Τις ελληνικές εξαγωγές αρχίζει να πλήττει η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, όχι βεβαίως στον βαθμό που επηρεάζει άλλες χώρες, όπως η Γερμανία με την ισχυρή βιομηχανία αυτοκινήτων. Πρώτο θύμα φαίνεται ότι είναι ο κλάδος του αλουμινίου, μετά την επιβολή δασμών 25% από τον Τραμπ, ένας κλάδος που απασχολεί περισσότερους από 20.000 εργαζομένους στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Το μεγάλο τεστ για τις ελληνικές (όπως και τις ευρωπαϊκές) εξαγωγές θα έλθει στις 2 Απριλίου, τη λεγομένη (κατά Τραμπ) «Ημέρα Απελευθέρωσης», όταν ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοινώσει τις αμοιβαίες κυρώσεις σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, με τη λογική ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα πρέπει να αυξηθούν στα επίπεδα που βρίσκονται οι δασμοί των εμπορικών εταίρων στα αμερικανικά προϊόντα.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την αμερικανική αγορά φθάνουν τα 2,4 δισ. ευρώ και μεγάλο μέρος τους αντιστοιχεί σε εξαγωγές αλουμινίου και προϊόντων αλουμινίου.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή,
- Η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Ε.Ε. θέτει το ερώτημα των άμεσων επιπτώσεών της στις ελληνικές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ. Το ερώτημα αυτό θα μπορούσε να εξεταστεί με βάση ένα ανάλογο “πείραμα επιβολής δασμών” που έγινε το 2018. Αυτό το “πείραμα” περιελάμβανε μια παρόμοια μεταβολή στη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, με επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμινίου (καταργήθηκαν το 2021).
- Οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ για το 2024 εκτιμάται ότι κινούνται στο επίπεδο περίπου των 2,4 δις ευρώ, περί του 4,8% επί του συνόλου των εξαγωγών εμπορευμάτων και συνεισφέρουν περί το 1% του ΑΕΠ.
- Για το 2024, κορυφαία εξαγόμενα προϊόντα προς τις ΗΠΑ αποτέλεσαν τα Προϊόντα Διύλισης Πετρελαίου με αξία 551 εκατ. ευρώ (κωδικός 27), τα Φρούτα, Λαχανικά και Ποτά με 486,6 εκατ. ευρώ και το αλουμίνιο και ο χάλυβας με εξαγωγές στις ΗΠΑ ύψους 201,7 εκ. ευρώ.
Οι κλάδοι αλουμινίου, χάλυβα και σιδήρου
Η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, με την επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, αφορά πρώτιστα τον εξαγωγικό κλάδο του αλουμινίου και του χάλυβα. Οι κλάδοι χάλυβα και σιδήρου, και αλουμινίου αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της βαριάς βιομηχανίας της χώρας μας. Συνδυαστικά, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους αυτούς αποτελούν σημαντικούς εργοδότες στην Ελληνική οικονομία, καθώς το 2021 απασχόλησαν άμεσα περισσότερους από 20.000 εργαζόμενους, με τον κύκλο εργασιών τους να παρουσιάζει αύξηση από το 2013.
Ο κλάδος του αλουμινίου, ειδικότερα, χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό εξωστρέφειας και περιλαμβάνει μεγάλες βιομηχανικές μονάδες έντασης κεφαλαίου για την παραγωγή πρώτης ύλης καθώς και μικρές βιοτεχνίες έντασης εργασίας που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή και τοποθέτηση οικοδομικών προϊόντων από αλουμίνιο.
Η επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές των ΗΠΑ το 2018 συνδέεται με μια σχετικά υψηλή ευαισθησία των ελληνικών εξαγωγών σιδήρου και χάλυβα στις ΗΠΑ στην αύξηση των δασμών κατά 25% στη χώρα αυτή. Αυτή η ευαισθησία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι ο κλάδος δεν είχε την ευελιξία στην επέκταση σε νέες ή υπάρχουσες εξαγωγικές αγορές.
Η επιβολή δασμού 10% από τις ΗΠΑ στο αλουμίνιο το 2018 δεν είχε επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές αλουμινίου στη χώρα αυτή.
Συμπερασματικά, με βάση το “πείραμα” του 2018 της επιβολής 25% δασμού στις εισαγωγές χάλυβα και σιδήρου και κατά 10% στις εισαγωγές αλουμινίου, οι Ελληνικές εξαγωγές χάλυβα και σιδήρου στις ΗΠΑ ήταν πιο ευαίσθητες σε σχέση με τις εξαγωγές αλουμινίου. Το διαφορετικό μέγεθος του δασμού θα μπορούσε να αποτελεί μία εξήγηση για τη διαφορετική αυτή επίπτωση.
Η επίπτωση του δασμού 10% στο αλουμίνιο το 2018 δεν φαίνεται να επηρέασε τις Ελληνικές εξαγωγές αλουμινίου, υποδηλώνοντας ότι οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αλουμινίου ήταν το 2018 σε θέση να αντεπεξέλθουν με επιτυχία.
Τέλος, ελληνικές εξαγωγές ενδιάμεσων προϊόντων προς την ΕΕ-27 τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ-27 προς τις ΗΠΑ ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, αυξάνοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις της πολιτικής αυτής στις ελληνικές εξαγωγές.
