Την γνωμοδότησή της επί του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο αφορά τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών, κοινοποίησε η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος, σημειώνοντας πως έρχεται να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων το σοβαρότατο θέμα των εισφορών των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών καθώς και ad hoc προβλήματα τα οποία έχουν προκύψει από την ένταξη πληθώρας φορέων στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ.
Συγκεκριμένα, η ΟΚΕ αξιολογεί καταρχάς θετικά το νομοσχέδιο όσον αφορά τη μείωση των εισφορών, καθώς το χαμηλότερο ποσοστό που ορίζει ανακουφίζει σημαντικά τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα υπέρογκα ποσά που καλούνταν να πληρώσουν στη βάση των Ν 4387/16 και 4461/17.
Αυτό όμως, όπως σημειώνει η σχετική ανακοίνωση, δεν αναιρεί την αποσπασματικότητα που διακρίνει το σύνολο των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου, γεγονός που καθιστά αναγκαίο να επαναλάβουμε για μία ακόμα φορά την πάγια θέση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος, ότι η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και η σχέση του με την απασχόληση και την ανάπτυξη πρέπει να μελετηθεί ολοκληρωμένα και με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Ενδεικτικά, αναφέρονται τα άρθρα που αφορούν την καθημερινή λειτουργία του ΕΦΚΑ, μέσω των οποίων επιχειρείται να επιλυθούν επιμέρους προβλήματα τα οποία έχουν συσσωρευτεί από τη στιγμή που εφαρμόστηκε η υπαγωγή των παλαιών ταμείων σε αυτό και το ΕΤΕΑΕΠ. Υπάρχουν όμως και άλλα ζητήματα τα οποία απαιτούν ρυθμίσεις και είναι πλέον επιτακτική ανάγκη, μετά την ολοκλήρωση σειράς οργανωτικών μεταβολών στην κοινωνική ασφάλιση, να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της ασφαλιστικής διοίκησης για την οποία η Ο.Κ.Ε. έχει εκφράσει τις θέσεις της σε παλαιότερη γνωμοδότηση της με θέμα το Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας.
Επίσης, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες για σταδιακή πληρωμή των εισφορών τους καθώς δεν έχει αποσταλεί μέχρι σήμερα κανένα ειδοποιητήριο του ΕΤΕΑΕΠ, γεγονός που συσσωρεύει τις οφειλές τους. Επιπλέον, θα πρέπει να εξαλειφθεί η ρύθμιση περί επιβολής εισφοράς υπέρ ΕΦΚΑ επί του καθαρού εισοδήματος συμπεριλαμβανομένου του ποσού των καταβλητέων εισφορών, η οποία έχει αποκλειστικά εισπρακτικό χαρακτήρα και παραβιάζει κατάφωρα τις αρχές της κοινωνικής ασφάλισης.
Σχετικά με την επιβάρυνση των νέων ελεύθερων επαγγελματιών με τις ασφαλιστικές οφειλές του άρθρου 2 του νομοσχεδίου, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος διατυπώνει τη γνώμη ότι οι εκπτώσεις για τους νέους επαγγελματίες πρέπει να είναι πραγματικές και να μην μετατρέπονται σε χρέη, ενόψει και της ανάγκης που έχει η χώρα να συγκρατήσει τη φυγή των νέων της στο εξωτερικό.
Όσον αφορά τις ρυθμίσεις για την αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, η ΟΚΕ θεωρεί ότι η Πολιτεία θα πρέπει να προσεγγίσει το ζήτημα με διαφορετικό τρόπο, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη προστασίας των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων από αιφνιδιασμούς σχετικά με τις παροχές που λαμβάνουν. Ταυτόχρονα, θα πρέπει άμεσα να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), ώστε να ολοκληρώνονται οι έλεγχοι και η επεξεργασία των αιτημάτων σε εύλογο χρόνο, διότι οι καθυστερήσεις εγκυμονούν κινδύνους για όσους λαμβάνουν παροχές χωρίς να συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι οικείες προϋποθέσεις. Θα πρέπει ακόμα να κωδικοποιηθούν από τους ΦΚΑ όλες εκείνες οι περιστάσεις και περιπτώσεις κατά τις οποίες ανακύπτει ζήτημα αναζήτησης παροχών (π.χ. ανάληψη εργασίας από τον ίδιο ή τη σύζυγο ή το τέκνο) κατά τρόπον που να δηλώνονται σαφώς και εγκαίρως στους ασφαλισμένους, ώστε να γνωρίζουν πότε θα πρέπει να δηλώνουν σχετικά περιστατικά στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ.
Επιπρόσθετα και όσον αφορά τα νέα Τμήματα που δημιουργούνται στο ΣΕΠΕ (στο άρθρο 24), αυτά θα έπρεπε να έχουν προκύψει μετά από κοινωνικό διάλογο στο πλαίσιο του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Κ.Ε.Ε.Ε.) και αξιολόγηση των στοιχείων της Ετήσιας Έκθεσης για την αποτελεσματική λειτουργία του ΣΕΠΕ. Επισημαίνεται επίσης ότι χρειάζεται ενίσχυση της στελέχωσης των υφιστάμενων τμημάτων του ΣΕΠΕ ή και δημιουργία νέων στα νησιά με υψηλή τουριστική κίνηση.
Κλείνοντας, υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση, για τα θέματα προσωπικού των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας που ρυθμίζονται με το άρθρο 34, πως η ΟΚΕ επαναφέρει την βασική της θέση σύμφωνα με την οποία η έλλειψη έγκαιρου σχεδιασμού, ειδικά για θέματα απασχόλησης, οδηγεί σε εκκρεμότητες και αστάθεια των εργασιακών σχέσεων που αντιστρατεύεται την αρχή της χρηστής διοίκησης και τον εξ’ αυτής απορρέοντα σεβασμό του δικαιώματος εργασίας των εργαζομένων με σταθερούς και γνωστούς όρους κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης εργασίας.