Την ώρα που η κυβέρνηση Τραμπ επιμένει στους νέους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, το Πεκίνο μετατοπίζει το μέτωπο της εμπορικής αντιπαράθεσης, υιοθετώντας μη δασμολογικά περιοριστικά μέτρα και στοχεύοντας πλέον τις υπηρεσίες — έναν τομέα όπου οι ΗΠΑ καταγράφουν σημαντικό πλεόνασμα έναντι της Κίνας εδώ και χρόνια.
«Το Πεκίνο στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στην Ουάσιγκτον: και οι δύο πλευρές έχουν όπλα στο παιχνίδι των αντιποίνων και η Κίνα διαθέτει πολλούς μοχλούς πίεσης που μπορούν να προκαλέσουν διαφορετικά επίπεδα πόνου στις αμερικανικές επιχειρήσεις», δήλωσε η Γουέντι Κάτλερ, αντιπρόεδρος του Asia Society Policy Institute, σύμφωνα με το CNBC.
Νέα τακτική: Όχι άλλοι δασμοί – αλλά πιο στοχευμένα χτυπήματα
Την περασμένη εβδομάδα, η Κίνα δήλωσε ότι δεν πρόκειται να απαντήσει περαιτέρω στους δασμούς του Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς τους «αστεία» και λέγοντας ότι θα τους «αγνοήσει». Αντί να συνεχίσει τη μάχη των δασμών, το Πεκίνο επέλεξε άλλες μεθόδους — και κυρίως, να χτυπήσει τον κλάδο των υπηρεσιών των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ προχώρησε πρόσφατα σε νέα αύξηση των αμερικανικών δασμών σε επιλεγμένα κινεζικά προϊόντα, φτάνοντας μέχρι και το 245%, έπειτα από πολλούς γύρους αμοιβαίων μέτρων. Η Κίνα ανταπάντησε με δασμούς έως και 125% στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, προτού χαρακτηρίσει αυτή την κλιμάκωση «ανούσιο αριθμητικό παιχνίδι».
Περιοριστικά μέτρα εκτός δασμών
Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες κινήσεις του Πεκίνου περιλαμβάνονται:
- Διεύρυνση των εξαγωγικών ελέγχων για σπάνιες γαίες.
- Έναρξη αντιμονοπωλιακών ερευνών σε αμερικανικούς κολοσσούς όπως η DuPont και η Google.
- Εγγραφή δεκάδων αμερικανικών εταιρειών, όπως η PVH (Tommy Hilfiger) και η Illumina, στη λίστα «μη αξιόπιστων οντοτήτων», με περιορισμούς στο εμπόριο και στις επενδύσεις.
- Νέες απαιτήσεις για άδειες εξαγωγής στρατηγικών μετάλλων απαραίτητων για μικροτσίπ, αμυντικά συστήματα και φωτοβολταϊκά.
Την Τρίτη, το Πεκίνο «χτύπησε» τη Boeing, ζητώντας από τις κινεζικές αεροπορικές να σταματήσουν τις παραλαβές νέων αεροσκαφών και να μην προχωρήσουν σε νέες αγορές εξαρτημάτων από αμερικανικές εταιρείες, όπως ανέφερε το Bloomberg.
Παράλληλα, η κινεζική αστυνομία ανακοίνωσε την αναζήτηση τριών ατόμων για κυβερνοεπιθέσεις υπέρ της NSA των ΗΠΑ. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης κάλεσαν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να αντικαταστήσουν την αμερικανική τεχνολογία με εγχώριες λύσεις.
Το νέο μέτωπο: οι υπηρεσίες
Η Κίνα δείχνει αποφασισμένη να επεκτείνει τον οικονομικό πόλεμο και στον τομέα των υπηρεσιών —ταξίδια, νομικές, συμβουλευτικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες— όπου οι ΗΠΑ είχαν πλεόνασμα $32 δισ. το 2024, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Nomura.
Πρόσφατα, μέσα κοινωνικής δικτύωσης που συνδέονται με το πρακτορείο Xinhua πρότειναν:
- Περιορισμούς σε αμερικανικά νομικά και συμβουλευτικά γραφεία.
- Έρευνες για «μονοπωλιακά οφέλη» από τα πνευματικά δικαιώματα που καρπώνονται αμερικανικές εταιρείες στην Κίνα.
- Μείωση εισαγωγών αμερικανικών ταινιών.
- Προειδοποιήσεις προς Κινέζους πολίτες για σπουδές και ταξίδια στις ΗΠΑ
«Οι τομείς που πλήττονται —αεροπορία, ΜΜΕ, εκπαίδευση— είναι υψηλής προβολής και αγγίζουν ευαίσθητα σημεία του αμερικανικού πολιτικού σκηνικού», σχολίασε ο Τζινγκ Τσιέν, διευθυντής στο Center for China Analysis. Αν και το οικονομικό κόστος μπορεί να είναι περιορισμένο, το αντίκτυπο στην φήμη —όπως λιγότεροι Κινέζοι φοιτητές ή εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας— μπορεί να είναι διαβρωτικό.
Η Nomura υπολογίζει πως μέχρι και $24 δισ. διακυβεύονται αν το Πεκίνο περιορίσει σημαντικά τα ταξίδια προς τις ΗΠΑ. Μόνο ο τομέας της εκπαίδευσης αντιπροσωπεύει το 71% των εξόδων Κινέζων ταξιδιωτών — κυρίως δίδακτρα και διαμονή για περισσότερους από 270.000 φοιτητές.
Οι εξαγωγές αμερικανικής ψυχαγωγίας (ταινίες, μουσική, τηλεοπτικά προγράμματα) αντιστοιχούν μόλις στο 6% των εξαγωγών υπηρεσιών. Ωστόσο, όπως τονίζει η Nomura, η απαγόρευση στις ταινίες έχει περισσότερο συμβολική παρά οικονομική βαρύτητα.
«Οδεύουμε προς βαθύτερο αποσυντονισμό — όχι μόνο στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά και στις σχέσεις μεταξύ λαών, στην ανταλλαγή γνώσης και στα κανονιστικά πρότυπα», προειδοποιεί ο Τσιέν. «Η σύγκρουση γίνεται πλέον συστημική, όχι απλώς συναλλακτική.»
Πόσο πιο επιθετικό μπορεί να γίνει το Πεκίνο;
Οι αναλυτές θεωρούν ότι η Κίνα θα συνεχίσει να αξιοποιεί το οπλοστάσιό της με μη δασμολογικά μέτρα ώστε να αυξήσει τη διαπραγματευτική της ισχύ πριν από οποιαδήποτε συνομιλία με τις ΗΠΑ.
«Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των αμερικανικών εταιρειών στην Κίνα παραμένουν ο βασικός στόχος της Κίνας για να πλήξει τις ΗΠΑ», εξηγεί ο Γκάμπριελ Γουάιλνταου της Teneo. Εταιρείες όπως η Apple, η Tesla, αλλά και φαρμακευτικές και κατασκευαστές ιατρικών συσκευών μπορεί να αντιμετωπίσουν κυρώσεις, κανονιστική παρενόχληση ή περιορισμούς στις εξαγωγές.
Παρά το γεγονός ότι ενδεχόμενη συμφωνία θα μπορούσε να αποκαταστήσει μέρος των αμοιβαίων μέτρων, οι ελπίδες για άμεσες συνομιλίες εξασθενούν.
Οι Κινέζοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να καταγγέλλουν τους μονομερείς δασμούς ως «εκφοβισμό» και δηλώνουν ότι θα «πολεμήσουν μέχρι τέλους». Ωστόσο, διατηρούν ανοιχτό το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης — υπό τον όρο ότι αυτή θα γίνει «επί ίσοις όροις».
«Στο τέλος, μόνο αν μια χώρα υποστεί αρκετό αυτοπροκαλούμενο κόστος θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να μαλακώσει τη στάση της και να επιστρέψει πραγματικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», εκτίνησε ο Τζιανγουέι Σου της Natixis, σύμφωνα με το CNBC.
