Οι ευκαιρίες και τα ρίσκα για τον ελληνικό τουρισμό εξετάσθηκαν στη συζήτηση που οργανώθηκε στο πλαίσιο του «REIMAGINE TOURISM 2025» που διοργάνωσε η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στον «Φάρο» του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με τη συμμετοχή κορυφαίων στελεχών από επιμέρους τμήματα που «συνθέτουν» τον ελληνικό τουρισμό όπως η αεροπορία και τα αεροδρόμια, η ακτοπλοΐα, ο ξενοδοχειακός κλάδος και οι τράπεζες.
Ο συντονιστής της συζήτησης, ο διευθυντής της αγγλόφωνης έκδοσης της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, Αθανάσιος Έλλης, σχολιάζοντας τη σύνθεση του πάνελ μίλησε για «το DNA του ελληνικού τουρισμού».
Βασιλάκης: Χτίσαμε ένα brand - τώρα πρέπει να αποδείξουμε ότι το αξίζουμε
Ο πρόεδρος της Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα έχει οικοδομήσει ένα εξαιρετικά ισχυρό τουριστικό brand τα τελευταία 10-12 χρόνια. Αυτή η επιτυχία, όμως, κρύβει και το μεγαλύτερο ρίσκο. Ο κίνδυνος, σύμφωνα με τον ομιλητή είναι αυτό το brand να μην μπορέσουμε να το υποστηρίξουμε και να το προδώσουμε. «Οι ανταγωνιστές βελτιώνονται, οι απαιτήσεις των ταξιδιωτών αυξάνονται και κάθε αστοχία, από τις υποδομές μέχρι και την εξυπηρέτηση, μπορεί να πληγώσει την εικόνα της χώρας», είπε ο κ. Βασιλάκης.
Τόνισε επίσης ότι ο κλάδος συνεχίζει να αναπτύσσεται, όμως αυτό απαιτεί: καλύτερες υποδομές και στα αεροδρόμια, επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, εκπαίδευση και κουλτούρα φιλοξενίας, και συνεχή προσπάθεια από όλους τους κρίκους της τουριστικής αλυσίδας. «Οι άνθρωποι σήμερα έχουν επιλογές. Η εκπαίδευση είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο πρέπει να χτίσουμε», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Τζούρος: Στροφή στο luxury και έντονη επενδυτική δραστηριότητα
Ο ανώτερος γενικός διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς, Αναστάσιος Τζούρος, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της Τράπεζας Πειραιώς που αφορούν το κομμάτι του τουρισμού, είπε ότι η Τράπεζα διαθέτει χαρτοφυλάκιο 3,2 δισ. ευρώ στον ξενοδοχειακό κλάδο. Αναφερόμενος στις βασικές τάσεις που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια τόνισε μεταξύ άλλων ότι παρατηρείται:
Στροφή προς τα luxury καταλύματα:
-Το 55% των δωματίων είναι σήμερα τετράστερα ή πεντάστερα (από 49% το 2019).
-Η παρουσία διεθνών brands έχει εκτοξευθεί: 37.000 branded δωμάτια σήμερα, από 15.000 το 2019.
Σημαντική ενίσχυση των ισολογισμών:
-Η κερδοφορία του κλάδου το 2024 άγγιξε τα 3 δισ. EBITDA.
-Οι επενδύσεις έφτασαν τα 3,7 δισ., όμως το 60-70% αφορά μεγάλες μονάδες.
Δανειακή εικόνα και Ταμείο Ανάκαμψης:
-Ο συνολικός δανεισμός του τουρισμού φτάνει τα 12 δισ. ευρώ.
-Στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ήδη απορροφηθεί 7-7,5 δισ., εκ των οποίων 1,5-2 δισ. αφορούν ξενοδοχεία.
Καταλήγοντας πρόσθεσε ότι υπάρχουν επαρκή κονδύλια και εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης και ότι επανέρχονται δυναμικά στο παιχνίδι μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι.
Κυρ. Μάγειρας: Λιμάνια 25ετίας σε νησιά 5 αστέρων
Ο εκτελεστικός πρόεδρος του ΔΣ της Attica Group, Κυριάκος Μάγειρας, αναφέρθηκε κυρίως στην ακτοπλοΐα και τις ελλιπείς ακτοπλοϊκές υποδομές της χώρας, λέγοντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι διαθέτουμε λιμάνια με υποδομές τριών αστέρων σε νησιά πέντε αστέρων. Ενδεικτικά ανέφερε ότι: Από τα 115 κατοικημένα νησιά, μόλις τα 29 έχουν αεροδρόμιο και όλα τα υπόλοιπα εξυπηρετούνται αποκλειστικά από τα λιμάνια. Πρόσθεσε δε, ότι «εδώ και 20 με 25 χρόνια δεν έχουν γίνει ουσιαστικές επενδύσεις στα λιμάνια». Σύμφωνα με τον ομιλητή, η λύση βρίσκεται στις μακροχρόνιες παραχωρήσεις, στις επενδύσεις με ΣΔΙΤ, στη συνεννόηση κεντρικού κράτους, δήμων, λιμενικών ταμείων και στο στρατηγικό σχέδιο για πράσινη μετάβαση.
Για την πράσινη ναυσιπλοΐα στάθηκε ιδιαίτερα στο θολό τοπίο των ευρωπαϊκών κανόνων:
«Πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια κάθε χρόνο. Χρειαζόμαστε σαφή πολιτική: πότε, πώς και με ποιο κόστος θα γίνει η μετάβαση. Με το 18% των ακτοπλοϊκών μεταφορών της Ευρώπης να γίνεται στην Ελλάδα, πρέπει να παρθεί μια απόφαση που να λέει “τότε θα συμβεί αυτό”», είπε ο κ. Μάγειρας.
Al. Zinell: Νέες επενδύσεις, αύξηση χωρητικότητας και επέκταση σε νέους προορισμούς
Ο CEO της Fraport Greece, Alexander Zinell, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι σήμερα η εταιρεία διαχειρίζεται 14 αεροδρόμια και ετοιμάζεται να αναλάβει και το αεροδρόμιο Καλαμάτας από τις αρχές του 2026. Την ίδια ώρα βρίσκεται σε συζητήσεις με άλλα 22 περιφερειακά αεροδρόμια.
Αναφερόμενος στα σχέδια της Fraport Greece, είπε ότι αυτά περιλαμβάνουν: επέκταση της χωρητικότητας κατά 15%, επενδύσεις 250 εκατ. ευρώ σε υποδομές και άλλα 250 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση των διαδρόμων. «Μπαίνουμε σε μια νέα σελίδα. Πρέπει να κάνουμε τις απαραίτητες παρεμβάσεις για να διασφαλίσουμε ότι οι υποδομές είναι ασφαλείς και έτοιμες για την επόμενη δεκαετία», σημείωσε.
Για την μειωμένη κίνηση που παρατηρήθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στη Σαντορίνη, λόγω των σεισμικών δονήσεων είπε ότι είναι συγκυριακές και ότι, γενικά, η ανάπτυξη παραμένει υγιής. Σε ό,τι αφορά τους αεροπορικούς ταξιδιώτες είπε ότι το 85% αυτών είναι τουρίστες.
Ο κ. Zinell αναφέρθηκε και στο θέμα της επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι: «Πρέπει να ευθυγραμμιστούν οι προσπάθειες όλων των εμπλεκομένων στην κοινότητα του τουρισμού, ώστε ο τουρίστας να μην έρθει σε άδειες πόλεις ή σε βαρετούς προορισμούς. «Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει τεράστια δυναμική για τουρισμό και τον χειμώνα και υπάρχουν πολλά πεδία του επιχειρείν που μπορούν να το στηρίξουν», κατέληξε.
Γ. Χατζής: Ανθρώπινο δυναμικό, ανταγωνιστικότητα και βραχυχρόνια μίσθωση
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), Γιάννης Χατζής, έδωσε έμφαση σε κάποιες μεγάλες δομικές προκλήσεις των ξενοδοχείων, όπως: το ανθρώπινο δυναμικό, η ανταγωνιστικότητα αλλά και η βραχυχρόνια μίσθωση.
Για το ανθρώπινο δυναμικό είπε μεταξύ άλλων: «Ο τουρισμός είναι συνέργειες πολλών κλάδων, αλλά στα ξενοδοχεία ο άνθρωπος είναι το θεμέλιο. Σήμερα ο κλάδος δεν έχει την αίγλη που είχε πριν δέκα χρόνια. Πρέπει να πάψουμε να βλέπουμε τον τουρισμό ως ευκαιριακή εργασία και να τον κάνουμε πεδίο καριέρας». Με την ευκαιρία έκανε γνωστό ότι στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα περίπου 25.000 επιχειρήσεις με μέσο έσοδο περίπου 80.000 ευρώ. Πολλές από αυτές είναι μικρές οικογενειακές μονάδες που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν.
Αναφερόμενος στο ζήτημα της ανταγωνιστικότητας, είπε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά σε επιβαρύνσεις: «Έχουμε την υψηλότερη επιβάρυνση στη Μεσόγειο. Άρα πρέπει να δούμε την τιμή ξανά, ειδικά με βάση τον διεθνή ανταγωνισμό».
Για τη βραχυχρόνια μίσθωση σημείωσε: «Αυτή δεν μπορεί να καταργηθεί, είναι μέρος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος». Πρόσθεσε ωστόσο, ότι «δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό και δυσφορία και πρέπει να συνεργαστούμε για ένα νέο ισορροπημένο πλαίσιο».
Εξάλλου, σε ερώτηση του συντονιστή σχετικά με την υψηλή καταβολή τελών, ο πρόεδρος της Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης σχολίασε: «Ό,τι πληρώνει ο κλάδος πρέπει να επανεπενδύεται. Και οι κανόνες που ισχύουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη πρέπει να είναι αντίστοιχοι με αυτούς εκτός ΕΕ. Δεν μπορεί ο κλάδος να επιβαρύνεται άνισα». Από την πλευρά του, για το θέμα των τελών ο κ. Μάγειρας έκανε γνωστό ότι στην ακτοπλοΐα φτάνουν τα 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο και εξέφρασε την ελπίδα «να υπάρξει ανταποδοτικότητα».
