Την ώρα που το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να βρεί λύσεις στο μέτωπο της καλπάζουσας ακρίβειας και των ανατιμήσεων – κυρίως στα τρόφιμα, νέους “πονοκεφάλους” προκαλεί το θέμα των διοδίων.
Οι παραχωρησιούχοι που εκμεταλλεύονται τους σταθμούς διοδίων στις εθνικές οδούς ετοιμάζουν αυξήσεις της τάξεως του 12% - στα επίπεδα του πληθωρισμού του προηγουμένου έτους, έχοντας με το μέρος τους τις σχετικές συμβάσεις, που τους δίνουν αυτό το δικαίωμα.
Η κυβέρνηση δεν έχει νομικά όπλα για να αποτρέψει τις αυξήσεις. Μπορεί μόνον να βασιστεί στο “πνεύμα κατανόησης και συνεργασίας” από πλευράς των εταιρειών εκμετάλλευσης-διαχείρισης, που ανήκουν μετοχικά σε μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους.
Προσπαθεί λοιπόν να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες συνεννόησης, ώστε οι αυξήσεις να αποφευχθούν,ή τουλάχιστον να είναι πολύ χαμηλότερες από το “νόμιμο” 12%. Μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται στο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο είναι και το ενδεχόμενο να δοθούν έκτακτες επιδοτήσεις στους παραχωρησιούχους, προκειμένου να μην αυξήσουν τα διόδια, ή τουλάχιστον να αρκεστούν σε μικρές αυξήσεις.
Σύνδεση με τον τιμάριθμο
Πέρα από τις πραγματικές επιπτώσεις στην “τσέπη” των καταναλωτών και στον τιμάριθμο, τα διόδια είναι θέμα ιδιάζουσας σημασίας για την κυβέρνηση, καθώς αποτελούν προσφιλές θέμα για τα μέσα ενημέρωσης και οι όποιες αυξήσεις δημιουργούν δυσανάλογες αρνητικές “εντυπώσεις” στο ευρύ κοινό.
Οι εταιρείες εκμετάλλευσης των αυτοκινητοδρόμων έχουν ενημερώσει ήδη την κυβέρνηση ότι από τον Σεπτέμβριο σκοπεύουν να προχωρήσουν στις αυξήσεις που προβλέπονται από τις συμβάσεις παραχώρησης. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αντέδρασε βεβιασμένα, μιλώντας για “μονομερή ενέργεια”.
Ομως οι εταιρείες έχουν “όλο το δίκιο με το μέρος τους”, άσχετα αν η προσπάθεια ανάσχεσης της ακρίβειας και του πληθωρισμού υπαγορεύει αποφυγή αυξήσεων τιμολογίων όπου είναι εφικτό.
Στις συμβάσεις παραχώρησης μεταξύ Δημοσίου και αναδόχων εταιρειών, ορίζεται ότι το ύψος των διοδίων συνδέεται με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και ακολουθεί την πορεία του. Αναπροσαρμόζονται κάθε Σεπτέμβριο με βάση τον ΔΤΚ της προηγούμενης χρονιάς.
Ο μαθηματικός τύπος υπολογισμού βγάζει τώρα αυξήσεις της τάξεως του 10% με 12%
Δεσμεύσεις προς τις τράπεζες
Οι παραχωρησιούχοι έχουν έναν ακόμη λόγο να επιμένουν στην απαίτηση τους για τόσο μεγάλες αναπροσαρμογές:
- Οι αυξήσεις διοδίων με βάση τον ετήσιο πληθωρισμό, είναι βασικός όρος στις δανειακές συμβάσεις τους με τις (ελληνικές και ξένες) τράπεζες από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν.
- Αν δεν γίνουν οι προβλεπόμενες αναπροσαρμογές – που διασφαλίζουν ότι θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται τα δάνεια -οι τράπεζες μπορούν να καταγγείλουν τις συμβάσεις.
Δεν θα το κάνουν,αλλά θεωρητικά αυτό το ενδεχόμενο επικρέμαται ως απειλή.
Τα δύο σενάρια
Προβλέπεται λοιπόν μιά μακρά, επίπονη διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και παραχωρησιούχων, με αβέβαιη έκβαση.
Συμβιβαστική λύση μπορεί να είναι μία άτυπη συμφωνία για αυξήσεις της τάξεως του 7%-8%.
Δεύτερο εναλλακτικό σενάριο: Αυξήσεις έως 5%, με χορήγηση έκτακτης επιδότησης από το Δημόσιο προς τις εταιρείες των διοδίων.
