Νέο ρεκόρ στον αριθμό των ξένων εργαζομένων κατεγραψε η Ιαπωνία, επιβεβαιώνοντας την αυξανόμενη εξάρτησή της από το διεθνές εργατικό δυναμικό για την κάλυψη της χρόνιας έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, τον Οκτώβριο του 2024 οι ξένοι εργαζόμενοι στη χώρα ανήλθαν σε 2,3 εκατομμύρια, σημειώνοντας αύξηση 12,4% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που απασχολούν τουλάχιστον έναν ξένο εργαζόμενο ανήλθαν σε 342.000, καταγράφοντας αύξηση 7,3%.
Η σταθερή αυτή άνοδος αντανακλά τη διαρκή ανάγκη της Ιαπωνίας για εισαγόμενο εργατικό δυναμικό, καθώς το εγχώριο εργατικό δυναμικό της συρρικνώνεται από το 1995. Η ανεργία στη χώρα παραμένει σταθερά κάτω από 3% για σχεδόν τέσσερα χρόνια, κατατάσσοντάς τη μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών με τις χαμηλότερες ανεργιακές επιδόσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Japan International Cooperation Agency, η Ιαπωνία θα χρειαστεί 6,88 εκατομμύρια ξένους εργαζόμενους έως το 2040 για να επιτύχει τους στόχους ανάπτυξής της.
Σοβαρές ελλείψεις σε ΜμΕ και κρίσιμους κλάδους
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πλήττονται ιδιαίτερα από την έλλειψη εργαζομένων, με το 60% αυτών να αναφέρουν σοβαρά κενά προσωπικού, σύμφωνα με έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Τόκιο. Σχεδόν το 80% των 342.000 επιχειρήσεων που απασχολούν ξένους εργαζόμενους είναι μικρές εταιρείες με λιγότερους από 100 υπαλλήλους.
Ιδιαίτερη αύξηση παρατηρείται στους κλάδους των κατασκευών και της ιατρικής περίθαλψης, όπου οι ξένοι εργαζόμενοι αυξήθηκαν πάνω από 20% σε ετήσια βάση. Αυτοί οι κλάδοι αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες ελλείψεις προσωπικού στην Ιαπωνία, με τον λόγο διαθέσιμων θέσεων προς αιτήσεις να ανέρχεται σε 5,60 στις κατασκευές και 2,37 στη νοσηλευτική, τη στιγμή που ο εθνικός μέσος όρος είναι 1,25.
Ενίσχυση των μεταναστευτικών ροών και προκλήσεις
Η Ιαπωνία κατέγραψε σημαντική αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων από τη Μιανμάρ, την Ινδονησία και τη Σρι Λάνκα το 2024, κυρίως σε ανειδίκευτες εργασίες ή φοιτητικές θέσεις. Παράγοντες όπως η οικονομική κρίση στη Σρι Λάνκα μετά την αδυναμία πληρωμής του χρέους το 2022 και η συνεχιζόμενη ένοπλη σύγκρουση στη Μιανμάρ συνέβαλαν στην αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς την Ιαπωνία.
Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο εάν η Ιαπωνία θα συνεχίσει να προσελκύει εργαζομένους με τον ίδιο ρυθμό. Ο ανταγωνισμός για εργατικό δυναμικό στην περιοχή είναι έντονος, με χώρες όπως η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα να αυξάνουν τις προσλήψεις τους. Η Σιγκαπούρη κατέγραψε αύξηση 5% στον μη μόνιμο πληθυσμό της, ενώ η Νότια Κορέα σχεδίασε την είσοδο 165.000 ξένων εργαζομένων το 2024, αύξηση 38% από το προηγούμενο έτος.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Ιαπωνία έχει χάσει μέρος της ελκυστικότητάς της λόγω της αδύναμης ισοτιμίας του γεν, αλλά παραμένει ελκυστικός προορισμός χάρη στους υψηλούς μισθούς σε σύγκριση με άλλες ασιατικές χώρες.
Νέοι κανονισμοί και το μέλλον της ξένης εργασίας στην Ιαπωνία
Εν τω μεταξύ, στην Ιαπωνία αναμένονται αυστηρότεροι κανονισμοί για τη διαχείριση του ξένου εργατικού δυναμικού έως το 2027. Οι αλλαγές θα περιλαμβάνουν αυστηρότερη εποπτεία και μεγαλύτερη ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων μεταξύ εργοδοτών, γεγονός που θα τους επιτρέψει να διεκδικούν υψηλότερους μισθούς.
Ενώ αυτό μπορεί να καταστήσει δυσκολότερη την πρόσληψη ξένων εργαζομένων από μικρότερες επιχειρήσεις, θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο μακροπρόθεσμα, εφόσον επιφέρει βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους ξένους εργαζομένους.
