Νομοθετική πρωτοβουλία αναλαμβάνει η κυβέρνηση για να καθιερώσει ασφαλείς κανόνες λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης δανείων, περιορίζοντας τις αυθαιρεσίες εις βάρος των δανειοληπτών, και να καθιερωθούν, για πρώτη φορά, διαδικασίες επιβολής κυρώσεων στους servicers που ακολουθούν καταχρηστικές πρακτικές.
Για αυτή την απόφαση της κυβέρνησης, που ήταν αναμενόμενη καθώς εκκρεμεί και η προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας σε σχετική κοινοτική οδηγία έως το τέλος του έτους, ενημέρωσε σήμερα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, τους εκπροσώπους της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις.
Όπως ενημέρωσε ο υπουργός τους εκπροσώπους των εταιρειών, θα έχουν υποχρέωση να τηρούν και να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες. Παράλληλα, θα καθιερωθούν ποινές όταν δεν παρέχουν σαφή και έγκαιρη ενημέρωση στους οφειλέτες.
Αυξήθηκαν οι ρυθμίσεις
Η Ένωση ενημέρωσε ότι τους πρώτους μήνες του ‘23 υπάρχει μια βελτίωση 30% σε σχέση με το ‘22 ως προς τις διμερείς ρυθμίσεις δανείων που γίνονται με τους servicers. Σημειώθηκε επίσης η αύξηση στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού (μέχρι τον Ιούνιο 6.254 επιτυχείς ρυθμίσεις που αντιστοιχούν σε 2,33 δις ευρώ αρχικών οφειλών).
Σημειώνεται ότι η Οδηγία 2021/2167 έχει εγκριθεί από τον Νοέμβριο του 2021 και ήδη έχει ενταχθεί στο εθνικό δίκαιο πολλών κρατών. Όπως έχει δηλώσει (στο in.gr) πριν τις εκλογές ο Γιάννης Στουρνάρας, «θα το έχουμε (σ.σ.: το σχέδιο νόμου) στην επόμενη κυβέρνηση, όταν με το καλό εγκατασταθεί θα στείλουμε στον νέο υπουργό Οικονομικών τις νομοθετικές μας προτάσεις, πώς μπορούμε να βελτιώσουμε και τον χώρο αυτό».
Σήμερα, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων, που εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος (εκτός της εποπτικής δικαιοδοσίας της ΤτΕ βρίσκονται τα funds που αγοράζουν δάνεια) λειτουργούν με βάση τους εθνικούς κανόνες και για τη συμπεριφορά τους ισχύει το πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί με των Κώδικα Δεοντολογίας, όπως αυτός αναθεωρήθηκε και ισχύει από τον Μάιο του 2021.
Επιβολή ποινών
Με την προσαρμογή στο κοινοτικό δίκαιο, η εποπτική αρχή θα μπορεί να εξετάζει πιθανές και καταγγελλόμενες παραβάσεις της νομοθεσίας από εταιρείες διαχείρισης, ώστε να προχωρά στην επιβολή ακόμη και της... εσχάτης των ποινών, δηλαδή στην αφαίρεση της άδειας λειτουργίας του servicers.
Σύμφωνα με την κοινοτική Οδηγία (άρθρο 8 με θέμα την ανάκληση της άδειας λειτουργίας), «τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους καταγωγής διαθέτουν τις απαραίτητες εξουσίες εποπτείας, διεξαγωγής ερευνών και επιβολής κυρώσεων, προκειμένου να ανακαλούν την άδεια λειτουργίας που έχει χορηγηθεί σε διαχειριστή πιστώσεων».
Η ανάκληση της άδειας λειτουργίας προβλέπεται σε αρκετές περιπτώσεις, και, μεταξύ αυτών, στην περίπτωση που ο διαχειριστής πιστώσεων «διαπράττει σοβαρή παράβαση των εφαρμοστέων κανόνων, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών διατάξεων για τη μεταφορά της παρούσας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, ή άλλων κανόνων προστασίας των καταναλωτών».
Η Οδηγία θέτει ορισμένους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς στους δανειολήπτες όχι μόνο των εταιρειών διαχείρισης πιστώσεων, αλλά και των funds που αγοράζουν δάνεια. Όπως αναφέρει,
Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους αγοραστές πιστώσεων και τους διαχειριστές πιστώσεων στις σχέσεις τους με τους δανειολήπτες:
α) να ενεργούν καλόπιστα, δίκαια και επαγγελματικά·
β) να παρέχουν στους δανειολήπτες πληροφορίες δεν είναι παραπλανητικές, ασαφείς ή ψευδείς·
γ) να σέβονται και να προστατεύουν τα προσωπικά στοιχεία και την ιδιωτική ζωή των δανειοληπτών·
δ) να επικοινωνούν με τους δανειολήπτες με τρόπο που δεν συνιστά παρενόχληση, καταναγκασμό ή αθέμιτη επιρροή.
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, ύστερα από οποιαδήποτε μεταβίβαση των δικαιωμάτων πιστωτή στο πλαίσιο μιας μη εξυπηρετούμενης σύμβασης πίστωσης (...) ο διαχειριστής πιστώσεων, αποστέλλει στον δανειολήπτη γνωστοποίηση, σε χαρτί ή σε άλλο σταθερό μέσο, στην οποία περιλαμβάνονται τουλάχιστον με τα εξής:
α) πληροφορίες για την πραγματοποιηθείσα μεταβίβαση, συμπεριλαμβανομένης της ημερομηνίας μεταβίβασης·
β) τα στοιχεία ταυτότητας και τα στοιχεία επικοινωνίας του αγοραστή πιστώσεων·
γ) μετά τον ορισμό του, τα στοιχεία ταυτότητας και τα στοιχεία επικοινωνίας του διαχειριστή πιστώσεων·
δ) μετά τον ορισμό του, αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την άδεια λειτουργίας διαχειριστή πιστώσεων που έχει χορηγηθεί σύμφωνα με το άρθρο 7·
ε) κατά περίπτωση, τα στοιχεία ταυτότητας και τα στοιχεία επικοινωνίας του παρόχου πιστωτικών υπηρεσιών·
στ) παρουσιαζόμενη με διακριτό τρόπο, αναφορά σημείου επαφής στον αγοραστή πιστώσεων ή στον διαχειριστή πιστώσεων και, κατά περίπτωση, στον πάροχο πιστωτικών υπηρεσιών, από το οποίο μπορούν να λαμβάνονται πληροφορίες όταν χρειάζεται·
ζ) πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που οφείλει ο δανειολήπτης κατά τη στιγμή της γνωστοποίησης, με αναλυτική καταγραφή των ποσών που οφείλονται ως κεφάλαιο, τόκοι, προμήθειες και άλλες επιτρεπόμενες χρεώσεις·
η) δήλωση ότι εξακολουθεί να ισχύει όλη η σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία που αφορά ιδίως την εκτέλεση των συμβάσεων, την προστασία των καταναλωτών, τα δικαιώματα του δανειολήπτη και το ποινικό δίκαιο·
θ) την ονομασία, τη διεύθυνση και τα στοιχεία επικοινωνίας των αρμόδιων αρχών του κράτους μέλους στο οποίο έχει την κατοικία του ο δανειολήπτης ή έχει την καταστατική του έδρα ή, εάν σύμφωνα με το εθνικό του δίκαιο δεν έχει καταστατική έδρα, έχει τα κεντρικά του γραφεία και στις οποίες ο δανειολήπτης μπορεί να υποβάλει καταγγελία.
Η Ένωση ενημέρωσε ότι τους πρώτους μήνες του ‘23 υπάρχει μια βελτίωση 30% σε σχέση με το ‘22 ως προς τις διμερείς ρυθμίσεις δανείων που γίνονται με τους services.
Σημειώθηκε επίσης η αύξηση στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού ( μέχρι τον Ιούνιο 6.254 επιτυχείς ρυθμίσεις που αντιστοιχούν σε 2,33 δις ευρώ αρχικών οφειλών).
Από την πλευρά της κυβέρνησης έγινε γνωστό ότι θα προχωρήσει σε νομοθετική πρωτοβουλία που θα ορίζει ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers. Με υποχρέωση να τηρούν και να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες. Και με ποινές όταν δεν παρέχουν σαφή και έγκαιρη ενημέρωση στους οφειλέτες.
Έγινε ανταλλαγή απόψεων για το θέμα του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων.
Πώς αντιμετωπίζεται μια εταιρεία διαχείρισης δανείων που υποπίπτει σε σοβαρές παραβάσεις των κανόνων συμπεριφοράς προς τους δανειολήπτες; Αν και οι servicers έχουν γιγαντωθεί στην Ελλάδα και διαχειρίζονται δάνεια αξίας άνω των 90 δισ. ευρώ, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δεν δίνει απόλυτα σαφή απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Όμως, η ευρωπαϊκή Οδηγία για τα NPL (Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια), που θα πρέπει να εφαρμοσθεί από την Ελλάδα ως το τέλος του έτους, δίνει μια πολύ πιο σαφή απάντηση: στον servicer θα πρέπει να βάζει «λουκέτο» η εποπτική αρχή.
