με τις οποίες η ΕΝΕΙΣΕΤ διαφώνησε και πρότεινε πιο σταδιακές και ήπιες αυξήσεις), αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μειώθηκε σημαντικά. Πάντως και πάλι είμαστε φτηνότεροι από άλλες ευρωπαϊκές ανταγωνιστικές αγορές.
Ομως το βασικό ζήτημα δεν είναι μόνο οι χρεώσεις. Σημασία έχει και η ανταποδοτικότητα- τι υπηρεσίες προσφέρονται για τις χρεώσεις αυτές. Αν οι αυξήσεις συνεπάγονται καλύτερες υπηρεσίες, όλη η αγορά θα είναι μακροπρόθεσμα κερδισμένη.
- Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται οι εισηγμένες εταιρείες ως προς το εύρος και την ποιότητα των σχέσεων που διατηρούν με τους μετόχους και το ευρύ επενδυτικό κοινό;
Είμαστε η μοναδική χώρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου υπάρχει νόμος που προβλέπει ότι κάθε εισηγμένη εταιρία υποχρεούται να έχει υπεύθυνο εξυπηρέτησης μετόχων. Ζητήματα υπάρχουν πάντοτε κυρίως με θεσμικούς επενδυτές εξωτερικού και συμβούλους, λόγω τόσο των ιδιαιτεροτήτων του ελληνικού εταιρικού δικαίου αλλά και της γλώσσας και της έλλειψης πρωτογενούς πληροφορίας στα αγγλικά.
Πάντως η σχέση εταιρίας-μετόχων είναι πολύ σημαντική. Αυτό γίνεται πλέον αντιληπτό από πολλές εισηγμένες, που επενδύουν στην καλύτερη διαχείριση αυτής της σχέσης.
Πόσο μας ωφελεί το dual listing;
- Μια νέα τάση είναι η παράλληλη εισαγωγή εταιρειών σε δύο ή τρία χρηματιστήρια. Μετά τη Βιοχάλκο και τον Τιτάνα στη σχετική λίστα προστίθεται η Metlen. Τι έχουν να κερδίσουν ή να χάσουν από αυτό οι επενδυτές, οι μικρομέτοχοι και συνολικά η ελληνική αγορά;
- H πρακτική του dual listing μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε επίπεδο πρόσβασης σε νέες αγορές και αυξημένη ρευστότητα. Ταυτόχρονα συνεπάγεται αυξημένα έξοδα και διοικητικά βάρη.
Επιτρέπει σε μια εταιρεία να προσεγγίσει διαφορετικούς επενδυτές από διαφορετικές αγορές, αυξάνοντας την προβολή της και προσελκύοντας μεγαλύτερη ρευστότητα. Επίσης, όπως το βιώσαμε, αν η αγορά σε μια χώρα αντιμετωπίζει οικονομικές ή πολιτικές αναταραχές, το dual listing μπορεί να προσφέρει προστασία μέσω της διαφοροποίησης σε διαφορετικές αγορές.
Ωστόσο αυτή η ευελιξία και προστασία έρχεται με υψηλότερο κόστος: Η διαδικασία της εισαγωγής σε περισσότερα από ένα χρηματιστήριο απαιτεί επιπλέον έξοδα. Η εταιρεία πρέπει να πληροί τις κανονιστικές απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις ενημέρωσης σε πολλές αγορές, οι οποίες μάλιστα μπορεί να διαφέρουν, πράγμα που μπορεί να απαιτεί πολύπλοκες διαδικασίες και περισσότερους πόρους.
Για τους μικρομετόχους υπάρχει κίνδυνος διάσπασης της αξίας μετοχής: Η αξία της μετοχής μπορεί να διαφοροποιείται μεταξύ των αγορών λόγω διακυμάνσεων στη ζήτηση ή και διαφορετικών εκτιμήσεων από τους επενδυτές σε κάθε χρηματιστήριο.
Η ρευστότητα στο ελληνικό χρηματιστήριο μπορεί να μειωθεί σημαντικά αν η άλλη αγορά προσφέρει μεγαλύτερη ρευστότητα (αυτό είναι το λεγόμενο ίliquidity bias).
Επίσης, η παρουσία σε δύο χρηματιστήρια μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όσον αφορά την πληροφόρηση. Το κοινό να μπορεί να μην έχει πλήρη εικόνα για την κατάσταση της εταιρείας, ειδικά αν οι αγορές δεν είναι συγχρονισμένες ή διαφέρουν στις αναλύσεις.
Οι νέοι κανόνες για τη διασπορά
- Στο ΧΑ έχουν επιβληθεί νέοι κανόνες όσον αφορά τη διασπορά. Μέχρι πρόσφατα πολλές εταιρείες κάθε μεγέθους δεν πληρούσαν τους νέους κανόνες. Πώς διαμορφώνεται τώρα η κατάσταση;
- Η διασπορά είναι ένα πολύ σημαντικό μέγεθος για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και για την αποτελεσματικότερη αποτίμηση των εταιριών. Καμία από τις 15 μεγάλες σε κεφαλαιοποίηση εταιρίες του ΧΑ δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα με βάση τους νέους κανόνες του ΧΑ. Διαφέρουν όμως πολύ όσον αφορά τα ποσοστά του free float.
Υπάρχουν εταιρίες κυρίως στον τραπεζικό κλάδο και εταιρίες με διεθνή προσανατολισμό που έχουν διασπορά από 50% έως και 85% και άλλες με σημαντικά μικρότερη. Πολλές άλλες μεγάλες εταιρίες βρίσκονται κοντά στα όρια και θα ήθελαν να την αυξήσουν.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο στις μικρότερες - οικογενειακές επιχειρήσεις. Θεωρούμε ότι η προώθηση μιας νομοθετικής πρωτοβουλίας που θα επιτρέπει κάποιες μετοχές να έχουν πολλαπλά δικαιώματα ψήφου, θα επιτρέψει τη διάθεση στο ευρύ κοινό μεγαλύτερου ποσοστού μετοχών. Ο βασικός μετοχές δεν θα χρειάζεται να διατηρήσει πάνω από τα 2/3 των μετοχών για να έχει καταστατική πλειοψηφία.
Υπάρχουν σχετικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και αναμένουμε σύντομα την ενσωμάτωσή τους σε εθνικό επίπεδο.
Οι στόχοι της ΕΝΕΙΣΕΤ
Ποια είναι η στρατηγική της ΕΝΕΙΣΕΤ σε θέματα που άπτονται στις σχέσεις των μελών της με την ελληνική και τις διεθνείς κεφαλαιαγορές;
H ENEIΣET εκπροσωπεί τις θέσεις των ελληνικών εισηγμένων εταιριών τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στόχοι μας είναι μεταξύ άλλων η χάραξη και εφαρμογή αποτελεσματικότερων πολιτικών, ο εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου και η ενίσχυση την ανταγωνιστικότητας και ελκυστικότητας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς.
Για περισσότερες πληροφορίες για τη δράση της ENEIΣET, τις προτάσεις και την ιστορία της καλούμε τους αναγνώστες σας να επισκεφθούν τον πρόσφατα ανανεωμένο ιστότοπό της στο www.eneiset.gr.
Στους άμεσους στόχους μας είναι να υποστηρίξουμε τα μέλη μας στην προσπάθεια συμμόρφωσης τους με το νέο απαιτητικό πλαίσιο των αναφορών βιωσιμότητας ESG.
Βασικό στοιχείο της ευρύτερης στρατηγικής μας είναι η καταπολέμηση της υπερρύθμισης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Υπό το πρίσμα αυτό συμμετέχουμε μέσω των European Issuers (της ευρωπαϊκής ένωσης εισηγμένων εταιριών στην οποία είμαστε μέλη) σε πρωτοβουλίες σε κοινοτικό επίπεδο για την μείωση του διοικητικού βάρους και της υπερρύθμισης για τις εισηγμένες.
Για παράδειγμα επιδιώκουμε την απομείωση των υποχρεώσεων που συνδέονται με το ESG, κυρίως για τις μικρότερες εταιρίες. Αντίστοιχες προτάσεις κάνουμε και σε εθνικό επίπεδο.
Επιπλέον, επιδιώκουμε συστηματικά την υιοθέτηση απτών και πρακτικών κινήτρων για την εισαγωγή νέων εταιριών και την παραμονή των υφιστάμενων στο ελληνικό χρηματιστήριο.
Θεωρούμε ότι πρέπει να οικοδομήσουμε το προφίλ του ελληνικού χρηματιστηρίου ως ένα “κλαμπ των αρίστων” επιχειρήσεων. Αυτό απαιτεί σειρά πρωτοβουλιών σε ευρύτερο πλαίσιο και μια θετική ατζέντα. Θέλουμε να κάνουμε την εισαγωγή στο ΧΑ συνώνυμο της υπεραξίας και της αριστείας της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
