Επιστήμονες και μηχανικοί σε μεγάλο σταθμό παραγωγής ενέργειας στην Ισλανδία, βρήκαν για πρώτη φορά ένα έξυπνο τρόπο να αφαιρούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, μετατρέποντας το σε... πέτρα. Με αυτό τον πρωτότυπο τρόπο, συμβάλλουν στη μείωση των ανθρωπογενών «αερίων του θερμοκηπίου» και στη συγκράτηση της κλιματικής αλλαγής.
Οι ερευνητές από διάφορες χώρες (Βρετανία, ΗΠΑ, Γαλλία, Ισλανδία), με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή γεωμηχανικής Γιούεργκ Μάτερ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", απέδειξαν ότι είναι δυνατόν να διοχετεύσουν -μαζί με νερό- τις εκπομπές διοξειδίου μέσα στη γη, όπου στερεοποιούνται και μετατρέπονται σε πέτρα μέσα σε μερικούς μήνες έως δύο χρόνια, πολύ πιο γρήγορα από τις έως τώρα εκτιμήσεις ότι κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια.
Η τεχνική αυτή διαλύει τους φόβους ότι το διοξείδιο που διοχετεύεται στο υπέδαφος, θα μπορούσε κάποια στιγμή να «δραπετεύσει» (π.χ. λόγω σεισμών) και να επανέλθει στην ατμόσφαιρα ή, ακόμη χειρότερα, να προκαλέσει υπόγεια έκρηξη. Από τη στιγμή που γίνεται πέτρωμα, όλα αυτά δεν ισχύουν.
Το ισλανδικό εργοστάσιο Χελισέϊντι είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο γεωθερμική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, τροφοδοτώντας με ενέργεια την πρωτεύουσα Ρέϊκιαβικ. Ο σταθμός χρησιμοποιεί ζεστό νερό από το υπέδαφος για να παράγει ηλεκτρισμό, αλλά η διαδικασία φέρνει στην επιφάνεια ηφαιστειακά αέρια, μεταξύ των οποίων διοξείδιο. Η νέα τεχνική με την ονομασία CarbFix επιστρέφει το διοξείδιο στο υπέδαφος και το «κλειδώνει» εκεί για τα καλά, αφού το μετατρέπει σε ορυκτό.
«Από τους 220 τόνους διοξειδίου που διοχετεύσαμε στο υπέδαφος, το 95% έως 98% έγινε ορυκτό σε περίοδο μικρότερη των δύο ετών, δηλαδή εντυπωσιακά γρήγορα. Πρόκειται για μια μόνιμη και περιβαλλοντικά φιλική μέθοδο αποθήκευσης των εκπομπών του διοξειδίου, η οποία διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει ξανά διαρροή τους στην επιφάνεια» δήλωσε ο Μάτερ.
Το αέριο διαλύεται σε νερό και διοχετεύεται σε ένα βαθύ πηγάδι κάτω από το εργοστάσιο. Ερχόμενο σε επαφή με τα βασαλτικά ηφαιστειακά πετρώματα σε βάθος 400 έως 800 μέτρων, μέσα από μια σειρά φυσικών γεωχημικών αντιδράσεων, μετατρέπεται σε υπόλευκο ανθρακικό ορυκτό.
«Μπορούμε πλέον να διοχετεύουμε μεγάλες ποσότητες διοξειδίου και να το αποθηκεύουμε με πολύ ασφαλή τρόπο στο υπέδαφος και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρόνο. Στο μέλλον θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την μέθοδο σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής όπου υπάρχει πολύς βασάλτης από κάτω τους - και υπάρχουν πολλά τέτοια μέρη» δήλωσε ο υδρολόγος Μάρτιον Στούτε του Γεωπαρατηρητηρίου Λάμοντ-Ντόχερτι του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης.
«Μπορεί κανείς να βρει βασάλτες σε κάθε ήπειρο και ασφαλώς σε υπεράκτιες περιοχές, επειδή όλος ο ωκεάνιος φλοιός είναι βασαλτικά πετρώματα. Συνεπώς από άποψη διαθέσιμων βασαλτικών πετρωμάτων για να διοχετεύσουμε τις εκπομπές του διοξιδίου, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα» πρόσθεσε ο Μάτερ. Εκτός από σχεδόν όλους τους βυθούς, περίπου το 10% των επιφανειακών πετρωμάτων της Γης είναι βασαλτικά.
Υπάρχει όμως το ζήτημα του όχι αμελητέου κόστους της μεθόδου και οι μεγάλες νερού που απαιτεί, καθώς μόνο το 4% έως 5% του διαλύματος που στέλνεται στο υπέδαφος, είναι διοξείδιο του άνθρακα (χρειάζονται περίπου 25 τόνοι νερού για κάθε τόνο διοξειδίου).
Μετά την αρχική πειραματική φάση που άρχισε το 2012, το ισλανδικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής Χελισέϊντι της εταιρείας Reykjiavik Energy έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζει σε ευρύτερη κλίμακα την μέθοδο, στέλοντας έως 5.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως να αποθηκεύονται στο βασαλτικό υπέδαφος, ενώ σχεδιάζει να διπλασιάσει την ποσότητα φέτος το καλοκαίρι. «Θάβει» επίσης ένα άλλο υποπροϊόν της γεωθερμίας, το υδρόθειο, πράγμα πολύ ευπρόσδεκτο για τους περιοίκους, οι οποίοι έπρεπε να μυρίζουν την καθόλου ευχάριστη οσμή των κλούβιων αυγών...
Και ένα υστερόγραφο από τη Φύση: στο υπέδαφος υπάρχουν μικρόβια που «τρώνε» ανθρακικά ορυκτά, απελευθερώνοντας μεθάνιο, ένα ακόμη πιο ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου» σε σχέση με το διοξείδιο. Θα είναι τραγική ειρωνεία αν οι άνθρωποι μετατρέπουν το διοξείδιο σε πέτρα, για να έρχονται τα μικρόβια να μετατρέπουν την πέτρα ξανά σε άνθρακα στην ατμόσφαιρα!
