Ο προϋπολογισμός του 2025 και οι προβλέψεις του, καθώς και το νομοσχέδιο για την οργανωτική μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα, παρουσιάστηκαν και εγκρίθηκαν, μεταξύ άλλων, στη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ειδικότερα για τον Προϋπολογισμό του 2025 κυβερνητικά στελέχη ανέφεραν ότι "συνδυάζει τη δημοσιονομική σοβαρότητα με την οικονομική ανάπτυξη, απαντά σε εθνικές και κοινωνικές προτεραιότητες, επουλώνει τις πληγές της κρίσης της περασμένης δεκαετίας και συντελεί στο να ανέβει η πατρίδα μας ακόμα ψηλότερα".
12 μειώσεις φόρων-αυξήσεις αποδοχών
Συγκεκριμένα ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωνσταντίνος Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός κ. Αθανάσιος Πετραλιάς παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2025 και εισηγήθηκε την έγκριση απολογισμού, ισολογισμού και λοιπών χρηματοοικονομικών καταστάσεων 2023.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη ο Προϋπολογισμός του 2025 συνδυάζει τη δημοσιονομική σύνεση με την ανάπτυξη.
Τονίστηκε επίσης ότι η Ελλάδα παρουσιάζει πολύ υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τη ΕΕ και την ευρωζώνη (2,3% το 2023, 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025 με αντίστοιχους ρυθμούς 0,4 %, 0,9% και 1,5% για την ΕΕ).
"Με την ανάπτυξη της οικονομίας και τις πρωτοβουλίες περιορισμού της φοροδιαφυγής που έχουν ήδη χειροπιαστά αποτελέσματα καταφέρνουμε, με χαμηλότερους φόρους να έχουμε περισσότερα έσοδα. Η Ελλάδα θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα 2,5% φέτος (υψηλότερο από τον στόχο που είχε τεθεί στον προϋπολογισμό) και 2,4% του ΑΕΠ του χρόνου. Ενώ ο λόγος του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ που ήταν 209,4% του ΑΕΠ το 2020 προβλέπεται να μειωθεί φέτος στο 154% και το 2025 στο 147,5%. Πρόκειται για μείωση κατά 61,9% του ΑΕΠ σε διάστημα πέντε ετών, που είναι η ταχύτερη μείωση δημοσίου χρέους που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της ευρωζώνης".
Όπως ανέφεραν κυβερνητικά στελέχη τα αποτελέσματα αυτά επιτυγχάνονται όχι μόνο χωρίς αύξηση των φόρων, αλλά με συστηματική μείωσή τους, η οποία καταγράφεται άλλωστε στα επίσημα στοιχεία της Eurostat: η Ελλάδα το 2023 είχε τη μεγαλύτερη μείωση φόρων ως προς το ΑΕΠ μεταξύ των «27», καθώς το ποσοστό των φόρων ως προς το ΑΕΠ μειώθηκε από 42,8% το 2022 σε 40,7% το 2023.
"Μειώσαμε 50 φόρους κατά τη διάρκεια της πρώτης μας θητείας, άλλους 10 κατά τον πρώτο χρόνο μετά τις εκλογές του 2023 και προχωρούμε το 2025 σε μείωση άλλων 12 φόρων και σε 12 αυξήσεις αποδοχών" ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ.Χατζηδάκης κατά την παρουσίαση του Προϋπολογισμού.
Οι 12 μειώσεις φόρων το 2025 είναι οι εξής:
1. Μείωση 1% των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2025.
2. Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
3. Μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο.
4. Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για κενά ακίνητα που θα ενοικιαστούν.
5. Απαλλαγή από ΦΠΑ για νέα κτίρια (επέκταση το 2025).
6. Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας για συνδέσεις με οπτική ίνα.
7. Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου (15%) συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών.
8. Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων υπέρ νέων γονέων.
9. Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές.
10. Αυτοτελής φορολόγηση εφημεριών ιατρών ΕΣΥ με συντελεστή 22%.
11. Κίνητρα συγχωνεύσεων και εξαγορών.
12. Μείωση φόρων χαρτοσήμου σε μια σειρά από συναλλαγές.
Και οι 12 αυξήσεις αποδοχών:
1. Αύξηση των συντάξεων κατά 2,4%.
2. Οριζόντια αύξηση των μισθών στο Δημόσιο, ώστε ο εισαγωγικός να μην υπολείπεται του επιπέδου του κατώτατου μισθού.
3. Κίνητρο προσέλκυσης ιατρών σε προβληματικές και άγονες περιοχές.
4. Αύξηση κατά 20% της αποζημίωσης των νυχτερινών των ένστολων (αστυνομία, πυροσβεστικό σώμα, λιμενικό, ένοπλες δυνάμεις).
5. Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος για τα περιφερειακά Πανεπιστήμια.
6. Αύξηση των αποδοχών σπουδαστών στρατιωτικών σχολών.
Επιπλέον τον Δεκέμβριο του 2024 θα δοθούν οι ακόλουθες ενισχύσεις:
7. Έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε συνταξιούχους με προσωπική διαφορά 100 έως 200 ευρώ.
8. Μία επιπλέον δόση στους δικαιούχους επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ.
9. Ενίσχυση 200 ευρώ για δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ.
10. Ενίσχυση 200 ευρώ για δικαιούχους επιδόματος ΑΜΕΑ ΟΠΕΚΑ.
11. Ενίσχυση 200 ευρώ για τους ανασφάλιστους υπερήλικες.
12. Επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος στους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Φιλικό κλίμα για τις επενδύσεις
Παράλληλα -όπως ενημέρωσε ο υπουργός Οικονομίας- συνεχίζεται η φιλοεπενδυτική πολιτική με ορατά αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία. Από το 2019 έως το 2024 οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί κατά 44% και έχουν διπλασιαστεί ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το 2008 ενώ έχει αυξηθεί το μερίδιο των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο των εξαγωγών αγαθών.
Οι επενδύσεις σε τρέχουσες τιμές έχουν αυξηθεί κατά 84%, που είναι η μεγαλύτερη αύξηση σε όλη την ΕΕ. Ειδικά οι δημόσιες επενδύσεις μεταξύ 2019 και 2025 έχουν αυξηθεί κατά 150%. Η ανεργία το 2025 προβλέπεται ότι σε ετήσια βάση θα μειωθεί σε μονοψήφιο ποσοστό (9,7%) για πρώτη φορά από το 2009. Ήδη σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από τον Ιούνιο του 2024 έχει πέσει κάτω από 10% και τον Σεπτέμβριο του 2024 σε 9,3%, ενώ το 2019 ήταν 17,9%. Είναι η μεγαλύτερη μείωση ανεργίας σε ολόκληρη την ΕΕ.
"Η εξυγίανση των οικονομικών του κράτους επιτρέπει την κάλυψη εθνικών αναγκών όπως η ενίσχυση των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Οι φυσικές παραλαβές - καθώς αναμένεται μεταξύ άλλων η παραλαβή των φρεγατών Belharra -αναμένεται να αυξηθούν κατά 746 εκατ. το 2025 και να διαμορφωθούν σε 1,641 δισ. έναντι 896 εκατ. το 2024. Συνολικά οι δαπάνες για την 'Αμυνα το 2025 θα είναι αυξημένες κατά 73% σε σχέση με το 2019.
Στην Υγεία το 2025 οι δαπάνες θα είναι αυξημένες κατά 74% σε σχέση με το 2019, αύξηση που είναι η μεγαλύτερη σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα υπουργεία. Ειδικά οι δαπάνες για τα νοσοκομεία θα είναι αυξημένες κατά 120% σε σχέση με το 2019 με την αξιοποίηση πόρων από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής."
Για το Υπουργείο Παιδείας ο τακτικός Προϋπολογισμός αυξάνεται κατά 141 εκατ. έναντι του Προϋπολογισμού 2024, ενώ το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εκτός Ταμείου Ανάκαμψης αυξάνεται κατά 115 εκατ. έναντι του Προϋπολογισμού 2024.
Μεταρρύθμιση στο σιδηροδρομικό τομέα
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σταϊκούρας παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την οργανωτική μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα.
Στόχος του νομοσχεδίου είναι η βελτίωση της λειτουργίας του σιδηροδρομικού τομέα, η αναβάθμιση της ασφάλειας, η ενίσχυση της εποπτείας του και η παροχή οικονομικότερων και ποιοτικότερων υπηρεσιών στο κοινό.
Βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου:
• Δημιουργείται ένας ισχυρός Διαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής με απορρόφηση από την ΟΣΕ της θυγατρικής της ΕΡΓΟΣΕ και μετονομάζεται σε «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μ.Α.Ε.».
• Διασφαλίζεται η άμεση έναρξη λειτουργίας της Σιδηρόδρομοι Ελλάδος.
• Υλοποιείται με ΚΥΑ, σε σύντομο χρονικό διάστημα, η μετάθεση της δραστηριότητας διαχείρισης του δημόσιου σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού από τη ΓΑΙΑΟΣΕ στη νέα εταιρεία, ενώ διασφαλίζεται και η διακριτή λογιστική παρακολούθηση της δραστηριότητας.
• Προβλέπεται μεταβατική διοίκηση, η οποία θα επιλεγεί από τη Γενική Συνέλευση της νέας εταιρείας διασφαλίζοντας την επιχειρησιακή συνέχεια από το προηγούμενο σχήμα.
• Προβλέπεται η εφαρμογή μεταβατικού οργανογράμματος που θα εγκριθεί από το μεταβατικό ΔΣ και θα στελεχώνεται από τα υφιστάμενα στελέχη των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ. Η μεταβατική δομή θα αποτελέσει, εντός του 2025, το αντικείμενο ριζικού ανασχεδιασμού από έμπειρο σύμβουλο που επιλέγεται από τον -σε εξέλιξη- ανοικτό διεθνή διαγωνισμό.
• Μεταφέρεται το σύνολο του υφιστάμενου προσωπικού των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, με πλήρη διατήρηση των μισθολογικών και μη μισθολογικών του απολαβών και τήρηση των υφιστάμενων συλλογικών συμβάσεων εργασίας μέχρι τη λήξη τους.
• Διατηρείται το δικαίωμα του Ν. 4974/2022 για πρόσληψη από τη νέα εταιρεία έμπειρου διεθνούς εξωτερικού συμβούλου διοίκησης και προετοιμάζεται ο σχετικός διεθνής διαγωνισμός.
Επιπλέον, με το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου προωθείται δέσμη διατάξεων με σκοπό τη θεσμική ενδυνάμωση και επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα δομών της Πολιτείας, που είναι επιφορτισμένες με την εμπέδωση της ασφάλειας και την ευρυθμία των αεροπορικών και σιδηροδρομικών μεταφορών.
Ισόρροπη εκπροσώπηση φύλων
Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας κ. Σοφία Ζαχαράκη Υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας κ. Αικατερίνη Παπακώστα παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2022/2381 σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις διευθυντικών στελεχών των εισηγμένων εταιρειών και την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια.
Το σχέδιο νόμου αποσκοπεί στην αποκατάσταση της έμφυλης ισορροπίας στις διευθυντικές θέσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των εισηγμένων εταιρειών που απασχολούν 250 εργαζομένους και άνω και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών τουλάχιστον 50.000.000 ευρώ ή ετήσιο ισολογισμό τουλάχιστον 43.000.000 ευρώ, καθώς και των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3429/2005 (Α΄ 314).
Βασικοί άξονες του νομοσχεδίου είναι:
· Η αύξηση του ποσοστού εκπροσώπησης του υποεκπροσωπούμενου φύλου στα Διοικητικά Συμβούλια των ανωτέρω μεγάλων εισηγμένων εταιρειών από το 25% που ισχύει σήμερα (ν. 4706/2020) στο 33% στο σύνολο των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.
· Ειδικά, στις ως άνω μεγάλες εισηγμένες εταιρείες, στο Διοικητικό Συμβούλιο των οποίων συμμετέχουν 3 ή περισσότερα εκτελεστικά μέλη, στο ως άνω ποσοστό του 33% περιλαμβάνεται κατά τρόπο δεσμευτικό και ένα (1) τουλάχιστον εκτελεστικό μέλος από το υποεκπροσωπούμενο φύλο.
· Προσδιορίζονται αντικειμενικά, διαφανή και ουδέτερα ως προς το φύλο κριτήρια και διαδικασία για την επιλογή και τον διορισμό μελών στο Διοικητικό Συμβούλιο και ταυτόχρονα προβλέπεται δικαίωμα ενημέρωσης του/της υποψήφιου/ας του υποεκπροσωπούμενου φύλου που δεν επιλέχθηκε.
· Προβλέπεται η υποχρέωση των ανωτέρω μεγάλων εισηγμένων εταιρειών να υποβάλουν ετήσια έκθεση στην οποία περιλαμβάνονται στοιχεία σχετικά με την τήρηση των υποχρεώσεων του Σχεδίου Νόμου αναφορικά με την εκπροσώπηση του υποεκπροσωπούμενου φύλου και τα μέτρα που εφαρμόζονται ή πρόκειται να εφαρμοστούν για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας.
· Αναφορικά με το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών, με το νομοσχέδιο τροποποιείται η υφιστάμενη διάταξη και πλέον σε περίπτωση κλάσματος το ποσοστό του 25% ή του 33% αντίστοιχα στρογγυλοποιείται στον εγγύτερο (και όχι στον μικρότερο, όπως ίσχυε) ακέραιο αριθμό.
· Προβλέπεται ακόμη η συμμετοχή του υποεκπροσωπούμενου φύλου στα Διοικητικά Συμβούλια των δημοσίων επιχειρήσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3429/2005, σε ποσοστό ίσο τουλάχιστον με το 1/3 των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου που διορίζονται ή υποδεικνύονται από το Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ. και τους Ο.Τ.Α., εφόσον τα μέλη που ορίζονται ή υποδεικνύονται είναι πάνω από ένα (1). Στο ποσοστό αυτό, περιλαμβάνεται κατά τρόπο δεσμευτικό και ένα (1) τουλάχιστον εκτελεστικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου από το υποεκπροσωπούμενο φύλο.
Ν/Σ υπουργείου Ναυτιλίας
Ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Χρήστος Στυλιανίδης παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο τις νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου για: α) την αναβάθμιση και οργάνωση της εποπτείας και του ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος, β) τη λειτουργική αναβάθμιση των δομών του Υπουργείου.
Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο προωθείται, η ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, δια της ενίσχυσης του λειτουργικού της πλαισίου και υπό την ιδιότητά της ως Ανεξάρτητης Αρχής.
Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός των δομών της, των ακολουθούμενων διαδικασιών και μεθόδων της, με απώτερο σκοπό την επίτευξη της οργανωτικής και θεσμικής αναβάθμισης της Αρχής, τόσο υπό όρους ορθολογικότερης εσωτερικής λειτουργίας, όσο και υπό όρους βελτίωσης της δράσης που σχετίζεται με τους διοικουμένους, άλλες Αρχές και το Δημόσιο.
Περαιτέρω, μετονομάζεται η Δημόσια Αρχή Λιμένων (Δ.Α.Λ.) σε Εποπτική Αρχή Λιμένων (Ε.Α.Λ.), με παράλληλη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της, ιδίως όσον αφορά όσες σχετίζονται με την άσκηση κρατικής εποπτείας επί των ιδιωτικοποιημένων και των προς ιδιωτικοποίηση -μελλοντικά- λιμένων, αφενός σχετικά με την τήρηση των όρων των Συμβάσεων Παραχώρησης και αφετέρου με τη διασφάλιση πλαισίου ανταγωνισμού εντός του λιμενικού συστήματος, υπό τις επιταγές του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352
Ερανιστικά νομοσχέδια
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης και ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κωνσταντίνος Τσιάρας παρουσίασαν τα ερανιστικά νομοσχέδια των Υπουργείων τους.
Το αντικείμενο των προτεινόμενων διατάξεων του νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι:
- η ευελιξία στις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης ώστε τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια να μπορούν να προβλέπουν δυνητικές χρήσεις και δυνητική μείωση των ελαχίστων ορίων αρτιότητας,
- η ταχύτερη συγκρότηση και η βέλτιστη λειτουργία και εποπτεία των πολεοδομικών συμβουλίων,
- η παράταση πολεοδομικών προθεσμιών με στόχο τη διευκόλυνση των πολιτών και της διοίκησης στην ολοκλήρωση των απαιτούμενων ενεργειών,
- η ρύθμιση ειδικών πολεοδομικών ζητημάτων,
- η ταχεία ολοκλήρωση των έργων σύνδεσης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Hλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, καθώς και των λοιπών έργων σύνδεσης χρηστών στο Σύστημα Μεταφοράς και το Δίκτυο Διανομής,
- η μετάβαση σε καθεστώς ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης σύμφωνα με τις προβλέψεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας,
- η ενίσχυση της ικανότητας και ανθεκτικότητας του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας με νέες εγκαταστάσεις Υποσταθμών, νέες γραμμές δικτύου, αντικαταστάσεις παλαιού τύπου αγωγών με πιο σύγχρονα και ασφαλή, για τη χλωρίδα και την πανίδα, καλώδια και μετατροπές εναέριων δικτύων σε υπόγεια δίκτυα που απαιτούν λιγότερη συντήρηση και εμφανίζουν σπανιότερα βλάβες. Κρίνεται απαραίτητο, λοιπόν, για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την έγκρισή τους, δημιουργώντας τις συνθήκες για ένα καλύτερο δίκτυο ΕΔΔΗΕ πιο άμεσα και για την αξιοποίηση στο μέγιστο της απορρόφησης των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης,
- ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σταθμών σε κοινόχρηστους χώρους,
- η θέσπιση πλαισίου για την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ,
- ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου για την αναζήτηση, έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων,
- η ίδρυση Ενιαίου Κέντρου Εξυπηρέτησης (ΕΚΕ) στη Γενική Διεύθυνση Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, για την εξασφάλιση της τήρησης των υποχρεώσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1252,
- ο αποτελεσματικός έλεγχος κατά τη μεταφορά των επικίνδυνων αποβλήτων.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποβλέπει στον εκσυγχρονισμό των διεπαγγελματικών οργανώσεων και την ενίσχυσή τους με επιπλέον κίνητρα, καθώς και σε ζητήματα σχετικά με το σύστημα καταγραφής και μέτρησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη γεωργία σε πραγματικό χρόνο. Ταυτόχρονα με μια σειρά άλλων ρυθμίσεων επιλύονται λειτουργικά ζητήματα που αφορούν στις διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου και μερικώς στη διαχείριση της ακίνητης περιούσιας.
Αντιμετωπίζονται, έτσι, ζητήματα που δυσκολεύουν τη λειτουργία των διεπαγγελματικών οργανώσεων και η αντιμετώπισή τους είναι κρίσιμη για την εκπλήρωση του σκοπού τους προς όφελος των αγροτών.
