Οι αξιωματούχοι της Federal Reserve διαμήνυσαν την περασμένη εβδομάδα ότι οι αυξήσεις επιτοκίων θα συνεχιστούν προκειμένου να αναχαιτιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Ωστόσο, ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς διαφοροποιείται προειδοποιώντας ότι η επιθετικές αυξήσεις θα επιβαρύνουν τον πληθωρισμό.
«Η πραγματική ανησυχία στο μυαλό μου είναι, θα αυξήσουν τα επιτόκια πολύ ψηλά, πολύ γρήγορα, πολύ μακριά;» διερωτήθηκε ο Στίγκλιτς σε συνέντευξή του στο CNBC την Παρασκευή στο περιθώριο του Ambrosetti Forum στην Ιταλία.
Τρεις λόγοι που συνδέουν την αύξηση των επιτοκίων με τον πληθωρισμό
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia, συγγραφέας των «The Price of Inequality» και «Globalization and Its Discontents», είπε ότι ενώ χρειαζόταν να γίνει μια προσαρμογή από την πολιτική μηδενικών ή σχεδόν μηδενικών επιτοκίων που επικρατούσε από το 2008, υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους μια επιθετική πορεία της Fed θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η βασική πηγή του πληθωρισμού, σύμφωνα με την ανάλυση του Στίγκλιτς, είναι οι διαταραχές από την πλευρά της προσφοράς που οδηγούν σε υψηλότερες τιμές στο λάδι και τα τρόφιμα, προκαλώντας ακόμη και έλλειψη γάλακτος για μωρά.
«Η αύξηση των επιτοκίων θα οδηγήσει σε περισσότερο πετρέλαιο, χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, περισσότερα τρόφιμα, χαμηλότερες τιμές των τροφίμων; Η απάντηση σαφώς είναι όχι. Στην πραγματικότητα, ο πραγματικός κίνδυνος είναι ότι θα τα κάνει χειρότερα», είπε στο CNBC.
Επενδύσεις
«Γιατί; Διότι αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να κάνουμε επενδύσεις για να ανακουφίσουμε ορισμένα από αυτά τα σημεία συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς που προκαλούν τέτοιο όλεθρο στην οικονομία μας».
Ο δεύτερος λόγος, είπε ο Στίγκλιτς, προκύπτει από το γεγονός ότι τα περιθώρια κέρδους για τις μεγάλες εταιρείες αυξάνονται μαζί με το κόστος εισροών τους.
«Όχι μόνο επιβαρύνουν το κόστος, αλλά το μετακυλίουν ακόμη περισσότερο. Υπάρχει μια θεωρία που επισημαίνει ότι όταν τα επιτόκια ανεβαίνουν, οι εταιρείες … επωφελούνται περισσότερο από την αύξηση των τιμών σήμερα».
«Έτσι, η αύξηση των επιτοκίων σε μη ανταγωνιστικές αγορές μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερο πληθωρισμό», είπε.
Τέλος, συνέχισε, υπάρχει η δυνατότητα αύξησης του κόστους σε μια σημαντική συνιστώσα του πληθωρισμού: τη στέγαση.
«Η αύξηση των επιτοκίων αντανακλάται στα ενοίκια και υπάρχει μια μελέτη της Federal Reserve που το δείχνει αυτό», τόνισε.
Η Federal Reserve αύξησε το βασικό της επιτόκιο κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες τόσο τον Ιούνιο όσο και τον Ιούλιο.
Σε ομιλία του στις 26 Αυγούστου, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ είπε ότι ενώ τα υψηλότερα επιτόκια, η βραδύτερη ανάπτυξη και οι πιο ήπιες συνθήκες στην αγορά εργασίας θα μείωναν τον πληθωρισμό, αυτό θα σήμαινε επίσης «κάποιο πόνο» για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Οι ανησυχίες
Ο Στίγκλιτς ωστόσο, έχει περαιτέρω ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο της οικονομίας των ΗΠΑ στους πολίτες.
Η μία είναι ότι τα επιτόκια θα συνεχίσουν να αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι πέφτουν οι τιμές των κατοικιών — «οι τιμές παραμένουν υψηλές, δεν πρόκειται να πέφτουν τόσο γρήγορα όσο ανεβαίνουν τα επιτόκια και αυτό θα αυξήσει το χάσμα μεταξύ των γενεών στην κοινωνία μας» υπογράμμισε.
Η άλλη ανησυχία είναι ότι τα πρόσφατα στοιχεία για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ, τα οποία την Παρασκευή έδειξαν ότι οι προσλήψεις αυξήθηκαν κατά 315.000 τον Αύγουστο παρά την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, δεν υποδεικνύουν τόση ισχύ όπως προτείνουν ορισμένοι.
«Ένας δείκτης ότι δεν καταλαβαίνουν πραγματικά, είναι αυτό που συμβαίνει με τους πραγματικούς μισθούς, οι οποίοι συνήθως ανεβαίνουν όταν οι αγορές εργασίας είναι στενές», είπε.
Οι πραγματικοί μισθοί αναφέρονται σε μισθούς προσαρμοσμένους για τον πληθωρισμό.
«Οι αγορές εργασίας είναι πολύ σφιχτές, οι τιμές των αγαθών ανεβαίνουν, αυτό σημαίνει ότι αποζημιώνεις τους εργαζόμενους ακόμη περισσότερο, αλλά αυτό δεν συμβαίνει», σημείωσε ο Στίγκλιτς.
