Τρία χρόνια μετά την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης, το ΑΙ φαίνεται πως αναδιαμορφώνει τα υπάρχοντα επαγγέλματα, αντί να δημιουργεί καινούργια. Μόλις πριν δύο χρόνια, η μηχανική προτροπών (prompt engineering) εμφανιζόταν ως το νέο υποσχόμενο επάγγελμα στον τομέα της τεχνολογίας. Σήμερα, έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Στην αρχή της εταιρικής έκρηξης γύρω από τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs), πολλές επιχειρήσεις επένδυσαν σε ειδικούς, που θα μπορούσαν να διατυπώνουν τις πιο αποδοτικές ερωτήσεις προς τα εσωτερικά τους συστήματα ΑΙ. Σκοπός ήταν να εξασφαλιστεί η βέλτιστη και αποτελεσματική εξαγωγή αποτελεσμάτων. Πλέον, η ικανότητα σύνταξης καλών προτροπών θεωρείται βασικό επαγγελματικό προσόν και όχι εξειδικευμένος ρόλος. Σε πολλές περιπτώσεις, χρησιμοποιείται η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργεί τις κατάλληλες προτροπές.
Η σταδιακή εξαφάνιση του ρόλου της μηχανικής προτροπών λειτουργεί ως ενδεικτικό παράδειγμα για τις δυναμικές της αγοράς εργασίας στην εποχή της ΤΝ: τα εντυπωσιακά, εξειδικευμένα επαγγέλματα που προέκυψαν με την άνοδο του ChatGPT ίσως αποδειχθούν βραχύβια. Η τεχνητή νοημοσύνη πράγματι μεταμορφώνει επαγγελματικούς ρόλους σε πολλούς κλάδους, αλλά δεν δημιουργεί εξ ολοκλήρου νέους.
Τα επαγγέλματα της ΤΝ είναι πλέον απλώς... επαγγέλματα
Η μηχανική προτροπών είχε προσελκύσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του χαμηλού φράγματος εισόδου. Δεν απαιτούσε τεχνικές δεξιότητες και έτσι φαινόταν ως ευκαιρία για εύκολη ένταξη σε έναν ανερχόμενο και προσοδοφόρο τομέα. Ωστόσο, ακριβώς επειδή ήταν τόσο γενικός ρόλος, κατέστη εξαιρετικά εύκολα αντικαταστάσιμος.
Η θέση αυτή πλέον θυμίζει δεξιότητες όπως η «εξειδίκευση στο Excel» ή η «ικανότητα δημιουργίας παρουσιάσεων PowerPoint»—χρήσιμες μεν, αλλά όχι αρκετές για να θεμελιώσουν αυτόνομη επαγγελματική ταυτότητα.
Παράλληλα, η σταδιακή ανάδυση πρακτόρων ΤΝ (AI agents), οι οποίοι ήδη αναλαμβάνουν αυτοματοποιημένα πολλές εργασίες, φαίνεται πως επιταχύνει τη μείωση της ανάγκης για ανθρώπινη παρέμβαση σε βασικά καθήκοντα. Η αυτοματοποίηση εξελίσσεται σαν ένα είδος ψηφιακού Pac-Man, που «καταπίνει» καθημερινά όλο και περισσότερες δεξιότητες.
Η υπόσχεση πως η τεχνητή νοημοσύνη θα δημιουργήσει τόσες θέσεις εργασίας, όσες καταργεί, μοιάζει όλο και λιγότερο πειστική. Η μηχανική προτροπών αρχικά φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτή την υπόθεση, ως νέα ειδικότητα που γεννήθηκε αποκλειστικά λόγω της ΤΝ. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει πως η ΤΝ δεν γεννά τόσο νέους ρόλους, όσο αναδιαμορφώνει τους παλιούς.
Υπήρξαν ποτέ, στην πράξη, μηχανικοί προτροπών;
Παραμένει ασαφές κατά πόσο ο ρόλος του "prompt engineer" υπήρξε ποτέ ευρέως ως ανεξάρτητος επαγγελματικός τίτλος. Αν και στα πρώτα στάδια του ενθουσιασμού γύρω από τα LLMs, πολλοί χρήστες στο LinkedIn υιοθέτησαν τον τίτλο, η καταγραφή σχετικών αγγελιών ήταν πάντα περιορισμένη. Στην πράξη, οι αρμοδιότητες της μηχανικής προτροπών εντάσσονταν σε τίτλους όπως «μηχανικός μηχανικής μάθησης» ή «αρχιτέκτονας αυτοματισμού».
Παρά τη διαδικτυακή προβολή του ρόλου, δεν προκύπτει πως ποτέ αποτέλεσε σημαντική κατηγορία απασχόλησης. Το 2023, η αγορά της μηχανικής προτροπών στη Βόρεια Αμερική αποτιμήθηκε στα 75,5 εκατομμύρια δολάρια, με προβλεπόμενη ετήσια αύξηση άνω του 30%. Ωστόσο, αυτή η αξία δεν αντανακλούσε αναγκαστικά και την ύπαρξη αντίστοιχων θέσεων εργασίας.
Η επιτυχία του ρόλου φαίνεται να οφειλόταν περισσότερο στο ότι προσέφερε μια προσβάσιμη διαδρομή προς έναν ελκυστικό και υψηλόμισθο κλάδο για άτομα χωρίς τεχνικό υπόβαθρο—παρά σε μια πραγματική ανάγκη της αγοράς.
Πού βρίσκονται σήμερα οι θέσεις εργασίας στην ΤΝ;
Η τάση είναι σαφής: ο βασικός όγκος της ζήτησης στρέφεται πλέον προς τους ρόλους που σχετίζονται με τη βαθιά τεχνική ανάπτυξη των ίδιων των μοντέλων ΤΝ. Η μηχανική προτροπών, που επικεντρώνεται στην αποτελεσματική επικοινωνία με υπάρχοντα μοντέλα, χάνει έδαφος απέναντι στην αυξανόμενη ανάγκη για μηχανικούς μηχανικής μάθησης - εκείνους που χτίζουν, εκπαιδεύουν και εξελίσσουν τα ίδια τα LLMs.
Το ενδιαφέρον για συνεντεύξεις προσομοίωσης σε αυτούς τους τεχνικούς ρόλους έχει αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες, αντικατοπτρίζοντας τη ζήτηση της αγοράς. Ωστόσο, η μετάβαση προς τέτοιες θέσεις προϋποθέτει χρόνια εκπαίδευσης και εξειδίκευσης. Οι βασικές γνώσεις προγραμματισμού πλέον δεν επαρκούν. Παρότι η ζήτηση για γενικούς developers μειώνεται, ο αριθμός των εξειδικευμένων μηχανικών συνεχίζει να αυξάνεται.
Για όσους δεν διαθέτουν τεχνικό υπόβαθρο, η πιο προσοδοφόρα -αλλά και ριψοκίνδυνη- διαδρομή παραμένει η επιχειρηματικότητα.
Παράλληλα, ο κλάδος της συμβουλευτικής παρουσιάζει εντυπωσιακή άνοδο. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025, οι σχετικές θέσεις αποτελούσαν το 12,4% των αγγελιών για ρόλους στην ΤΝ, καθώς οι εταιρείες χρειάζονται ειδικούς που να ενσωματώσουν λειτουργικά την τεχνητή νοημοσύνη στις καθημερινές τους διαδικασίες.
Καθώς η ΤΝ ενσωματώνεται όλο και πιο βαθιά στην εργασία, ο καθοριστικός ρόλος δεν είναι πλέον η διατύπωση της ερώτησης, αλλά η ικανότητα να κατασκευαστεί η ίδια η μηχανή που απαντά.
