Στροφή 180 μοιρών έκανε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, μετά τις έντονες αντιδράσεις των εταιρειών της αμυντικής βιομηχανίας σε ρύθμιση του νομοσχεδίου για το νέο Κέντρο Καινοτομίας, η οποία όριζε -σε πλήρη αντίθεση με την καθιερωμένη διεθνή πρακτική- ότι το Δημόσιο θα συνεργάζεται με ιδιωτικές εταιρείες στην ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων αμυντικής τεχνολογίας, αλλά τα πνευματικά δικαιώματα των προϊόντων θα έμεναν στο κράτος και όχι στις εταιρείες.
Στη διαβούλευση για το νομοσχέδιο του υπουργείου Άμυνας, που κατατέθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας στη Βουλή, από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα υποστηρίχθηκε με έμφαση ότι δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί το σχέδιο για παραγωγή καινοτομικών αμυντικών προϊόντων με αυτούς τους όρους, καθώς καμιά εταιρεία δεν θα δεχόταν να στερηθεί τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και αυτά να καταλήγουν στο Ελληνικό Δημόσιο.
Στο κείμενο του νομοσχεδίου που κατατέθηκε, το υπουργείο Άμυνας ενσωμάτωσε αυτές τις αντιρρήσεις και αναθεώρησε τη σχετική διάταξη (άρθρο 11), ώστε να προβλέπεται πλέον ότι η διανοητική ιδιοκτησία θα μένει στις ιδιωτικές εταιρείες, ενώ το Δημόσιο θα έχει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μόνο για τη δική του χρήση - εκμετάλλευση - αξιοποίηση των καινοτομικών προϊόντων. Αυτή είναι και η καθιερωμένη διεθνώς μέθοδος συνεργασίας των κρατών με τις αμυντικές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, αφού επιτρέπει στις εταιρείες να αντλήσουν έσοδα από τα προϊόντα που δημιουργούν, αλλά και στα κράτη να τα αξιοποιούν χωρίς να επιβαρύνονται από τα πνευματικά δικαιώματα.
Ειδικότερα, το νέο άρθρο 11 αναφέρει τα εξής:
1. Με την επιφύλαξη των παρ. 2 και 3 δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας επί των έργων και των προϊόντων που υλοποιούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης, εξαιρουμένων των Διακρατικών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας, είναι ο ανάδοχος.
2. Το Ελληνικό Δημόσιο, όπως εκπροσωπείται από το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, έχει δικαιώματα πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας για τη χρήση ή την εκμετάλλευση ή την αξιοποίηση των έργων και των προϊόντων της παρ. 1 στον τομέα της άμυνας, της ασφάλειας και της πολιτικής προστασίας.
3. Στη σχετική σύμβαση ανάθεσης μπορεί να καθορίζονται:
α. Όροι, συμπεριλαμβανομένων δικαιωμάτων προαίρεσης, υπό τους οποίους το Ελληνικό Δημόσιο, όπως εκπροσωπείται από το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, καθίσταται δικαιούχος ή συνδικαιούχος δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας επί των έργων και προϊόντων της παρ. 1.
β. Όροι απαγόρευσης άσκησης των δικαιωμάτων της παρ. 1 από τον ανάδοχο κατά τρόπο αντίθετο προς το δημόσιο συμφέρον.
4. Η παραχώρηση της χρήσης ή της εκμετάλλευσης ή της αξιοποίησης των έργων και των προϊόντων της παρ. 1 σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας από το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας στο Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή, στην Ελληνική Αστυνομία ή στο Πυροσβεστικό Σώμα πραγματοποιείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και των συναρμοδίων υπουργών, στην οποία καθορίζονται οι επιμέρους όροι, συμπεριλαμβανομένου τυχόν ανταλλάγματος.
5. Τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από οποιαδήποτε χρήση ή εκμετάλλευση ή αξιοποίηση των δικαιωμάτων της παρ. 1 κατανέμονται κατά ίσα μέρη στο Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας και στο Ταμείο Καινοτομίας Εθνικής Άμυνας.
Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί με βάση το νομοσχέδιο, θα είναι ένας φορέας που θα ιδρυθεί με συμμετοχή του Δημοσίου (67%) και του Υπερταμείου (33%). Προορίζεται να γίνει ο κρίσιμος, ενδιάμεσος κρίκος για τη συνεργασία του υπουργείου Άμυνας με τον ιδιωτικό τομέα, με στόχο να παραχθούν καινοτομικά προϊόντα αμυντικής βιομηχανίας, που θα μπορούν να αξιοποιηθούν όχι μόνο από τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και ευρύτερα. Άλλες χώρες έχουν προ πολλού δείξει τον δρόμο σε αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή στην αξιοποίηση των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών για τη δημιουργία επιχειρηματικών οικοσυστημάτων που θα παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.
